Ο Αριστοτέλης το έλεγε από τότε – «ένα χελιδόνι δεν φέρνει την άνοιξη». Και πριν από περισσότερο από μισό αιώνα, στο βιβλίο της «Σιωπηλή Ανοιξη», η περιβαλλοντολόγος Ρέιτσελ Κάρσον υπέθετε ότι στο μέλλον δεν θα ακουγόταν πλέον το κελάηδισμα των πουλιών ούτε θα ανθούσαν τα λουλούδια. Εκείνο το μέλλον έγινε παρόν πλέον. Και είναι πολλές οι αιτίες, λένε οι ερευνητές, που συμβάλλουν στην εξαφάνιση 421 εκατομμυρίων πτηνών στην Ευρώπη τα τελευταία 30 χρόνια: οι κλιματικές αλλαγές, η χρήση φυτοφαρμάκων, η έλλειψη εντόμων και το κυνήγι έχουν μεταμορφώσει τους οικοτόπους τους καταδικάζοντάς τα σε θάνατο.
«Στη λεκάνη της Μεσογείου κινδυνεύουμε να χάσουμε το ήμισυ της βιοποικιλότητας», εξηγεί στη Repubbica ο Κλαούντιο Τσελάντα, διευθυντής Διατήρησης της Φύσης στο Lipu (Ιταλική Ενωση για την Προστασία των Πτηνών). «Έχουμε όλο και λιγότερα χελιδόνια στις αγροτικές περιοχές, ακόμα κι αν είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί η μείωση».
Ο ρόλος των πτηνών είναι ίδιος με αυτόν των «δεικτών περιβαλλοντικής υγείας» – η απώλεια τους θα πιστοποιούσε τον βαθμό ασθένειας στον πλανήτη μας. «Πρέπει να επαναπροσανατολιστούμε, να αλλάξουμε τη σημερινή γεωργία, να εφαρμόσουμε και να χρηματοδοτήσουμε τις ευρωπαϊκές οδηγίες για τη φύση και να επενδύσουμε σε πάρκα και προστατευόμενες περιοχές» επισημαίνουν οι ειδικοί. Επειδή, ναι, ένα χελιδόνι δεν φέρνει την άνοιξη, αλλά χιλιάδες που θα επέστρεφαν να πετάξουν στον ουρανό μας θα ήταν πραγματικά μια μεγάλη επανάσταση.