Στράτος Χαρχαλάκης: Το κράτος είναι αθηνοκεντρικό και τα νησιά στενάζουν

Ο Δήμαρχος Κυθήρων Στράτος Χαρχαλάκης είναι μέσα στους νεότερους Δημάρχους της Χώρας, εξελέγη το 2014 σε ηλικία 33 ετών. Είναι εξαιρετικά δραστήριος και έχει αποδείξει ότι διαθέτει άριστες διοικητικές και ηγετικές ικανότητες. Είναι ενεργό μέλος της αυτοδιοίκησης σχεδόν 20 χρόνια και παρεμβαίνει διαρκώς με καίρια άρθρα του για σειρά σημαντικών θεμάτων. Ας δούμε τι μας είπε.

Πώς είναι η καθημερινότητα σήμερα στα Κύθηρα;

Το νησί των Κυθήρων, όπως και τα περισσότερα νησιά της πατρίδας μας, έχει τους δικούς του ρυθμούς. Το χειμώνα η καθημερινότητα είναι μάλλον χαλαρή και κυριαρχούν οι αγροτικές δουλειές με σπουδαιότερη όλων το μάζεμα της ελιάς καθώς τα Κύθηρα έχουν μεγάλη και ποιοτική παραγωγή ελαιολάδου. Το καλοκαίρι οι ρυθμοί είναι διαφορετικοί. Η τουριστική κίνηση αλλάζει την καθημερινότητα σε όλα τα επίπεδα ενώ δημιουργεί περισσότερες ευθύνες διαχείρισης στη Δημοτική Αρχή στους τομείς κυρίως της καθαριότητας, όπου το νησί των Κυθήρων έχει κερδίσει το στοίχημα σε πανελλαδικό επίπεδο. Ωστόσο, η αγωνία των Κυθηρίων για τα γενικότερα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα της Χώρας είναι μεγάλη. Οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές, η γραφειοκρατία και η αποεπένδυση δεν δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης για τα νησιά μας και δυστυχώς απομακρύνουν τη νέα γενιά.

Νησιώτες άγονης γραμμής. Το ακούμε εμείς, το βιώνετε εσείς. Θα θέλαμε καθαρές κουβέντες για το πόσο τελικά βοηθάει το κράτος…

Δεν ξέρω ποιος εφηύρε τον όρο «άγονη γραμμή» αλλά δυστυχώς αποτυπώνει την πραγματικότητα. Τα νησιά μας υποφέρουν και ουσιαστικά τα προβλήματα των νησιών είναι ίδια παρά τις διαφορές στην έκταση ή τον πληθυσμό τους. Αυτό που απαιτούν οι νησιώτες μας για να μην εγκαταλείψουν τον τόπο τους είναι να μη νοιώθουν πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Η υγεία, η παιδεία, το κοινωνικό κράτος, η συγκοινωνία, οι δημόσιες υποδομές και το αίσθημα ασφάλειας είναι τα κύρια θέματα στα οποία τα νησιά υστερούν, παρά τα βήματα που έχουν κατά καιρούς γίνει. Δυστυχώς το κράτος είναι αθηνοκεντρικό και αυτό δεν δείχνει να αλλάζει. Αν πράγματι θέλουμε να μιλάμε για νησιωτικότητα πρέπει πρώτα το ίδιο το κράτος να την αντιληφθεί ως πλεονέκτημα και όχι ως μίασμα.

Η γραφειοκρατία στην τοπική αυτοδιοίκηση, ξέρουμε, είναι «βραχνάς» . Θα θέλαμε τις δικές σας εμπειρίες…

Στο θέμα αυτό δεν ξέρω πράγματι αν πρέπει να κρατήσω την υπομονή μου. Από το 2014 που ανέλαβα Δήμαρχος μέχρι σήμερα, η γραφειοκρατία στους Δήμους έχει υπερτριπλασιαστεί και αυτό αποδεικνύεται με συγκεκριμένα στοιχεία. Η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Κυθήρων για παράδειγμα, το 2016 έλαβε 120 αποφάσεις και το 2017 σχεδόν 350! Η διαφορά αυτή οφείλεται ξεκάθαρα στο νέο Νόμο δημοσίων έργων 4412/2016 και στο Π.Δ. 80/2016 που δημιούργησαν νέες παντελώς ανούσιες διαδικασίες για τις δαπάνες των Δήμων, με αποτέλεσμα οι Δήμοι να βιώνουν σήμερα την χειρότερη περίοδο στον τομέα της γραφειοκρατίας εδώ και 30 χρόνια. Η κατάσταση για έναν μικρό Δήμο χωρίς επαρκές προσωπικό είναι κυριολεκτικά τραγική. Οι ίδιοι οι Δήμαρχοι γράφουν αποφάσεις και τις αναρτούν στη Διαύγεια. Ο Δήμος μας δημοπράτησε 17 έργα το 2017 και άρχισαν να εκτελούνται ακριβώς ένα χρόνο μετά! Όλες οι συλλογικές προσπάθειες των Δήμων να πείσουν την Κυβέρνηση να καταργήσει περιττές και ανούσιες διαδικασίες έχουν πέσει στο κενό. Η Ελλάδα οπισθοδρομεί καθαρά λόγω γραφειοκρατίας.

Πέρσι το καλοκαίρι «πληγωθήκατε» από τις πυρκαγιές. Πόσο έτοιμοι είστε φέτος στα θέματα πυρασφάλειας;

Το καλοκαίρι του 2017 ήταν δραματικό για τα Κύθηρα λόγω της μεγάλης πυρκαγιάς του Αυγούστου. Τα συντονιστικά και επιχειρησιακά λάθη της ηγεσίας της Π.Υ. ήταν τεράστια. Ο Δήμος μας με τα ελάχιστα μέσα που διαθέτει κατάφερε να τροφοδοτεί διαρκώς με νερό σχεδόν 60 πυροσβεστικά οχήματα, στην κορύφωση της σεζόν και χωρίς το νησί να αντιμετωπίσει πρόβλημα υδροδότησης. Την ίδια στιγμή επισημάναμε σοβαρά θέματα συντονισμού που αντί να μελετηθούν από τον αρμόδιο Υπουργό, τον οδήγησαν σε μια αισχρή και απαράδεκτη επίθεση προς το πρόσωπό μου χωρίς φυσικά να βρει την πολιτική ανταπόκριση που ο ίδιος ανέμενε. Η νέα αντιπυρική έχει ξεκινήσει. Ο Δήμος μας διαμηνύει προς πάσα κατεύθυνση ότι δεν πρόκειται να αναλάβει ευθύνες άλλων υπηρεσιών και ήδη με πρόσφατη απόφαση του Συντονιστικού Τοπικού μας Οργάνου ενημερώσαμε τόσο για τις πραγματικές δυνατότητές μας ως Δήμος και νησί όσο και για τις ελάχιστες απαιτήσεις που έχουμε από την ηγεσία του Π.Σ. για την πυροπροστασία τόσο των Κυθήρων όσο και των Αντικυθήρων. Ο Δήμος έχει σε ετοιμότητα 2 υδροφόρα οχήματα, ένα πυκνό και άριστα λειτουργικό δίκτυο κρουνών και διατηρεί σε καλό επίπεδο τους αγροτικούς δρόμους. Όλα τα υπόλοιπα είναι ευθύνη της Π.Υ. Παράλληλα καταβάλουμε τεράστια προσπάθεια για να πείσουμε τον κόσμο να είναι περισσότερο προσεκτικός και ευαισθητοποιημένος ώστε να μην έχουμε τόσο δυσάρεστα συμβάντα.

Ακούμε τελευταία για τον περιβόητο Κλεισθένη. Στην πράξη, θέλετε να μας πείτε πόσο θα ωφελήσει το Δήμο Κυθήρων – Αντικυθήρων;

Κλεισθένη ακούμε και Κλεισθένη δεν βλέπουμε! Εδώ και μήνες κυοφορείται το νέο θεσμικό πλαίσιο της αυτοδιοίκησης χωρίς όμως το αρμόδιο υπουργείο να έχει δώσει το τελικό κείμενο σε διαβούλευση όπως έχουμε ζητήσει ως Δήμοι. Αυτό μας ξενίζει. Και μάλιστα εκείνο που μας ξενίζει ακόμα περισσότερο είναι ότι το ζήτημα της απλής αναλογικής έχει αναχθεί σε δόγμα, χωρίς όμως να αποτελεί από μόνο του ούτε σημαντική τομή, ούτε να επιλύει τα σοβαρά ζητήματα των Δήμων. Αν δεν δούμε το νομοσχέδιο δεν μπορούμε να εκφραστούμε επί της ουσίας. Εκείνο που πρέπει οπωσδήποτε να προβλεφθεί είναι να οριστούν οι αρμοδιότητες των Δήμων με βάση τις πραγματικές τους δυνατότητες και ουσιαστικά να κατηγοριοποιηθούν οι Δήμοι κυρίως σε χρηματοδοτικό επίπεδο. Εκείνο όμως που με ενοχλεί, καθώς παρακολουθώ την τοπική αυτοδιοίκηση από την ηλικία ήδη των 18 ετών, δηλαδή εδώ και 20 ακριβώς χρόνια από διάφορες θέσεις, αιρετές και μη, είναι ότι κάθε Κυβέρνηση επιδιώκει μια σειρά αλλαγών στον θεσμό και μόλις έρθει η επόμενη φέρνει τα πάνω κάτω. Αυτό πρέπει επιτέλους να σταματήσει. Τα τελευταία 20 χρόνια είχαμε τρεις τεράστιες αλλαγές στην αυτοδιοίκηση: Καποδίστριας, Καλλικράτης και τώρα Κλεισθένης. Μόλις ένα σύστημα αρχίσει να δουλεύει, έρχεται ένας νέος Υπουργός και το αλλάζει. Πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό δείγμα ελληνικής παθογένειας που δεν μας τιμά ως κράτος.

Σε τι επίπεδο βρίσκεται η συνεργασία σας με την κα Δούρου και τον κ. Χατζηπέρο στο να λυθούν βασικά προβλήματα καθημερινότητας αλλά και θέματα υποδομών;

Καταρχήν πρέπει να σας πω ότι εγώ με την κα. Δούρου και τον κ. Χατζηπέρο έχουμε τελείως διαφορετικές ιδεολογικές αφετηρίες και βάσεις. Αυτό, όμως, δεν μας εμποδίζει να διατηρούμε μια εξαιρετική συνεργασία με μοναδικό στόχο την προώθηση της τοπικής ανάπτυξης και τίποτε άλλο. Πιστεύω ακράδαντα ότι όταν υπηρετείς την αυτοδιοίκηση οφείλεις να παραμερίζεις κομματικές ή παραταξιακές ιδεολογίες και να ταυτίζεσαι μόνο με το συμφέρον του τόπου σου. Η συνεργασία του Δήμου Κυθήρων με την Περιφέρεια είναι αποδοτική και εξ αυτού του λόγου χρηματοδοτούνται πολλά αναπτυξιακά έργα στο Δήμο μας που συνολικά υπερβαίνουν τα 22 εκατομμύρια Ευρώ: αποκατάσταση ΧΑΔΑ – διαχείριση απορριμμάτων, αφαλατώσεις, έργα ύδρευσης, οδοποιία, αναπλάσεις οικισμών, έργα βιολογικού καθαρισμού, νέες αθλητικές εγκαταστάσεις κ.λπ. Ορισμένα από αυτά ήδη ολοκληρώνονται όπως το έργο της διαχείρισης των απορριμμάτων στα Κύθηρα και τα Αντικύθηρα που καθιστά τα δύο νησιά πρότυπα ορθής διαχείρισης απορριμμάτων, ενώ άλλα είτε ξεκινούν άμεσα είναι βρίσκονται σε φάση δημοπράτησης.

Πρέπει να τονίσω ότι την πλήρη ωρίμανση των έργων αυτών σε επίπεδο μελετών και αδειοδοτήσεων έχει αναλάβει ο Δήμος μας, που παρά την έλλειψη προσωπικού, έχει μια μικρή μεν αλλά απόλυτα αξιόπιστη τεχνική ομάδα, που σε συνεργασία με το Τμήμα Τεχνικής Υποστήριξης Νησιωτικών Δήμων της Π.Ε. Νήσων κάνουν τεράστια δουλειά η οποία έχει ήδη ορατά αποτελέσματα. Παράλληλα με τα έργα της Περιφέρειας, ο Δήμος μας δημοπρατεί διαρκώς έργα με ίδιους πόρους όπως έργα ύδρευσης, οδοποιίας, αναπλάσεις, παιδικές χαρές, κτιριακά κ.λπ. που όλα εκτελούνται χάρη στην αξιοσύνη των υπαλλήλων και της τεχνικής μας ομάδας. Είμαι ευτυχής που ο Δήμος μου, μέσα σε συνθήκες ακραίας κρίσης και γραφειοκρατίας αλλά και πρωτοφανούς έλλειψης προσωπικού, έχει καταφέρει να δημοπρατήσει και να εκτελέσει δεκάδες έργα που βελτιώνουν την καθημερινότητα των δημοτών μας και ουσιαστικά δικαιώνουν τις επιλογές τους.

Τι προσδοκούν Κύθηρα και Αντικύθηρα από το καλοκαίρι; Ποιες κινήσεις έχουν γίνει σε θέματα τουρισμού; Φοβάστε νέα «θαλασσοταραχή» στο ακτοπλοϊκό μετά τα προβλήματα του 2017;

Μετά το ακτοπλοϊκό φιάσκο του 2017 για το οποίο οι τεράστιες ευθύνες βαρύνουν τη ΛΑΝΕ, φέτος το νησί μας εισέρχεται στη νέα σεζόν με περισσή αισιοδοξία. Η ακτοπλοϊκή σύνδεση των Κυθήρων/Αντικυθήρων με τον Πειραιά, το Γύθειο και την Κρήτη αποκαταστάθηκε από τον Οκτώβριο του 2017 και πλέον για όλη τη σεζόν υπάρχουν σταθερά δρομολόγια με αξιόπιστο μεταφορέα που πιστεύουμε ότι θα ενισχύσει σημαντικά την επισκεψιμότητα στο νησί μας. Τα πρώτα σημάδια από τους ξενοδόχους είναι πολύ ενθαρρυντικά. Ήδη υποδεχθήκαμε την πρώτη πτήση charter απευθείας από το αεροδρόμιο Schiphol του Άμστερνταμ ενώ την 1η Ιουνίου ξεκινά για πρώτη φορά πτήση από την Τσεχία και για το 2019 υπάρχουν ευοίωνες προοπτικές για πτήσεις από Κύπρο και άλλες χώρες. Παράλληλα επενδύουμε δυναμικά στον εσωτερικό τουρισμό, ενώ τα τελευταία χρόνια έχουμε αναπτύξει και τις εναλλακτικές μορφές με έμφαση στα μονοπάτια. Ο Δήμος μας είναι καθόλα έτοιμος να υποδεχθεί τους επισκέπτες, με διαρκή εποπτεία σε ζητήματα καθαριότητας, αποκατάστασης λακούβων, ευπρεπισμού δημοσίων χώρων και πλατειών, νέων πινακίδων σήμανσης και γενικά μέσα από την εικόνα τάξης που κυριαρχεί σε όλο το νησί. Τα Κύθηρα ήταν και θα παραμείνουν ένας δυναμικά ανερχόμενος προορισμός ποιότητας για όλους τους επισκέπτες.

Ποια έργα έχουν δρομολογηθεί το προσεχές διάστημα ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των δημοτών;

Μέσα στο καλοκαίρι δημοπρατούμε μεγάλα έργα ύδρευσης με χρηματοδότηση από την Περιφέρεια αλλά και από ίδιους πόρους, νέες αθλητικές εγκαταστάσεις, νέες παιδικές χαρές, αναπλάσεις οικισμών, έργα οδοποιίας, νέα σύγχρονα δίκτυα δημοτικού φωτισμού, έργα πολιτισμού και κτιριακά. Τα έργα είναι πολλά τόσο σε τοπικό επίπεδο οικισμών, όσο και έργα παγκυθηραϊκού χαρακτήρα όπως η διαχείριση των απορριμμάτων που αφορά κάθε ένα κυθηραϊκό σπίτι ξεχωριστά. Για να γίνουν όμως όλα αυτά, ο Δήμος μας και το προσωπικό του κοπιάζουν πολύ, ώστε να τηρήσουν τις δαιδαλώδεις διαδικασίες μελετών, εγκρίσεων και αδειοδοτήσεων που πολλές φορές καθυστερούν την εκτέλεση των έργων επί χρόνια. Αν αυτό δεν αλλάξει άμεσα, πάντα η αυτοδιοίκηση θα αποτελεί έρμαιο των κεντρικών επιλογών ενός υδροκέφαλου κράτους. Να λάβετε μάλιστα υπόψη σας ότι από το 2014 μέχρι σήμερα έχει αποχωρήσει από το Δήμο μας σχεδόν το μισό προσωπικό διοικητικών υπηρεσιών χωρίς να αντικατασταθεί, έχει τριπλασιαστεί η γραφειοκρατία και όμως εμείς καταφέρνουμε να δημοπρατούμε πολλαπλάσιο αριθμό έργων από όσα δημοπρατούνταν στα Κύθηρα στις χρυσές εποχές της αυτοδιοίκησης, που δεν υπήρχαν επίτροποι, διαύγεια, μητρώα και τόση ανούσια γραφειοκρατία.

Συζητείται έντονα στον Πειραιά, αλλά και όχι μόνο, ότι δέχεστε προτάσεις να εγκαταλείψετε την αυτοδιοίκηση και να εισέλθετε σε νέα πολιτικά πεδία. Τί ισχύει στην πραγματικότητα και ποιες είναι οι πολιτικές σας βλέψεις για το μέλλον;

Είναι πράγματι γεγονός ότι υπάρχουν διάφορες συζητήσεις σε διάφορα επίπεδα. Ωστόσο εγώ παραμένω προσηλωμένος στους στόχους μου για τα Κύθηρα και Αντικύθηρα, στο πρόγραμμα για το οποίο το 2014 οι δημότες μου με εξέλεξαν με μεγάλη πλειοψηφία. Δεν πρόκειται να προδώσω την εντολή αυτή για οποιαδήποτε άλλη θέση που θα μου προταθεί, τουλάχιστον μέχρι τη λήξη της παρούσας θητείας. Τις όποιες μελλοντικές αποφάσεις θα τις λάβω με τους συνεργάτες μου, με τους οποίους πορευόμαστε εξαρχής σε μια κοινή προσπάθεια να αλλάξουμε τα πράγματα στο νησί. Είναι προφανές ότι πολλές φορές οι ίδιες οι συγκυρίες ξεπερνούν τη θέλησή μας, όμως προς το παρόν είμαι απόλυτα αφοσιωμένος στα αυτοδιοικητικά μου καθήκοντα. Πρέπει όμως να σας πω ότι για την περίοδο μετά το 2019 θα υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις προκειμένου η παράταξή μου να διεκδικήσει εκ νέου την λαϊκή ψήφο και να συνεχίσει το μεγάλο έργο που έχουμε ξεκινήσει. Οι όροι αυτοί θα είναι ξεκάθαροι όπως: η υπηρέτηση του συλλογικού συμφέροντος πάνω από το προσωπικό, η απουσία παραγοντισμών και λαϊκισμών που τόσο πληγώνουν τις τοπικές κοινωνίες, η ακλόνητη προσήλωση σε συγκεκριμένους στόχους, αρχές και αξίες, η προσέλκυση νέων ικανών υποψηφίων που θα μπορούν να ασχοληθούν με την ουσία των προβλημάτων και όχι με την επιφάνεια. Η τοπική αυτοδιοίκηση χρειάζεται ποιοτική αναβάθμιση και είμαι αποφασισμένος να την επιδιώξω με κάθε τρόπο γιατί θεωρώ ότι η δική μου γενιά έχει χρέος να απομονώσει κάθε έκφραση του παλαιοκομματισμού από όπου και αν προέρχεται αν θέλουμε πράγματι να πάμε τη Χώρα μπροστά.