Συνέντευξη με την Δρ Στέλλα Σοφία Κυβέλου-Χιωτίνη, υποψήφια στην Περιφερειακή Ενότητα Νήσων με την ΑΤΤΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

ΕΡΩΤΗΣΗ : κ.Κυβέλου-Χιωτίνη, είστε υποψήφια στην Περιφερειακή Ενότητα Νήσων με την ΑΤΤΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ,  πείτε μας ένα  βασικό χαρακτηριστικό της ενότητας αυτής.

Η Περιφερειακή Ενότητα Νήσων Αττικής, με τους Δήμους Αγκιστρίου, Αίγινας, Κυθήρων, Πόρου, Σαλαμίνας, Σπετσών, Τροιζηνίας – Μεθάνων και Ύδρας, είναι μία ξεχωριστή και αρκετά συνεκτική θαλάσσια και παράκτια περιοχή στην Αττική. Παρουσιάζει προβλήματα, οικονομικά, περιβαλλοντικά, βασικών υποδομών (όπως ύδρευσης), αλλά και σημαντικές αναπτυξιακές δυνατότητες, ένα τεράστιο «θαλάσσιο κεφάλαιο» θα έλεγα, το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί και να μεγιστοποιηθεί με βάση ένα ολοκληρωμένο αναπτυξιακό σχέδιο.

ΕΡΩΤΗΣΗ  : Ποιές είναι, κατά την άποψή σας, οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται για τα νησιά της Αττικής ;

Σας ευχαριστώ για την ερώτηση αυτή. Θα αναφερθώ σε μια βασική πρόκληση και ευκαιρία  που μπορεί να διαφοροποιήσει το παραγωγικό μοντέλο των νησιών, ώστε να υπερβούν τους κινδύνους που σχετίζονται με την μονοκαλλιέργεια του τουρισμού. Η ευκαιρία λοιπόν είναι η ανάπτυξη μιάς βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας που θα λειτουργεί συμπληρωματικά με την τουριστική ανάπτυξη. Αλληλένδετη με την βιώσιμη γαλάζια οικονομία είναι η θαλάσσια χωροταξία που μειώνει τις συγκρούσεις μεταξύ θαλάσσιων δραστηριοτήτων και αυξάνει τις συνέργειες μεταξύ τους και αντιμετωπίζει τις απειλές στο θαλάσσιο οικοσύστημα από τις διάφορες θαλάσσιες δραστηριότητες (πχ. εξορυκτική δραστηριότητα, εγκατάσταση υπεράκτιων ΑΠΕ, ανεξέλεγκτη και αποκλειστικής χρήσης υδατοκαλλιέργεια κ.ά).

ΕΡΩΤΗΣΗ :  Η θαλάσσια χωροταξία είναι, ωστόσο, αρμοδιότητα της κεντρικής διοίκησης. Πως εμπλέκεται η τοπική αυτοδιοίκηση ;

Αν και ο σχεδιασμός αυτό είναι εθνικός, σε ορισμένα κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, παρουσιάζονται αγκυλώσεις και καθυστερήσεις στην υλοποίησή του. Η Ελλάδα έχει ήδη παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο για την μη εφαρμογή θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων. Έτσι, οι Περιφέρειες στην Ευρώπη έχουν τελευταία αποκτήσει ρόλο διευκόλυνσης της εθνικής θαλάσσιας χωροταξίας. Η ΕΕ χρηματοδοτεί μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας (EMFAF) την διακρατική συνεργασία για να διαμορφωθεί ο ρόλος των Περιφερειών με τρόπο ενιαίο και να ενισχυθεί η συνοχή των σχεδίων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Χαρακτηριστικό εδώ είναι το έργο REGINA-MSP (στο οποίο συμμετέχω ως συντονίστρια από πλευράς Ελλάδας, συντονίζεται γενικά από Γαλλικό φορέα) και που στοχεύει στη βελτίωση της συμμετοχής των Περιφερειών, των τοπικών αρχών και των εμπλεκόμενων φορέων στην ανάπτυξη και εφαρμογή της εθνικής θαλάσσιας χωροταξίας. Το έργο περιλαμβάνει Περιφέρειες από πέντε χώρες (κυρίως Μεσογειακές). Επιδιώκει την αποδοχή των θαλάσσιων σχεδίων σε περιφερειακό επίπεδο για την καλύτερη εφαρμογή του ΘΧΣ, βελτιώνοντας τη συμβολή του στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και την αλληλεπίδραση με την Ευρωπαϊκή Πολιτική Συνοχής 2021-2027. Επεξεργαζόμαστε κατευθυντήριες οδηγίες που θα διευκολύνουν την συμμετοχή των Περιφερειών, των Δήμων και των τοπικών κοινωνιών στις διαδικασίες ΘΧΣ. Μεσοπρόθεσμα, αναμένεται φυσικά, τροποποίηση νομικών και πολιτικών πλαισίων ώστε να επιτρέπεται  θεσμοθετημένα, η εμπλοκή της τοπικής κοινωνίας και της τοπικής αυτοδιοίκησης (α’ και β’ βαθμού) στον ΘΧΣ.

ΕΡΩΤΗΣΗ :  Υπάρχει πεδίο εφαρμογής αυτών που προαναφέρατε στην Περιφέρεια Αττικής ;

Ασφαλώς! και αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο συμμετέχω στις Αυτοδιοικητικές εκλογές. Στην Ελλάδα, η συζήτηση αυτή ευελπιστώ – και θα βοηθήσω με όλες μου τις δυνάμεις- να δράσει καταλυτικά ως προς τις ήδη εκδηλωμένες συγκρούσεις μεταξύ τοπικής αυτοδιοίκησης, τοπικής κοινωνίας και Υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος (αρμόδιου φορέα για τον ΘΧΣ) σχετικά με την απαιτούμενη ενίσχυση του ρόλου της Τ.Α στην χωροταξία και ειδικότερα στην θαλάσσια χωροταξία. Αυτό αφορά πρώτιστα το ζήτημα των ιχθυοκαλλιεργειών στα νησιά του Σαρωνικού κόλπου (πχ. Πόρος) της Περιφέρειας Αττικής αλλά και σε άλλα ιδιαίτερης οικολογικής αξίας θαλάσσια περιβάλλοντα της χώρας μας, όπου χωροθετούνται τάχιστα Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιέργειας (ΠΟΑΥ), με μια  αντίληψη αποκλειστικής χρήσης του θαλάσσιου χώρου και της παράκτιας ζώνης. Στον Αργοσαρωνικό, υπάρχουν σχεδιασμοί εγκατάστασης βιομηχανικής ιχθυοκαλλιέργειας σε νησιά όπου επικρατούν οι τουριστικές επιχειρήσεις και το φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον είναι υψηλής αξίας.                   

Ωστόσο, η μέχρι σήμερα εμπειρία έχει δείξει ότι η εκ των άνω επιβολή χρήσεων γής και θάλασσας, σπάνια εκφράζει τις τοπικές κοινωνίες και γι’ αυτό σπάνια υιοθετείται από αυτές. Απαιτείται ουσιαστική συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στον σχεδιασμό. Σε άλλες χώρες έχουν αναπτυχθεί καινοτόμες προτάσεις κοινωνικού χαρακτήρα όπως για παράδειγμα στην Ιρλανδία, η «κοινωνική αδειοδότηση».

Πεποίθησή μου είναι ότι για την Περιφέρεια των Νησιών της Αττικής, απαιτείται άμεσα θαλάσσιο χωροταξικό σχέδιο (που θα συμπεριλάβει και παράκτιο χώρο της Πελοποννήσου, Μέθανα, Τροιζηνία αλλά και την παράκτια ζώνη του Μυρτώου πελάγους) με σκοπό την άρση των ήδη διαπιστωμένων συγκρούσεων χρήσεων και αντίστοιχων αντιδράσεων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Απαιτείται ολιστική προσέγγιση σχεδιασμού, με βάση την βιώσιμη ανάπτυξη. Όπου μάλιστα επικρατούν οι τουριστικές επιχειρήσεις μπορούν να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για την ανάπτυξη γαλάζιων επαγγελμάτων και αντίστοιχων δεξιοτήτων (blue skills) και για τη διασύνδεση της γαλάζιας οικονομίας με την τουριστική ανάπτυξη με μια σειρά από επιχειρηματικές δυνατότητες.

ΕΡΩΤΗΣΗ :  Κατανοητό. Τι θα κάνετε λοιπόν για την Περιφερειακή Ενότητα Νήσων αν εκλεγείτε στις επερχόμενες εκλογές;

Μπορώ να βοηθήσω άμεσα στη διασύνδεση των νησιών μας με τους ευρωπαϊκούς φορείς της γαλάζιας οικονομίας. Η διοίκηση της Περιφέρειας θα πρέπει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την εξασφάλιση πόρων, μέσω και της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης (ΟΧΕ) των νησιών της Αττικής. Η Περιφέρεια οφείλει να διεκδικήσει σημαντικό μερίδιο τόσο για τις θαλάσσιες βιομηχανίες όσο και για έργα υποδομής στην παράκτια ζώνη και ειδικότερα στις λιμενικές εγκαταστάσεις. Περιφέρεια και Δήμοι, μπορούν να συμμετέχουν στο «Γαλάζιο Φόρουμ» της Γενικής Διεύθυνσης Αλιείας και θαλασσίων Υποθέσεων. Θα  πραγματοποιήσω επίσης, το 2024, ένα μεγάλο επιμορφωτικό πρόγραμμα για το στελεχιακό δυναμικό της Περιφέρειας και των Δήμων της ώστε να αποκτηθεί η γνώση για όλους αυτούς τους αναδυόμενους και πολλά υποσχόμενους τομείς.

ΕΡΩΤΗΣΗ :   Θέλετε να δώστε κάποιο τελευταίο μήνυμα ;

Το  προσωπικό μου σύνθημα είναι «Οικονομία της ζωής, για τα νησιά της Αττικής» !  που σημαίνει πρακτικά,  ανακατεύθυνση των επενδύσεων  για την ευημερία των κατοίκων των νησιών της Αττικής ! Να δούμε στο μέλλον ! Οικονομία της ζωής, της ευημερίας και όχι απλά της επιβίωσης ! Με ποιότητα περιβάλλοντος, διατήρηση της βιοποικιλότητας, ανθεκτικότητα απέναντι στις οικονομικές κρίσεις και τις φυσικές καταστροφές, προσαρμογή και εξυγίανση υποδομών, υγεία, ασφάλεια και δημοκρατικούς θεσμούς ! Πρέπει επίσης να μάθουμε να αναπτύσσουμε επιχειρηματικότητα από τη θάλασσα, που να συνδυάζει αρμονικά την τροφή, την ενέργεια και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

 

---

 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

 

Δρ Στέλλα Σοφία Κυβέλου-Χιωτίνη

 

• Καθηγήτρια στο Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου και Διευθύντρια του Μεταπτυχιακού & Διδακτορικού Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος.
• Αρχιτέκτων-Μηχανικός ΕΜΠ, Διδάκτωρ Χωροταξίας, Περιφερειακού Σχεδιασμού και Πολεοδομίας του Παν.Paris I-Panthéοn-Sorbonne και με μεταπτυχιακές σπουδές στο ίδιο Πανεπιστήμιο.
• Εξειδικευμένη σε ζητήματα τοπικής ανάπτυξης και αυτοδιοίκησης, Ευρωπαϊκής πολιτικής περιβάλλοντος (EIPA, Maasticht), Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΘΧΣ) και Γαλάζιας Οικονομίας.
• Πρ.Στέλεχος της Μονάδας Στρατηγικού Σχεδιασμού και Ανάλυσης Πολιτικής του Υπ.Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης (1988-2002) και Διευθύντρια του Εθνικού Σημείου Επαφής ESPON2013 (2007–2014) για τις Πόλεις και τις Περιφέρειες (DGREGIO).
• Από το 2019, είναι Εστιακό σημείο ως εμπειρογνώμων για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και την γαλάζια οικονομία στην λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου (Ευρωπαϊκός Μηχανισμός στήριξης για τον ΘΧΣ και το Γαλάζιο Φόρουμ, DGMARE/CINEA).
• Πεδία δραστηριοποίησής : χωρικός/αστικός σχεδιασμός, βιώσιμη ανάπτυξη, θαλάσσια χωροταξία, πολιτιστική κληρονομιά, τουρισμός, γαλάζια και πράσινη οικονομία, νησιωτική πολιτική.
• Εμπειρογνώμων και συντονίστρια σε πλήθος Ευρωπαϊκών έργων, για την περιβαλλοντική ποιότητα πόλεων και κτιρίων, την γαλάζια οικονομία, τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, την φυσική/πολιτιστική κληρονομιά και τον τουρισμό, την Ευρωπαϊκή χωρική ανάπτυξη και Συνοχή.
• Μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξίας (2022-2025).
• Το 2011, τιμήθηκε από την Γαλλική κυβέρνηση ως «Chevalier à l’ordre de Palmes Académiques».
• Αντιπρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου της Διεθνούς ΜΗΚΥΟ ¨EUROPA”, με έδρα τη Γαλλία και συμβουλευτικό στάτους στο Συμβούλιο της Ευρώπης.
• Έχει μεγάλο συγγραφικό έργο και αρθρογραφεί σε ηλεκτρονικά ΜΜΕ και ημερήσιες εφημερίδες.

 

Προσωπική σελίδα : kyvelou.wordpress.com