Σε κλοιό οι αντιεμβολιαστές γιατροί

Το μήνυμα στο προφίλ της γιατρού στο Facebook ήταν γραμμένο με κεφαλαία γράμματα, συνοδευόμενο και από συστοιχίες θαυμαστικών, ίσως σε μια απόπειρα να δοθεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερη έμφαση στους ισχυρισμούς της. «Πείτε όχι στα εμβόλια κατά της COVID-19» προέτρεπε και έκανε λόγο για «μεγάλες παρενέργειες» και «διαταραχές στο ανθρώπινο DNA». Ηταν 17 Μαΐου όταν μοιράστηκε δημοσίως αυτή την ανάρτηση, η οποία πλέον δεν είναι προσβάσιμη. Πέρασαν δύο μήνες, ώσπου στις 16 Ιουλίου της επιβλήθηκε με απόφαση του προέδρου του Ιατρικού Συλλόγου Λάρισας πρόστιμο 3.000 ευρώ για παράβαση του κώδικα ιατρικής δεοντολογίας.

Η δημόσια ανάρτηση της γιατρού στη Λάρισα είχε αναπαραχθεί αυτούσια την ίδια και την επόμενη ημέρα τουλάχιστον σε δύο ειδησεογραφικές ιστοσελίδες. Η κινητοποίηση του Κωνσταντίνου Γιαννακόπουλου, προέδρου του τοπικού ιατρικού συλλόγου, υπήρξε άμεση. Στις 18 Μαΐου στάλθηκε στη γιατρό κλήση σε απολογία, δίνοντας, όπως προβλέπεται, περιθώριο 15 ημερών για να προετοιμάσει το υπόμνημά της. Ο πρόεδρος ενός ιατρικού συλλόγου μπορεί να εκκινήσει πειθαρχική διαδικασία εις βάρος άλλου μέλους, δίχως να έχει προηγηθεί σχετική καταγγελία και να επιβάλει ποινή, εφόσον διαπιστώσει ότι η κρινόμενη συμπεριφορά «δεν συνάδει με την ιατρική ηθική, επιστήμη και δεοντολογία, ή μπορεί να κλονίσει την πίστη της κοινωνίας προς το ιατρικό λειτούργημα».

«Αυτές οι απόψεις αποπροσανατολίζουν και παραπληροφορούν», λέει στην «Κ» ο κ. Γιαννακόπουλος. «Το πιο ευέλικτο όργανο σε αυτές τις περιπτώσεις είναι το πειθαρχικό του προέδρου γιατί μπορεί να εκδοθεί πιο γρήγορα η απόφαση και να παίξει κάποιο ρόλο, να αποτρέψει άλλους από παρόμοιες ενέργειες». Ο νόμος 4512/2018 δίνει στους προέδρους ιατρικών συλλόγων τη δυνατότητα να εξετάσουν πειθαρχικά κάποιο παράπτωμα. Την ίδια δυνατότητα, βάσει του νόμου, έχουν και τα πειθαρχικά συμβούλια των συλλόγων, αλλά σε περίπτωση κινητοποίησής τους η διαδικασία μπορεί να αποδειχτεί πιο χρονοβόρα.

Μετά την έκδοση της απόφασης στη Λάρισα επικοινώνησαν με τον κ. Γιαννακόπουλο συνάδελφοί του από τους ιατρικούς συλλόγους της Χίου, της Αρτας και της Φωκίδας για να ανιχνεύσουν και εκείνοι πιθανούς μελλοντικούς τρόπους αντιμετώπισης αντίστοιχων αντιεμβολιαστικών καλεσμάτων. Μπορεί τα περιστατικά γιατρών που τάσσονται κατά των εμβολιασμών εν μέσω πανδημίας να είναι μεμονωμένα, όπως φαίνεται όμως δεν περιορίζονται σε μια γωνιά της Ελλάδας. Η «Κ» παρουσιάζει πώς ιατρικοί σύλλογοι προσπαθούν να διαλύσουν θεωρίες συνωμοσίας ή τον σπόρο της αμφιβολίας που διασπείρουν με τοποθετήσεις και δηλώσεις τους κάποιοι –έστω και λίγοι αριθμητικά– συνάδελφοί τους.

Το ζήτημα είναι λεπτό στη διαχείρισή του. Αφενός μέλη της ιατρικής κοινότητας θεωρούν ότι οι όποιες ποινές επιβάλλονται θα μπορούσαν να λειτουργήσουν στο μέλλον και αποτρεπτικά. Αφετέρου υπάρχει ο προβληματισμός ότι οποιαδήποτε προβολή και δημοσιοποίηση αυτών των υποθέσεων, έστω και εμμέσως, «ηρωοποιεί» τους πειθαρχικά ελεγχόμενους γιατρούς, οι οποίοι ενδεχομένως θα μπορούσαν να επενδύσουν σε αυτές τις ποινές για να οικοδομήσουν ένα υποτιθέμενο «αντισυστημικό» προφίλ.

«Κάποιος ο οποίος είναι υγειονομικός, είναι επιστήμονας. Είναι υποχρεωμένος με βάση την ιατρική δεοντολογία και με βάση τη νομοθεσία της Ελληνικής Δημοκρατίας, αλλά και σε οποιαδήποτε ευνομούμενη χώρα του κόσμου, να ακολουθεί διάφορους κανόνες», δήλωσε για τους αντιεμβολιαστές γιατρούς στις 26 Ιουλίου ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους. «Η διαφορετική άποψη σε ένα επιστημονικό πεδίο που δεν είναι πολιτικό, δεν έχει κανένα έρεισμα, κανένα δημοκρατικό δικαίωμα ή ελευθερία έκφρασης. Είναι υποχρέωση του συνταγμένου οργάνου της Πολιτείας, είτε είναι δημόσια διοίκηση είτε είναι ιατρικοί σύλλογοι να περιθωριοποιήσουν και να τιμωρήσουν τους γιατρούς».

Κλήση σε απολογία

Αυτή την εβδομάδα δύο γιατροί έχουν κληθεί σε απολογία ενώπιον του διοικητικού συμβουλίου του Ιατρικού Συλλόγου Αρτας για δημόσιες τοποθετήσεις τους. Ενας εξ αυτών είχε μιλήσει σε συγκέντρωση σε πλατεία της πόλης. Ο άλλος γιατρός είχε δώσει μέσα στον Ιούλιο συνέντευξη σε τοπική ιστοσελίδα και σύμφωνα με το συγκεκριμένο δημοσίευμα εμφανίζεται, μεταξύ άλλων, να δηλώνει τα εξής: «Το εμβόλιο δεν παρέχει καμία ανοσία, οι εμβολιασμένοι με τους ανεμβολίαστους έχουν τα ίδια αντισώματα. (…) Τον κορωνοϊό τον έφτιαξαν για να φτιαχτεί και το εμβόλιο. Το εμβόλιο έχει συγκεκριμένη αλληλουχία, έχει ως στόχο την καταστροφή του ανθρώπου και τη μείωση του πληθυσμού – και το λέω ξεκάθαρα».

Σε ανακοίνωσή του στις 23 Ιουλίου ο Ιατρικός Σύλλογος Αρτας παραλλήλισε τους «αρνητές» του σήμερα με τους αντιδρώντες απέναντι στο εμβόλιο της ευλογιάς το 1853. «Η άρνηση και η απόρριψη στο νέο και το καινοτόμο δεν αποτελεί σύγχρονο ρεύμα αμφισβήτησης, αλλά ένα φοβικό σύνδρομο, ερχόμενο από τα βάθη της Ιστορίας», ανέφερε. «Ως ιατρικός σύλλογος που θεσμικά έχουμε ρόλο επιστημονικού συμβούλου της Πολιτείας, οφείλουμε να αποκηρύξουμε ως αντιεπιστημονικές, ανυπόστατες και επικίνδυνες τέτοιες απόψεις. Από όπου κι αν προέρχονται, από όποιον κι αν διατυπώνονται». Οι δύο γιατροί φέρονται να υποστηρίζουν τώρα ότι τάσσονται μόνο κατά της υποχρεωτικότητας των εμβολιασμών, ότι δεν είναι αρνητές ή αντιεμβολιαστές και ότι δεν είχαν στόχο να υποκινήσουν πολίτες. Οι ισχυρισμοί τους θα εξεταστούν επίσημα την επόμενη εβδομάδα.

Σε εξέλιξη βρίσκεται και η διερεύνηση δύο παρόμοιων περιστατικών από τον Ιατρικό Σύλλογο Μαγνησίας. Πρόκειται για έναν γιατρό που προχώρησε σε δημοσιεύσεις κατά των εμβολιασμών σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και για έναν ακόμη ο οποίος έχει καταγγελθεί από πολίτη για διατύπωση παρόμοιων θέσεων. «Σε αυτό το στάδιο εξετάζεται από τον πρόεδρο και το διοικητικό συμβούλιο κατά πόσο όσα έχουν πει αντίκεινται στον κώδικα ιατρικής δεοντολογίας και εάν θα παραπεμφθούν στο πειθαρχικό συμβούλιο. Βρίσκονται υπό έλεγχο, όπως οφείλουμε, με τη διαδικασία που προβλέπεται», δηλώνει στην «Κ» ο Ευθύμης Τσάμης, πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Μαγνησίας.

Ο Φώτης Πατσουράκος, αντιπρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών λέει στην «Κ» ότι βρίσκονται σε εξέλιξη τουλάχιστον τρεις παρόμοιες διαδικασίες με κλήση γιατρών σε απολογία. «Υπάρχει μια διαδικασία που είναι χρονοβόρα. Ο ιατρικός σύλλογος πράττει τα δέοντα, όσα προβλέπονται από τη δεοντολογία και το καταστατικό μας», λέει.

«Οποιοσδήποτε από τον ιατρικό κόσμο, οπουδήποτε στον κόσμο, σε πανεπιστήμια, επαγγελματικές ενώσεις, υπουργεία Υγείας, με ευθύνη έναντι της κοινωνίας, δεν υπάρχει ούτε ένας που να αποδέχεται εν μέρει ή εν συνόλω όσα εξωφρενικά λέγονται από το αντιεμβολιαστικό κίνημα», λέει στην «Κ» ο πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου Αθανάσιος Εξαδάκτυλος.

Και στη Φωκίδα, αν και ακόμη δεν έχουν κινήσει κάποια σχετική διαδικασία, εξετάζουν το ενδεχόμενο κλήσης σε απολογία συναδέλφων τους. «Εχουμε ανάλογα κρούσματα και θα κάνουμε ακριβώς το ίδιο εφόσον αντίκεινται στους κανόνες της ιατρικής, της επιστήμης και του κοινώς παραδεκτού», λέει ο πρόεδρος του τοπικού ιατρικού συλλόγου Κωνσταντίνος Αθανασίου. «Υπάρχουν μερικοί γιατροί που έχουν εκφράσει σε διάφορα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την αντίθεσή τους. Σε έναν ιατρικό σύλλογο των 70 μελών, ακόμη και τέσσερα άτομα θα ήταν αρκετά», προσθέτει, χωρίς ωστόσο να διευκρινίζει εάν αυτός είναι και ο απόλυτος αριθμός των αντιδρώντων στην περιοχή του.

Οι προβλεπόμενες ποινές και οι κινητοποιήσεις με το βλέμμα στις… κάλπες

Στη Λάρισα, προκειμένου να υπερασπιστεί τον εαυτό της, η γιατρός φέρεται να ισχυρίστηκε ότι το προφίλ της στο Facebook δεν είχε ως σκοπό τη μαζική ενημέρωση, αλλά την «ανταλλαγή απόψεων». Ωστόσο στην απόφαση για επιβολή προστίμου ο ιατρικός σύλλογος της περιοχής στάθηκε και στον αριθμό φίλων της γιατρού στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης, που φθάνουν τους 5.000, ενώ επικαλέστηκε και προηγούμενη κρίση του Μονομελούς Εφετείου Λάρισας για άλλη υπόθεση, η οποία αφορά αγωγή διατροφής και αποδέχεται τη μεγάλη δημοφιλία του Facebook ως μέσου δικτύωσης.

Σύμφωνα με την απόφαση του ιατρικού συλλόγου, ακόμη και εάν θεωρηθεί ότι η γιατρός εξέφρασε μια «άποψη», αυτή έχει ξεχωριστή σημασία καθώς δύναται να επηρεάσει πολίτες «οι οποίοι δεν είναι υψηλού μορφωτικού επιπέδου» και δεν έχουν δυνατότητα να φιλτράρουν τον μεγάλο όγκο πληροφοριών που δέχονται καθημερινά στα ψηφιακά μέσα. Ακόμη στην απόφαση επισημάνθηκε ότι κατά την επίμαχη περίοδο, λίγες ημέρες μετά τη συγκεκριμένη ανάρτηση, η Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας εμφάνιζε το χαμηλότερο ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης με όμορες περιοχές στη Θεσσαλία. Η γιατρός έχει δικαίωμα ένστασης εντός 15 ημερών.

Βάσει του νόμου 4512/2018, οι ποινές που προβλέπονται σε γιατρούς για πειθαρχικά παραπτώματα ξεκινούν από έγγραφη επίπληξη, ενώ σε περίπτωση επιβολής προστίμου το κατώτατο ποσό ορίζεται στα 150 ευρώ και το ανώτατο στα 20.000 ευρώ. Ακόμη, άλλη προβλεπόμενη ποινή, ανάλογα με τη βαρύτητα του παραπτώματος, είναι η επιβολή προσωρινής παύσης άσκησης ιατρικού επαγγέλματος διάρκειας από ένα μήνα έως τρία έτη. Οριστική παύση επιβάλλεται σε βαριά παραπτώματα που αποτελούν κακουργήματα ή σε περίπτωση τέλεσης πλημμελημάτων καθ’ υποτροπή.

Η γιατρός στη Λάρισα στις δημόσιες αναρτήσεις της έχει μοιραστεί στο παρελθόν συνεντεύξεις για την πανδημία που έδωσε ο καθηγητής Επιδημιολογίας, Ιατρικής και Στατιστικής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, Γιάννης Ιωαννίδης, ο οποίος όμως είχε δεχτεί επικρίσεις από μέλη της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας για τη μεθοδολογία και τα συμπεράσματά του σχετικά με τον νέο κορωνοϊό. Μεταξύ άλλων έχει αναρτήσει δημοσίως και ένα άλλο κείμενο με τον δημοφιλή σε συνωμοσιολογικούς κύκλους συσχετισμό στον τίτλο: «Ο Γάλλος εμπειρογνώμονας που προωθεί τα εμβόλια στα παιδιά είναι πρόεδρος του ιδρύματος Ρότσιλντ».

Ακόμη έχει μοιραστεί και την προτροπή του δικηγόρου Ρόμπερτ Κένεντι, βασικού μέλους της διεθνούς αντιεμβολιαστικής κοινότητας, ο οποίος προτρέπει τους πολίτες να αποφεύγουν τα mRNA εμβόλια. Σύμφωνα με έρευνα του αμερικανικού Κέντρου για την Αντιμετώπιση του Ψηφιακού Μίσους (CCDH), την οποία έχει επικαλεστεί και ο Λευκός Οίκος, ο Κένεντι συγκαταλέγεται στη «δωδεκάδα της παραπληροφόρησης». Πρόκειται για 12 προσωπικότητες που μέσω πολλαπλών προφίλ και σελίδων στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης παράγουν το 65% της αντιεμβολιαστικής προπαγάνδας.

Στις αρχές Ιουλίου η γιατρός μοιράστηκε και το κάλεσμα που απηύθυνε ο καρδιολόγος Φαίδων Βόβολης για κινητοποίηση κατά του υποχρεωτικού εμβολιασμού στην Αθήνα. Από το πρώτο κύμα της πανδημίας ο Βόβολης εκφράζεται κατά του lockdown και σε αναρτήσεις του έχει δηλώσει ότι είναι «ο τελευταίος που θα εμβολιαστεί». Την Τετάρτη έχει κληθεί σε ακρόαση στο πειθαρχικό συμβούλιο του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, το οποίο θα συνεδριάσει προκειμένου να εισηγηθεί προς τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο την προσωρινή αναστολή της άσκησης του ιατρικού του επαγγέλματος. Σύμφωνα με την κλήση σε ακρόαση, από τη διοργάνωση συγκεντρώσεων στις οποίες πρωτοστατεί και τις δημόσιες δηλώσεις του περί «πειραματικών εμβολίων», «ενδεχόμενα υφίσταται κίνδυνος και ανάγκη προστασίας για τη δημόσια υγεία».

Στις 15 Ιουλίου το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP), το οποίο ελέγχει την αξιοπιστία των αναρτήσεων και στο ελληνικό Facebook, επεσήμανε ως παραπλανητική μια δημοσίευσή του, καθώς μεταξύ των φωτογραφιών που είχε ανεβάσει από πορείες κατά του «υποχρεωτικού εμβολιασμού» είχε μοιραστεί και μία (με μεγάλο πλήθος διαδηλωτών) που διαπιστώθηκε ότι ήταν τραβηγμένη δέκα χρόνια νωρίτερα, από την περίοδο της οικονομικής κρίσης του 2011. Μετά την επισήμανση της ανάρτησης, η συγκεκριμένη εικόνα κατέβηκε, το συνοδευτικό κείμενο όμως είχε ήδη ξεπεράσει τις 2.000 κοινοποιήσεις.

Η ομιλία

Στις 24 Ιουλίου σε ομιλία του στο Σύνταγμα, περιστοιχισμένος από άντρες με λευκά μπλουζάκια και ομοιόμορφη εμφάνιση που παρέπεμπαν σε ομάδα φύλαξης, ο Βόβολης ξεκινούσε την ομιλία του λέγοντας: «Δεν μας ενδιαφέρουν οι κάλπες, με τις κάλπες θα ασχοληθεί κάποιος μόνο στις εκλογές». Ωστόσο έχει ήδη ιδρύσει κόμμα πατώντας στις αντιδράσεις πολιτών αρχικά απέναντι στη χρήση μάσκας και έπειτα στον «υποχρεωτικό εμβολιασμό». Στην ιστοσελίδα του μάλιστα λέει ξεκάθαρα ότι στόχος του είναι η είσοδος στη Βουλή και «η διεκδίκηση της διακυβέρνησης της χώρας».

Λίγες ημέρες νωρίτερα σε βίντεό του καλούσε σε συσπείρωση όλες τις «πατριωτικές», όπως τις χαρακτήρισε, ομάδες που συμμετέχουν σε παρόμοιες κινητοποιήσεις. Η όποια συνεργασία πάντως διαφορετικών ομάδων στις αντιεμβολιαστικές πορείες (όπου έχει αποδειχθεί ότι έχουν ισχυρή παρουσία και ακροδεξιές εξτρεμιστικές οργανώσεις) φαίνεται πως δεν είναι ανέφελη. Τις τελευταίες ημέρες σε βίντεο που έχουν αναρτηθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γίνεται λόγος για διαμαρτυρίες στις οποίες «κάποιοι προσπαθούν να φτιάξουν πολιτικά προφίλ».