Στον Συνήγορο του Πολίτη για τα φύκια

Τα ξεραμένα φύκια πρέπει να μένουν στην ακτή. Η δε απομάκρυνσή τους με ειδικά μηχανήματα δεν είναι μόνο επιζήμια για τις ακτές, αλλά και παράνομη. Αυτό απαντά το ΕΛΚΕΘΕ σε ερώτημα του Συνηγόρου του Πολίτη, με αφορμή την καταγγελία πολιτών. Σύμφωνα με το ΕΛΚΕΘΕ, πρόσφατο ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα ανέδειξε τη σημασία των εκβρασμένων στην άμμο φυκιών για την ισορροπία και την υγεία των παράκτιων οικοσυστημάτων, απορρίπτοντας κατηγορηματικά το ενδεχόμενο να είναι επικίνδυνα για την υγεία.

Ομάδα πολιτών, λοιπόν, προσέφυγε στον Συνήγορο του Πολίτη, καθώς ο δήμος τους αρνείτο να απομακρύνει τα συσσωρευμένα φύκια από την ακτή, υποστηρίζοντας ότι απαγορεύεται από την κοινοτική νομοθεσία. Ο Συνήγορος διερεύνησε την αναφορά και διαπίστωσε ότι η πρακτική πολλών δήμων είναι η απομάκρυνση των ξερών φυκιών από τις παραλίες είτε μέσω εργολαβιών, ή με ίδια μέσα. «Ειδικότερα, η πλειονότητα των παράκτιων δήμων (ποσοστό 83%) σε ετήσια βάση απομακρύνει από τις παραλίες τα εκβρασμένα φύκια με διαφόρους, κυρίως μηχανικούς τρόπους (με βαρύ οπλισμό –εκσκαφείς και φορτηγά οχήματα– σε ποσοστό 44%, ενώ με ελαφρύ –μηχανοκίνητοι σαρωτές ακτής– σε ποσοστό 40%). Η φυτική βιομάζα, κατά κάνονα, καταλήγει στις χωματερές (ποσοστό 26%)», σημειώνεται στην αναφορά του Συνηγόρου.

Ο Συνήγορος του Πολίτη απευθύνθηκε στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), ζητώντας την άποψή του. «Πράγματι, η παρουσία εκβρασμένων φυτικών υπολειμμάτων του θαλάσσιου φυτού posidonia oceanica (κατά προτεραιότητα προστατευόμενο από την εθνική και κοινοτική νομοθεσία) δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση εστία μόλυνσης ή άλλο κίνδυνο», αναφέρει στην απάντησή του το επιστημονικό ινστιτούτο. «Τουναντίον, πρόκειται για εξαιρετικά ωφέλιμο βιοτικό στοιχείο το οποίο συνεισφέρει ποικιλοτρόπως στην υγεία και στην ισορροπία των παράκτιων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων (προστασία ακτής από διάβρωση, σχηματισμός και λίπανση αμμοθινών και παράκτιας βλάστησης, δημιουργία μοναδικού βιότοπου για σημαντική και σπάνια βιοποικιλότητα)». Μάλιστα, το ΕΛΚΕΘΕ εκτιμά ότι αν οι λουόμενοι διαμαρτύρονται για δυσοσμία στην ακτή… κάποια άλλη θα είναι η αιτία. «Στην περίπτωση αυτή είναι σημαντικό να ελεγχθεί η ακτή για τυχόν παράνομες εκροές ρυπασμένων υδάτων», αναφέρει.

Τι γίνεται, όμως, αν τα φύκια «πνίγουν» την αμμουδιά; «Στην περίπτωση που οι αποθέσεις είναι τόσο υψηλές, ώστε να δυσκολεύουν την πρόσβαση των λουομένων στη θάλασσα, ενδείκνυται η ήπια, χειρωνακτική και αυστηρώς τοπική παρέμβαση για τη δημιουργία διόδου», λέει το ΕΛΚΕΘΕ. Τα φύκια, σημειώνει, δεν πρέπει να καταλήγουν στη χωματερή, αλλά «στους ανώτερους ορίζοντες της παραλίας και να παραμένουν εκεί, καθότι πέραν από διαδικασία διαβρωτική και επιζήμια για τις αμμώδεις ακτές μας, η αφαίρεση κάθε βιοτικού στοιχείου από τον αιγιαλό (και μάλιστα με χρήση τροχοφόρων) είναι παράνομη» (με βάση τη νομοθεσία περί αιγιαλού). Το ΕΛΚΕΘΕ βασίζει την απάντησή του στα συμπεράσματα κοινοτικού ερευνητικού προγράμματος (POSBEMED- Βιώσιμη διαχείριση συστημάτων Ποσειδωνίας – ακτών στην περιοχή της Μεσογείου), που διενεργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Interreg Med με στόχο τον καθορισμό κοινής στρατηγικής επί της βιώσιμης διαχείρισης των ακτών με θημωνιές θαλάσσιου γρασιδιού.