Πόσο νερό θέλουμε;

ΗΡΘΕ φουριόζος για βροχή ο Φεβρουάριος, μετά από ένα απρόβλεπτα καλό Ιανουάριο και όσοι εξακολουθούν να είναι ευαίσθητοι γι’  αυτό που λέμε ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ και έχουμε μάθει να μην το σεβόμαστε καθόλου, άρχισαν να αισιοδοξούν ότι και φέτος μπορεί να την βγάλουμε τη χρονιά. Ποία όμως είναι η πραγματικότητα; Και τι πρέπει να περιμένουμε ακόμη για να αρχίσουμε να λέμε «Δόξα τω Θεώ», αφού δεν έχουμε ξεφύγει από το «Βόηθα Παναγία»; Κατ’  αρχάς θα θυμίσουμε για μία ακόμη φορά τη, σχετικά άγνωστη στο νησί μας, παροιμία που έχουμε ξαναγράψει. Λέει ο σοφός λαός, από τις εποχές που η βροχή ήταν σχεδόν κάτι το δεδομένο και οι ξηρασίες σπάνιες: «οπού ‘κλασε στην εκκλησιά κι όπου ‘πε «πάλι βρέχει» ανασασμό ‘πο το Θεό ποτέ του να μην έχει!». Τι θέλει να πει η παροιμία; Ότι το νερό ποτέ δεν επαρκεί και οι ανάγκες πάντα απαιτούν περισσότερο. Θεωρούσαν οι «παλαιοί», όπως έλεγαν τους έμπειρους και σοφούς από τη ζωή για το παρελθόν, ότι, όσο νερό και να πέσει δεν φθάνει. Ακριβώς κάτι παρόμοιο εννοεί και η παροιμία για τη λεμονιά, που λέει: «η λεμονιά αν δεν ντρεπόταν θα γύρευε νερό και το Γενάρη!». Και τώρα, που σας θυμίσαμε τις παροιμίες να πάμε και στην αφορμή με τα πανηγύρια για τον καταρράκτη της Φόνισσας στο Μυλοπόταμο, που κατέβαζε πλημμύρα μία μέρα (3 Φεβρουαρίου) και συγκέντρωσε πλήθος ανθρώπων, που είχαν τρομάξει (και δικαίως) από την ξηρασία, που είναι η τρίτη ή η τέταρτη  μόλις τα τελευταία 6-7 χρόνια, κάτι που δείχνει τάσεις μονιμοποίησης, όπως προέβλεπαν οι επιστήμονες και ζητούν και οι …έκτακτοι υπάλληλοι. Τελικά την άλλη μέρα «…σχόλασε ο γάμος», αφού ο καταρράκτης στέρεψε πάλι. Αν όλοι, όσοι ενδιαφέρονται σοβαρά για το θέμα «νερό» έκαναν τον κόπο να ανοίξουν στο κινητό τους την εφαρμογή του Αστεροσκοπείου, που έχει εγκαταστήσει στα Φράτσια μηχανισμό αυτόματης μέτρησης και ανάρτησης των αποτελεσμάτων των καιρικών μεταβολών (εδώ ενδιαφέρει η βροχή) θα είχαν διαπιστώσει ότι με 20χιλ τη μια μέρα και 15 την άλλη θα ήταν απίθανο να «είχαν ανοίξει οι βρύσες», όπως έλεγαν οι παλαιοί, κάτι που αυτό και μόνον θα δικαιολογούσε αισιοδοξία για το ύψος των αναγκαίων βροχοπτώσεων στο νησί.

Ας πάμε όμως να αναφέρουμε ποία είναι η πραγματική κατάσταση σήμερα, όπως καταγράφεται από τις επίσημες πλέον πηγές του Εθνικού Αστεροσκοπείου, οι μετρήσεις του οποίου δεν αμφισβητούνται. Και υπάρχουν μεν αποκλίσεις και μέσα στο νησί, αυτό όμως συνέβαινε πάντοτε. Φέτος π.χ. οι ιδιωτικές μετρήσεις που γίνονται σε διάφορα χωριά δείχνουν μία αισθητή διαφοροποίηση με περισσότερο ύψος βροχής βόρεια και λιγότερο όσο πάμε προς τα νότια. Οι διαφορές, πάντως, δεν είναι αρκετές να αλλάξουν τη γενική εικόνα, η οποία, όπως θα δούμε, δεν εμπνέει καμία αισιοδοξία με τα μέχρι σήμερα στοιχεία.

Advertisement

Όσον αφορά αυτά τα στοιχεία, που έχουμε. Το 4μηνο Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 2021 κατεγράφησαν στο κέντρο Φρατσίων κάτι λιγότερα από 400χιλ βροχής, την ίδια ώρα που στο Λειβάδι (Μ. Κασιμάτης) είχαμε περίπου 330χιλ. Ο Ιανουάριος, ένας μήνας συνήθως φτωχός σε βροχές, έδωσε γύρω στα 200χιλ (Φράτσια) και ο, επίσης φτωχός συνήθως, Φεβρουάριος είχε περίπου 53 χιλ. (μέχρι τις 24). Το 2020 στο 4μηνο είχαμε (Λειβάδι) 444χιλ και Ιανουάριο-Φεβρουάριο 2021 97 και 80χιλ αντίστοιχα. Επομένως η κατάσταση μέχρι το τέλος του Φεβρουαρίου φαίνεται να είναι κοντά στους ετήσιους μέσους όρους των Κυθήρων που  είναι 600-700 χιλ. Αυτό όμως είναι λίγο «μαγική εικόνα»  γιατί το νησί προέρχεται από δύο χρόνια με μεγάλη ξηρασία, τα οποία επίσης είχαν πίσω τους τις μεγάλες ξηρασίες 2016-7. Αυτό σημαίνει ότι ο υδροφόρος ορίζοντας έχει μεγαλύτερες ανάγκες ενισχύσεων, άρα ακόμη περισσότερες βροχοπτώσεις και ύψη βροχής. Το θετικό είναι ότι είμαστε κοντά να πούμε «καλά πάμε», έχουμε μπροστά μας κι ένα απρόβλεπτο Μάρτιο, που είναι ικανός για το καλλίτερο και το χειρότερο και μένουμε προς το παρόν σε αυτή την ανάλυση της καταστάσεως. Όσον αφορά τις διάφορες φωνές ότι τα νερά στη Φόνισσα ίσως χάνονται σε …καταβόθρες, μοιάζουν με τις προ ετών αιτιάσεις ότι τα νερά χάθηκαν εξ αιτίας των …εκρήξεων από τα λατομεία. Ήρθαν (2017) υδρογεωλόγοι, είδαν την κατάσταση και διαπίστωσαν το αυτονόητο. Ότι το νερό έρχεται από τον ουρανό και από εκεί μας είχαν ….ξεχάσει. Πράγματι τον επόμενο χρόνο ο καταρράκτης ξαναγέμισε εξ αιτίας των καλών βροχών. Το ίδιο θα είχαμε, αν είχαμε κάνει λιμνοδεξαμενές και είχαμε ανομβρία. Με τι θα γέμιζαν; Όμως εδώ θα είχαμε ένα ανεκτίμητο όφελος, το οποίο δεν είχε ληφθεί υπ’ όψιν και δεν είχε εκτιμηθεί σωστά τη δεκαετία 1980 και 90, όταν είχαν αφεθεί να χαθούν τα κονδύλια της Ε.Ε. εξ αιτίας αγκυλώσεων, αλλά και αντιδράσεων. Θα είχαμε εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα και ταμιευτήρες. Όμως αυτά είναι ιστορία και σε αυτήν τα «αν» είναι αστεία. Τώρα μένουν οι αφαλατώσεις κι ας τις τρέξουν γρήγορα για να μην …….τρέχουμε και δεν φθάνουμε!

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΜΑΡΤΙΟΥ 2022