Σπυριδούλα: Το κορίτσι που έδωσε φωνή στα θύματα της κακοποίησης

Τον Αύγουστο του 1955, η Ελλάδα συγκλονίστηκε, όταν ήρθε στο φως η περίπτωση  δωδεκάχρονης υπηρέτριας Σπυριδούλας Ράπτη, η οποία είχε υποστεί φρικτά βασανιστήρια και κακοποίηση για τέσσερις ολόκληρες μέρες από τους εργοδότες της.

Ήταν 4 Αυγούστου, όταν το μικρό κορίτσι μεταφέρθηκε με  εγκαύματα σε όλο της το σώμα, υψηλό πυρετό και φρικτούς πόνους  στο Τζάνειο Νοσοκομείο. «Με είχαν σαν πραγματική σκλάβα. Έκανα υπομονή και δεν μιλούσα», εξομολογήθηκε η ίδια πολλά χρόνια αργότερα.

Η άτυχη Σπυριδούλα, η οποία έφτασε στο νοσοκομείο τυλιγμένη με μια κουβέρτα, όπως διαπιστώθηκε από τους γιατρούς που την εξέτασαν, «ήταν καμένη στο 65% του σώματός της, έφερε εγκαύματα 1ου, 2ου και 3ου βαθμού στο πρόσωπο, τον τράχηλο, τον θώρακα, την κοιλιά και τα άνω και κάτω άκρα, καθώς και εκχυμώσεις σε μέτωπο, βλέφαρα, μηρούς και κνήμες». Η δικαιολογία της  εργοδότριας της αρχικά ήταν πως το κορίτσι κάηκε, όταν έπεσε πάνω του μια κατσαρόλα με καυτό νερό.

Ποια είναι η πραγματική ιστορία της Σπυριδούλας Ράπτη

Η Σπυριδούλα ήταν παιδί μιας πολύτεκνης και φτωχής οικογένειας από το χωριό Ματαράγκα. Δώδεκα χρόνων ήρθε από την Αιτωλοακαρνανία στην Αθήνα για μια καλύτερη ζωή, και όπως πολλά κορίτσια εκείνης της εποχής εργαζόταν ως υπηρέτρια σε ένα σπίτι στην Καλλίπολη του Πειραιά.

Συγκεκριμένα, η οικογένειά της αποφάσισε να την παραδώσει στα χέρια του Γιώργου και της Αντιγόνης Βεϊζαδέ, που υποσχέθηκαν ότι θα τη φροντίσουν. Σε αντάλλαγμα, εκείνη θα τους βοηθούσε στις δουλειές του σπιτιού και στο μεγάλωμα του μικρού τους παιδιού. Όμως αντί να βρει υποστήριξη, γνώρισε τη σκληρότερη πλευρά της ανθρώπινης συμπεριφοράς.

Η Αντιγόνη Βεϊζαδέ, που απαιτούσε να την αποκαλούν «κυρία», την υπέβαλε σε εξαντλητική εργασία, χωρίς καμία στιγμή ανάπαυσης. Η Σπυριδούλα υπέφερε από κακομεταχείριση, υποσιτισμό και συνεχή σωματική και ψυχολογική βία.

Η φρίκη κορυφώθηκε τη νύχτα της 31ης Ιουλίου 1955. Ο Βεϊζαδέ, υπάλληλος τράπεζας με σκοτεινές σχέσεις και δραστηριότητες,- ήταν συνιδιοκτήτης ενός κακόφημου μπαρ στην περιοχή της Τρούμπας- έχασε 50 δολάρια και κατηγόρησε τη Σπυριδούλα ότι τα έκλεψε. Με πρόσχημα αυτό, ξεκίνησαν να τη βασανίζουν: Αφού τη χτύπησαν, την έδεσαν χειροπόδαρα πάνω στο τραπέζι του σαλονιού και άρχισαν να την καίνε με το πυρακτωμένο σίδερο. Το σατανικό ζευγάρι σταματούσε τα βασανιστήρια, μόνο όταν η Σπυριδούλα λιποθυμούσε από τον πόνο, ενώ αμέσως μόλις συνερχόταν, την έκαιγαν και πάλι με το σίδερο.

Τέσσερις μέρες μετά, κι αφού πλέον η Σπυριδούλα ήταν έτοιμη να καταλήξει από τους πόνους και την εξάντληση, τα αφεντικά της την πήγαν στο νοσοκομείο, τυλιγμένη με μια κουβέρτα απειλώντας την πως αν έλεγε κάτι, θα την έλουζαν με βενζίνη και θα την έκαιγαν ζωντανή. «Προτιμότερο να με πήγαινε γυμνή. Όλα τα ρούχα που μου φόρεσε κόλλησαν πάνω μου. Κάλτσες, μαντήλι πάνω στις πληγές. Στο τέλος, μαζί με τις σάρκες μου έβγαινε και το ρούχο», θα έλεγε η Σπυριδούλα με δάκρυα στα μάτια σε συνέντευξή της στον Φρέντυ Γερμανό.

 

Πράγματι, στην αρχή η Σπυριδούλα έκρυψε την αλήθεια. Μόλις όμως οι γιατροί έμαθαν τι πραγματικά είχε συμβεί, ειδοποίησαν αμέσως την Αστυνομία υπό άκρα μυστικότητα. Λίγη ώρα μετά έφτασε στο νοσοκομείο ένας αστυνομικός με πολιτική περιβολή.

Την επόμενη μέρα το ζεύγος συνελήφθη. Η Αντιγόνη Βεϊζαδέ ισχυρίστηκε  ότι όλα τα τραύματα της Σπυριδούλας με το σίδερο έγιναν σε μια στιγμή πάλης, ενώ ο Γιώργος Βεϊζαδέ υποστήριξε πως έλειπε από το σπίτι την ώρα που έγινε το περιστατικό.

Η δίκη που ακολούθησε συγκλόνισε την Ελλάδα. Παρά την απάνθρωπη φύση των εγκλημάτων, η Αντιγόνη Βεϊζαδέ καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης 5 ετών και ο Γιώργος Βεϊζαδές σε 4,5 χρόνια για πρόκληση βαριών σωματικών βλαβών σε βαθμό κακουργήματος, με το δικαστήριο να αναγνωρίζει στον δεύτερο το ελαφρυντικό του πρότερου έντιμου βίου και της ειλικρινούς μεταμέλειας. Επιπλέον, τους επιβλήθηκε χρηματικό πρόστιμο 20.000 δραχμών για ψυχική οδύνη.

Το εξοργισμένο πλήθος προσπάθησε ανεπιτυχώς να τους λιντσάρει. Στο μεταξύ, η Σπυριδούλα νοσηλεύτηκε και έλαβε στήριξη από αγνώστους, που συγκέντρωσαν χρήματα και της έδειξαν έμπρακτα τη συμπαράστασή τους. Στη συνέχεια, υποβλήθηκε σε σειρά εγχειρήσεων. Την περίοδο της νοσηλείας της, την  επισκέφθηκαν πολιτικοί, καλλιτέχνες, Μητροπολίτες και εκπρόσωποι φιλανθρωπικών Οργανώσεων. Γιατροί προσφέρθηκαν να τη χειρουργήσουν δωρεάν, ενώ ο γιατρός της βασιλικής οικογένειας της μετέφερε το ενδιαφέρον του βασιλιά και της υποσχέθηκε να της παρασχεθεί πλήρη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Ο τότε γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ ζήτησε από οικοδόμους και τεχνίτες να εργαστούν δωρεάν για να χτίσουν ένα σπίτι για την Σπυριδούλα, ενώ έγιναν έρανοι, ακόμη και από τους ναύτες του 6ου Αμερικανικού Στόλου, που ήταν τακτικοί πελάτες του αφεντικού της στο μπαρ που διατηρούσε στην Τρούμπα. Χρήματα για την «προίκα της Σπυριδούλας», έδωσε ακόμη και ο συνέταιρος του Γιώργου Βεϊζαδέ.

Η ίδια είχε πρόταση να παίξει στον κινηματογράφο, κυκλοφόρησαν σπιρτόκουτα με την φωτογραφία της, γράφτηκε ποίημα για χάρη της. Έως και πρόταση γάμου δέχτηκε μέσω δημοσιεύματος της εποχής από έναν δεκαεπτάχρονο με τις ευλογίες των γονιών του.

Ο Γιώργος και η Αντιγόνη Βεϊζαδέ πέθαναν μερικά χρόνια αργότερα, ενώ είναι άγνωστο τι απέγινε η κόρη τους.

Η Σπυριδούλα όμως έγινε σύμβολο κατά της κακοποίησης, εμπνέοντας μάλιστα πολλούς καλλιτέχνες, όπως ο Παύλος Σιδηρόπουλος που έδωσε το όνομά της στο συγκρότημά του.  Ο κιθαρίστας του συγκροτήματος Βασίλης Σπυρόπουλος, μιλώντας για την επιλογή του ονόματος, έχει πει πως θεώρησαν «ανατρεπτικό πέντε μαντράχαλοι να έχουν ένα γυναικείο όνομα που δεν έχει σχέση με τη ροκ κουλτούρα. Σκεφτήκαμε ότι με αυτό τον τρόπο θα φέρναμε τη ροκ κουλτούρα στους δικούς μας μύθους. Γιατί για εμάς η Σπυριδούλα ήταν ένας αστικός μύθος».

Σήμερα η Σπυριδούλα Ράπτη είναι πλέον παντρεμένη και μητέρα δύο παιδιών. Ζει κι εργάζεται στην Αθήνα, όπου έχει εμπορικό κατάστημα.

 

 

View this post on Instagram

 

A post shared by 4Frontal (@4frontal)

 

Η Νεφέλη Μαϊστράλη αυτή τη σεζόν ανεβάζει στο Θέατρο Τζένη Καρέζη την παράσταση « Σπυριδούλες», που βασίζεται στη συγκλονιστική της  ιστορίας της, καθώς και σε μαρτυρίες πολλών ακόμα γυναικών, που υπήρξαν ψυχοκόρες και υπηρέτριες τις δεκαετίες του 1950 και του 1960.