Τα αναδασωτέα, οι χέρσοι αγροί και η χαμένη μας λογική

Ουκ ολίγες φορές στο παρελθόν, αλλά και πολύ πρόσφατα έχουμε ασχοληθεί με το θέμα της κήρυξης αναδασωτέων των εκτάσεων που έχουν καεί μετά από φωτιές. Παράλληλα, ένα άλλο πρόβλημα προέκυψε με τους δασικούς χάρτες και με αυτό έχουν ασχοληθεί ελάχιστοι, καίτοι κινδυνεύει να χαθεί το μέγιστο μέρος των χερσωθέντων αγρών με τη διαδικασία η οποία ακολουθείται για τους δασικούς χάρτες. Το χειρότερο είναι ότι δεν είδαμε ουσιαστικά καμία αντίδραση. Ίσως γιατί το πρόβλημα δεν είναι γνωστό στον κόσμο και κανείς δεν μπορεί να καταλάβει τις συνέπειες όσων γίνονται τώρα και το τι θα ξημερώσει αύριο στις ιδιοκτησίες του. Ας τα δούμε αναλυτικά, σε συνάρτηση των ερωτημάτων που είχαμε θέσει και είχαμε απαντήσει στο φύλλο μας του περασμένου Ιουνίου και μπορείτε να ξαναδιαβάσετε εδώ.

1. ΑΝΑΔΑΣΩΤΕΑ. Μετά από κάθε φωτιά τα Δασαρχεία κηρύσσουν εντός στενής προθεσμίας τις καμένες εκτάσεις ως αναδασωτέες με αποτέλεσμα να μην μπορεί να γίνει οποιαδήποτε επέμβαση σε αυτές για πολλά χρόνια και ουσιαστικά να δεσμεύονται. Ασφαλώς αυτή η διαδικασία πρέπει να γίνεται και ορθώς ορίζεται στο νόμο. Θες όμως γιατί οι υπάλληλοι είναι λίγοι, θες γιατί οι προθεσμίες είναι στενές, θες γιατί κάποιοι ίσως και να βαριούνται, οι χάρτες των αναδασωτέων ποτέ δεν είναι σωστοί. Συνήθως φτιάχνουν μερικά περιγράμματα και ό,τι περιλαμβάνεται εκεί κηρύσσεται συλλήβδην αναδασωτέο, άσχετα αν είναι χωράφι, αμπέλι, λιόφυτο, περιβόλι ή ακόμα και αγροικία. Οι κάτοικοι –και μιλάμε αυτούς που ζουν στο νησί, αλλιώς οι υπόλοιποι θα το μάθουν, αν το μάθουν, μετά από χρόνια- σπάνια ή ποτέ δεν βλέπουν αυτές τις, υποχρεωτικές σύμφωνα με το νόμο, αναρτήσεις και τα μικροσκοπικά περιγράμματα, έτσι ώστε να υποβάλλουν ενστάσεις εγκαίρως, με αποτέλεσμα να χάνουν το δικαίωμα. Αν και όταν το αντιληφθούν είναι πλέον αργά. Φυσικά, η ορθή πρακτική και ο νόμος, επιβάλλουν να οριοθετούνται ακριβώς τα καμένα, καθώς ανάμεσα σε αυτά υπάρχουν πολλές συστάδες που δεν τις πείραξε η φωτιά. Επίσης οι καλλιεργημένες εκτάσεις που αναφέραμε πριν. Άγνωστον είναι τι πρόκειται να γίνει τώρα, εν όψει και των δασικών χαρτών. Θα ήταν λογικό, όσα στους χάρτες είναι μη δασικά να μην κηρυχθούν αναδασωτέα, αλλά θα γίνει έτσι; Όλοι φοβούνται μία επανάληψη του παρελθόντος με όλες τις συνέπειες. Και ποίος θα κυνηγήσει την περίπτωση τώρα που έρχεται η ώρα; Ασφαλώς μόνον ο Δήμος μπορεί θεσμικά, αλλά πώς να το κάνει και με ποίο προσωπικό; Πάντως έτσι δεν πρέπει να μείνει.
2. Μετά την πρόσφατη πυρκαγιά, που έκαψε πάνω από 25.000 στρ. φάνηκαν όλες εκείνες οι καλλιέργειες του παρελθόντος επιμελώς οριοθετημένες με λιθοδομές, τα περίφημα ξεροτρόχαλα, τα οποία άντεξαν στο χρόνο. Οι ειδικοί, εκτός από μία καθαρά ανθρωπογενή δραστηριότητα τα θεωρούν και εξαίρετο αντιπλημμυρικό σύστημα για συγκράτηση των χωμάτων από το νερό. Δυστυχώς τα πλείστα δασαρχεία δεν αναγνωρίζουν τους λόγους κατασκευής και χρήσης των τοίχων αυτών, ούτε καν ότι είναι ανθρωπογενής δραστηριότητα. (Τα έφτιαξαν άραγε εξωγήινοι;). Το αποτέλεσμα είναι τα πλείστα των χωραφιών που περικλείονται σε αυτά να έχουν χαρακτηρισθεί «δασικά» και στους χάρτες να είναι «μαύρα». Τώρα ασφαλώς θα κηρυχθούν συλλήβδην αναδασωτέα και, άσχετα αν κάποτε έτρεφαν χιλιάδες ανθρώπων, θα καταστούν παντελώς άχρηστα ή και βάρος για τους ιδιοκτήτες τους. Ήδη οι περισσότεροι απέφυγαν να μπουν στον κόπο να κάνουν ενστάσεις και η προθεσμία λήγει στις 25 τρέχοντος. Άρα όλα αυτά θα θεωρηθούν οριστικά χαμένα, άσχετα αν κάποια θα μπορούσαν να επανακαλλιεργηθούν ή και να φυτευθούν με ελιές, αμπέλια ή άλλες καλλιέργειες σε ένα απώτερο μέλλον με άλλες ανάγκες και για άλλους κατοίκους αυτού του τόπου. Φυσικά όσοι ιδιοκτήτες έχουν τίτλους και τα διεκδικούν δεν τα χάνουν ιδιοκτησιακά (όσο ισχύει το καθεστώς της Εγχωρίου) αλλά μάλλον θα κάνουν ότι τα ξέχασαν για να γλυτώσουν τους φόρους για άχρηστα πλέον ακίνητα.
3. Μία τελευταία κατηγορία είναι αυτά που ήταν πάντα στην ιδιοκτησία του κοινού των Κυθήρων, άρα και σήμερα της Εγχωρίου, από τα οποία λείπει κάθε ίχνος ανθρωπογενούς δράσης, όπως ευχερώς μπορεί να διαπιστώσει κανείς σε μεγάλο μέρος της Σκληρής, στο Μερμηγκάρι και σε πολλά άλλα μέρη, σε αντίθεση με τα περιφραγμένα, που είχαν μέσα αλώνια, σπιτάκια, πηγάδια και άλλα έργα των ανθρώπων. Αυτά, λοιπόν, ανήκουν στην Εγχώριο, δεν θα μπορούσαν να μην κηρυχθούν αναδασωτέα, όπως τα κάθε είδους αλσύλλια, δάση, παρόδια άλση, πευκώνες κλπ για τα οποία σωστά πρέπει να ακολουθηθεί η διαδικασία που αναφέραμε στην αρχή.

Μετά από τα παραπάνω αναρωτιόμαστε τι θα γίνει σε λίγο καιρό. Μάλλον αυτό που φοβόμαστε και έχει γίνει άπειρες φορές εδώ και δεκαετίες για την πρώτη περίπτωση και κάτι παρόμοιο για τη δεύτερη με μία διαφορά. Παλιά είχες μία πιθανότητα να προσφύγεις στα αρμόδια όργανα όποτε ήθελες ελπίζοντας να δικαιωθείς. Τώρα, σε λίγες μέρες, οι όποιες συνέπειες στη 2^η κατηγορία θα είναι αναπόδραστες και η απώλεια οριστική. Δυστυχώς, όσα γίνουν ή δεν γίνουν άμεσα θα κρίνουν την πορεία αυτού του τόπου στο συγκεκριμένο θέμα για άγνωστο αριθμό δεκαετιών ή και περισσότερο. Και το Κυθηραϊκό ανάγλυφο θα είναι διαφορετικό. Καλλίτερο, χειρότερο; Άγνωστον. Πάντως θα γίνουν τέτοιες αλλαγές που θα τρίβουμε ίσως τα μάτια μας, αν όχι εμείς, τα παιδιά μας, που δεν έχουν και καμία γνώση όλων των παραπάνω, ούτε τα απασχολούν σήμερα όλα όσα γράφουμε. Αύριο όμως;