Πόσο πιθανό είναι ένα μπλακ άουτ;

Τριάντα τέσσερα χρόνια πριν, η Ελλάδα ζούσε το φονικότερο κύμα καύσωνα της ιστορίας της: το καλοκαίρι του 1987, οι θερμοκρασίες έφτασαν ακόμα και τους 47 βαθμούς, αλλά δεν ήταν αυτό το βασικό πρόβλημα· ήταν η μακρά διάρκεια του καύσωνα και η παντελής έλλειψη υποδομών, όπως και η πλήρης απουσία συστημάτων κλιματισμού –τότε είχαν ακόμα φόρo πολυτελείας!– που προκάλεσαν αναρίθμητα θύματα. Επισήμως, οι νεκροί ήταν πάνω από 1.500, έγκριτοι μετεωρολόγοι της εποχής, όμως, όπως ο Δημήτρης Ζιακόπουλος, εκτιμούσαν ότι ο αριθμός όσων ανθρώπων πέθαναν εξαιτίας του καύσωνα ήταν πάνω από 3.500.

Τούτων δοθέντων και μόνο το ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνέκρινε τον φετινό καύσωνα με αυτόν του 1987, δεν ήταν τυχαίο: στην κυβέρνηση ανησυχούν τόσο για την ένταση όσο και για τη διάρκεια του φαινομένου, μιας και οι εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες δεν πρόκειται να υποχωρήσουν πριν το τέλος της εβδομάδας ή και το Σαββατοκύριακο. Ως τότε, όμως, θα είναι σε εξέλιξη ένα πολεμικού τύπου σχέδιο, προκειμένου να μην υπάρξει πρόβλημα στο σύστημα ηλεκτροδότησης, όσο δύσκολο αυτό και αν φαίνεται.

Μητσοτάκης: Ο χειρότερος καύσωνας από το 1987 – Να βοηθήσουν οι καταναλωτές για το ρεύμα Πατήστε εδώ Το βράδυ της Δευτέρας κύλησε καλά, με το σύστημα να αντεπεξέρχεται στην πίεση. Μένει να φανεί τι θα γίνει και την Τρίτη, αλλά και τις επόμενες μέρες που η θερμοκρασία θα ξεπερνά τους 40 βαθμούς και οι ελάχιστες θερμοκρασίες, τις βραδινές ώρες, θα είναι ιδιαίτερα υψηλές, γύρω στους 30 βαθμούς Κελσίου.

Στην κυβέρνηση έχουν σκεφτεί ακόμα και ακραία σενάρια. Για παράδειγμα, υπάρχουν καλώδια ρεύματος που είναι υπόγεια σε ορισμένες περιοχές της Αθήνας. Αυτό συμβαίνει σε δρόμους, όπως η Ιπποκράτους και εκεί ο κίνδυνος είναι ο εξής: η άσφαλτος πάνω από τα καλώδια υπερθερμαίνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας στους 60 ή και 70 βαθμούς, αλλά το βράδυ, λόγω των υψηλών ελάχιστων θερμοκρασιών, δεν ψύχεται επαρκώς με συνέπεια να ελλοχεύει ο κίνδυνος οι καλωδιώσεις να υποστούν ζημιές. Κανείς, ρεαλιστικά, δεν μπορεί να αποτρέψει ένα τέτοιο ενδεχόμενο, όλοι, όμως, το ξορκίζουν με ένταση.

Ολες τις προηγούμενες μέρες, ΔΕΗ, ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ και λοιποί φορείς έτρεξαν αρκετά σενάρια προσομοίωσης, προκειμένου να πιάσουν όλα τα κενά του συστήματος και να αποτρέψουν μαζικές διακοπές ρεύματος, όσο δύσκολο αυτό και αν είναι.

Πρακτικά, έχουν τύχει επεξεργασίας πάνω από 45 εναλλακτικά σενάρια για τη δημιουργία προβλήματος και έχει βρεθεί η επιχειρησιακή απάντηση, η μακρά διάρκεια του φαινομένου, όμως, δημιουργεί τον κίνδυνο ανατροπής όσων έχουν προβλεφθεί επιχειρησιακά, λόγω της υπερφόρτωσης του συστήματος.

Ήδη από τη Δευτέρα παρατηρήθηκαν οι πρώτες σποραδικές διακοπές ρεύματος και γενικά το σύστημα να λειτουργεί στα όρια. Πρακτικά, η κατανάλωση είναι στα επίπεδα της παραγωγής, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει «μαξιλάρι ασφαλείας», ενώ έχουν κορυφωθεί και οι εισαγωγές ρεύματος από γειτονικές χώρες. Ακόμα, η συνεισφορά των Ανανεώσιμων Πηγών στη συνολική παροχή ρεύματος είναι μικρή και, όσο περνά η ώρα μέσα στην ημέρα, τόσο είναι και μικρότερη. Κάπως έτσι, στον σχεδιασμό προβλέπεται και η επαναλειτουργία λιγνιτικών μονάδων που έχουν βγει εκτός συστήματος τους τελευταίους μήνες, όπως αυτή της Μεγαλόπολης, ως δίχτυ ασφαλείας. Τη Δευτέρα το σύστημα άντεξε χωρίς μεγάλο black out. Σήμερα, όμως, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος.

Βασικό προαπαιτούμενο είναι και πάλι οι ίδιοι οι πολίτες να δώσουν ανάσες στο σύστημα –η πολυσυζητημένη «ατομική ευθύνη». Ετσι, εκτός από την όποια επιχειρησιακή απάντηση στην προοπτική υπερφόρτωσης, κρίσιμο είναι και οι ίδιοι οι πολίτες να περιορίζουν την κατανάλωση ρεύματος τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες αιχμής. Στα μέτρα συμμετοχής των πολιτών στην προσπάθεια εντάσσεται η ρύθμιση των κλιματιστικών σε ελαφρώς υψηλότερες θερμοκρασίες, στην περιοχή των 26 βαθμών, η αποφυγή χρήσης περιττών φωτισμών, ιδίως τις απογευματινές ώρες, το σβήσιμο του ηλεκτρικού θερμοσίφωνα και ο περιορισμός χρήσης ηλεκτρικών συσκευών για μαγείρεμα.