Πρώτη φορά στα Κύθηρα

Το πρώτο πιστωτικό κατάστημα στα Κύθηρα

Μέχρι τον 20ό αι. δεν υπήρχε στα Κύθηρα πιστωτικό κατάστημα. Οι Κυθήριοι εξυπηρετούνταν από την Ιονική Τράπεζα, από το Βιτζαμάνειο κληροδότημα και από ιδιώτες. Το 1905, την 1η Ιουλίου, εγκαινιάζεται το πρώτο υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας στα Κύθηρα, στη Χώρα, σε μια εποχή που πολλοί Κυθήριοι μεταναστεύουν σε Αμερική και Αυστραλία. Πρώτος Δ/ντής ήταν ο Κυθήριος γιατρός και 4 φορές βουλευτής Διονύσιος Καλούτσης, που παρέμεινε στη θέση αυτή μέχρι το 1929. Το υποκατάστημα στεγάστηκε στην οικία Καλούτση, στο Μέσα Βούργο, κάτω από το Κάστρο. Το 1930 μεταστεγάστηκε στην οικία του αρχαιολόγου Βαλερίου Στάη (νυν ξενοδοχείο Μαργαρίτα. Το 1958 μεταστεγάστηκε στο κτίριο του Δημοτικού Σχολείου Θηλέων στην πλατεία της Χώρας, το οποίο αγοράστηκε από την Τράπεζα και όπου παραμένει μέχρι σήμερα. Μετά τον Καλούτση και μέχρι την Κατοχή υπηρέτησαν ως δ/ντές ο Θάνος Μαλούχος, ο Νικόλαος Χρυσανθόπουλος, ο Διονύσιος Αρσένης (πατέρας του Υπουργού) και ο Φώτης Δαλιέτος. Στον Ποταμό η Τράπεζα Αθηνών που συγχωνεύθηκε με την Εθνική, έχτισε το 1929 στην πλατεία, στη θέση του Βυζαντινού Πύργου των Ευδαιμονογιάννηδων, τριώροφο Κοινοτικό Μέγαρο με τη συμφωνία να στεγάσει και την Εθνική, όπου στεγάζεται μέχρι σήμερα. Το 1932 έγιναν πανηγυρικά τα εγκαίνια.

 Τα πρώτα ραδιόφωνα στα Κύθηρα

Είναι γνωστό ότι η πρώτη ραδιοφωνική εκπομπή στον κόσμο έγινε το 1919 στην Ολλανδία με ραδιοφωνικό σταθμό που κατασκεύασε η Ολλανδική εταιρεία Philips. Στα Κύθηρα λέγεται ότι το πρώτο ραδιόφωνο έφερε το 1936 ο Μανώλης Αυγερινός από τη Χώρα, μετανάστης στην Αμερική για χρόνια. Στο σπίτι του μάζευε συγγενείς και φίλους και άκουγαν την Ελληνική εκπομπή από το Μπάρι της Ιταλίας. Κατόπιν ήρθαν στα Κύθηρα κι άλλα ραδιόφωνα ιδίως από Κυθήριους της Αμερικής, τα οποία λειτουργούσαν με λυχνίες που τροφοδοτούνταν με μπαταρίες, τις οποίες φόρτιζαν με ανεμογεννήτριες, ή τις φόρτιζαν στα αυτοκίνητα. Στην κατοχή που τα ραδιόφωνα πλήθυναν, οι κατακτητές τα μάζεψαν. Κάποιοι θαρραλέοι κατόρθωσαν να τα κρύψουν σε υπόγεια και αχυρώνες με καμουφλαρισμένη την κεραία και εκεί μαζεύονταν κρυφά τα βράδια για να ακούσουν την Ελληνική εκπομπή του ΒΒC «Εδώ Λονδίνο, καλησπέρα σας..» Μετά την Κατοχή οι αδελφοί Δαπόντε έφεραν τα πρώτα ραδιόφωνα προς πώλησιν μάρκας MORPHY. Οι μπαταρίες τους φορτίζονταν σε εργοστάσια που λειτουργούσαν με γεννήτριες. Κομβόι από γαϊδουράκια κουβαλούσαν τις μπαταρίες για φόρτιση. Αργότερα η τεχνολογία δημιούργησε το τρανζίστορ και έτσι το ραδιόφωνο μίκρυνε σε όγκο και απαλλάχτηκε από τις μπαταρίες. Τα πρώτα PHILIPS ραδιόφωνα έφερε στα Κύθηρα ο Νίκος Φατσέας (Νικολομάραγκος)

Ο πρώτος κινηματογράφος στα Κύθηρα

Τον πρώτο κινηματογράφο στα Κύθηρα τον έφερε το 1932   ο επιχειρηματίας Γιάννης Δαπόντες από τη Χώρα. Οι προβολές γίνονταν στην αίθουσα του Κυθηραϊκού Συνδέσμου στην είσοδο της Χώρας. Η μηχανή προβολής ήταν χειροκίνητη με μανιβέλα και ο προβολέας ήταν συνδεδεμένος με τη γεννήτρια του παρακείμενου ελαιοτριβείου. Οι ταινίες ήταν από μια ζελατίνα, υλικό πολύ εύφλεκτο την εποχή εκείνη  και γι αυτό ο κόσμος αρχικά φοβόταν τον κινηματογράφο, διότι είχαν εκδηλωθεί πυρκαγιές. Ο Δαπόντες έφερνε για χειριστή της μηχανής τον Μισέλ Αρμάο, έναν έμπειρο Συριανό φραγκολεβαντίνο. Ο Πολύβιος, ένας  άφραγκος εξόριστος της εποχής εκείνης, ανέλαβε τη διαφήμιση διατρέχοντας πάνω κάτω  τη Χώρα με ένα γραφικό ντελάλημα « Κυρίες και κύριοι το βράδυ ελάτε να διασκεδάσετε με μια ταινία  του Σαρλώ………..Ο κινηματογράφος είναι ομιλών ….διαχυτικώς!!!!!!!!!» Σ’ αυτό το τελευταίο βέβαια  ο Πολύβιος εψεύδετο, διότι οι ταινίες ήταν του βωβού κινηματογράφου, δηλαδή δεν είχαν ηχητικούς διαλόγους και μερικές φορές τις συνόδευε ζωντανή μουσική από λαϊκούς οργανοπαίκτες. Οι ηθοποιοί έπαιζαν με παντομίμα και η υπόθεση διδόταν  περιληπτικά.  Μετά την κατοχή οι αδελφοί Φατσέα- Φουριάρη στο Λειβάδι και ο Μανώλης Σοφίος στον Ποταμό έφεραν ομιλούντα κινηματογράφο και επί σειράν ετών πρόσφεραν ψυχαγωγία περιοδεύοντες στα χωριά των Κυθήρων πριν και μετά τον εξηλεκτρισμό κουβαλώντας τις μηχανές και όλο τον εξοπλισμό της προβολής. Του Σοφίου τη μηχανή παρέλαβε κατόπιν ο  Προβατάρης και ο Θεόδωρος Αρχολέκας. Αυτές οι αξέχαστες λαϊκές προβολές των παιδικών μας χρόνων έχουν μείνει βαθιά χαραγμένες στη μνήμη μας, διότι είναι πολύ πιο ωραίο να γελάς ή να δακρύζεις μαζί με άλλους ανθρώπους καθισμένος σε άβολα καθίσματα και παγωμένες αίθουσες,  παρά να παρακολουθείς ένα έργο μόνος σου στην άνεση του σπιτιού σου.

(Πηγή Μανώλης Δαπόντες)