Σπυρίδων Βλαντής

Ελάχιστοι στα Κύθηρα γνωρίζουν το διαπρεπή λόγιο του 18ου αι. Σπυρίδωνα Βλαντή και αυτοί είναι μόνο όσοι ασχολούνται με τα γράμματα, δηλαδή ελάχιστοι ή όσοι έτυχε να χρειασθούν το περίφημο Λεξικόν του της «Ιταλο- γραικικής», όπως το έλεγε.

Ποιος, όμως, ήταν ο Σπυρίδων Βλαντής;

Είναι αλήθεια ότι δεν είναι πολλά πράγματα γνωστά για την οικογένειά του πλην της καταγωγής της. Ο πατέρας του πρέπει να λεγόταν Παύλος (χαρακτηριστικό βαφτιστικό των Βλαντήδων από τις Καλοκαιρινές, το οποίο συναντούμε από τα μέσα του 16ου αι μέχρι σήμερα) καθώς ο Σπυρίδων είχε ένα γιο Παύλο, ενώ το 1794 βρίσκουμε στα βιβλία της Ελληνικής Κοινότητος Βενετίας το γάμο ενός Παύλου Βλαντή του Φραγκίσκου, προφανώς αδελφού του, με την Ιωάνναν Ιω. Λογοθέτη στονν Άγιο Γεώργιο των εν Βενετία Γραικών. Τριάντα χρόνια ενωρίτερα, στις 15 Αυγούστου 1764, στα ίδια βιβλία βρίσκουμε το γάμο του πατέρα του Φραγκίσκου Βλαντή με την επίσης Κυθηρία Ελένη Στάθη (Κονίδη) από τη Χώρα, κόρη του Ιωσήφ Στάθη και της Μαρίας. (Στον ίδιο κλάδο ανήκει και ο λόγιος και ιδρυτής του Γυμνασίου Κυθήρων Σπυρίδων Στάθης). Το ζευγάρι αποκτά τον Ιούνιο του 1765 το Σπυρίδωνα, ο οποίος ίσως να παίρνει το όνομά του από τον προστάτη άγιο του χωριού Καλοκαιρινές από το οποίο κατάγονται οι Βλαντήδες. Ο Σπυρίδων Βλαντής παντρεύεται το 1788 την Αικατερίνη Νταλ Φόρνο (dal Forno) με την οποία αποκτά την Ελένη, τη Ρεγγίνα, τη Μαρία και τον Παύλο, αργότερα δε άλλο ένα αγόρι. Σπούδασε, παρά τις οικονομικές δυσκολίες της οικογένειας, στη Φλαγγίνειο Σχολή, στην οποία αργότερα δίδαξε και έγινε διευθυντής της. Οι σπουδές του ήταν περιορισμένες και ίσως η κριτική του Αδ. Κοραή προς αυτόν να οφειλόταν σε αυτό το λόγο. Η ένδεια της οικογενείας του, όπως αναφέρει ο βιογράφος του Αιμίλιος Τυπάλδος, δεν του επέτρεψε να συνεχίσει τις σπουδές στο Πατάβιον Πανεπιστήμιο. Ήταν όμως φιλομαθής και εργατικός. Το 1792 εξέδωσε το γνωστό Νέον λεξικόν ιταλογραικικόν, Ενετίησι, με εκδότη το Νικόλαο Γλυκύ. Το 1816 εκδίδει τον πρώτο τόμο ενός τρίγλωσσου λεξικού και το 1821 ένα Ελληνικόν επίτομο λεξικό. Εξέδωσε επίσης πολλές μεταφράσεις έργων Ιταλών και Γάλλων συγγραφέων.

Ένας άλλος Βλαντής, ο Λευκάδιος, αναφέρει ότι, λόγω ανέχειας είχε αναλάβει στα νεότερα χρόνια του τη θέση λογιστού στον οίκο Χομοντζόγλου. Δυστυχώς γι’ αυτόν το 1797 εισέρχονται στη Βενετία οι Γάλλοι του Ναπολέοντος, ιδιοποιούνται όλα τα χρηματικά αποθέματα της Φλαγγινείου Σχολής, στην οποία δίδασκε και η σχολή κλείνει, με αποτέλεσμα ο Βλαντής να συνεχίσει τη διδασκαλία ιδιωτικά σε εύπορους μαθητές Ελληνικής καταγωγής, ενώ δεν σταματά τις μεταφράσεις. Φαίνεται όμως ότι η οικονομική του κατάσταση ήταν οικτρή, καθώς ο θάνατός του το 1830 βρίσκει την Ελληνική Κοινότητα της Βενετίας να μεριμνά για την τυφλή πλέον σύζυγό του και μία κόρη του. Δεν είναι γνωστή η τύχη των άλλων μελών της οικογενείας του, οι γιοι του όμως ζουν κατά το χρόνο αυτόν.

Στα Κύθηρα και στο χωριό του, τις Καλοκαιρινές, δεν είναι γνωστό αν γνωρίζουν κάτι για το σπουδαίο αυτόν Κυθήριο της Διασποράς, ο οποίος ενδεχόμενα να άξιζε της τιμής να δοθεί το όνομά του σε ένα δρόμο του νησιού μας, ίσως τον κεντρικό δρόμο ή την πλατεία στον Άγιο Σπυρίδωνα.

Σημείωση: Λίγα στοιχεία για το άρθρο αυτό έχουν ληφθεί από την εργασία του Τριαντ. Σκλαβενίτη
«Ο Σπυρίδων Βλαντής και η ιδιωτική διδασκαλία Piano Di Studi /Έκθεσις μαθημάτων: 
Βενετία 1794» εις ΘΗΣΑΥΡΙΣΜΑΤΑ, Τόμ. 34, 2004, σελ. 421-458 απ’ όπου και η προσωπογραφία του

Δημοσιεύθηκε στην έντυπη έκδοση Φ. 310, Φεβρουάριος 2016