Τα φαράγγια των Κυθήρων

Τα φαράγγια των Κυθήρων είναι αρκετά, αλλά το μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχουν αυτά τα τρία: Του Μυλοποτάμου, της Κακίας λαγκάδας και του Κακάβου.

Σε όλες τις διαδρομές προϋπήρχαν αγκυρώσεις, εκτός του Κακάβου, που τοποθετήθηκαν.

Λίγο προσοχή χρειάζεται στις ασύμμετρες αγκυρώσεις του Β΄ μέρους του Μυλοποτάμου, αλλά σε γενικές γραμμές όλα είναι εντάξει.

Αρθρογραφία, φωτογραφίες: Γιώργος Ανδρέου. Περιοδικό »Κορφές» No 236-Ιούλιος 2017

 

Η θέση των Κυθήρων, πάνω στους πανάρχαιους θαλάσσιους δρόμους που ένωναν την προηγμένη πολιτισμικά Ανατολική Μεσόγειο με την Δύση και την Μινωική Κρήτη με την ελλαδική χερσόνησο, τα έκανε σημαντικά από τα προϊστορικά χρόνια.

Η κατοχή τους ήταν για αιώνες, μέχρι σχετικά πρόσφατα, σημαντική για όποιον είχε επιδιώξεις κυριαρχίας στον ευρύτερο θαλάσσιο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου και ήθελε να ελέγχει τους θαλάσσιους δρόμους της.

Τα Κύθηρα είναι ένα αληθινά ιδιαίτερο νησί ανάμεσα στα πολλά όμορφα νησιά της Ελλάδας, έχουν ποικιλία μορφολογική, πολιτιστική, ιστορική και γεωλογική.

Η θέση τους πάνω στα όρια του Ελληνικού τόξου, τους χάρισαν μια έντονη γεωλογική ιστορία, η οποία με την σειρά της τα προίκισε με μιαν ιδιαίτερη φυσική ομορφιά, ενώ η θέση τους στην Μεσόγειο, πάνω στους πανάρχαιους ναυτικούς της δρόμους, τα έκαναν πεδίο ανάπτυξης του πολιτισμού, πράγμα που γίνεται αμέσως γνωστό στον επισκέπτη, μέσα από τα μνημεία τους και τον οικιστικό τους χαρακτήρα.

Ο συνδυασμός αυτής της ξεχωριστής φυσικής ομορφιάς με τον παραδοσιακό χαρακτήρα των οικισμών και της κοινωνίας,  δίνουν στα Κύθηρα διαφορετικότητα.

Εκεί ανταμώνουν όλες οι θάλασσες.

Το Αιγαίο με το Ιόνιο, η Ανατολική με την Δυτική Μεσόγειο, αλλά και η Κρήτη με την κυρίως Ελλάδα.

Είναι ένα νησί μετρίου μεγέθους για τα ελληνικά δεδομένα (280 τετ.χλμ, ή αλλιώς, το δέκατο-έβδομο σε μέγεθος νησί της Ελλάδας).

Το νησί έχει πλούσια και σύνθετη γεωτεκτονική ιστορία που το έχει προικίσει με μοναδική φυσική ομορφιά και μορφολογικό πλούτο.

Είναι ένας πεζοπορικός παράδεισος για τους λάτρεις της φύσης και της περιήγησης.

Ταυτόχρονα ο πλούτος των παραδοσιακών οικισμών του και των μεσαιωνικών μνημείων του, δίνει στον επισκέπτη την ευκαιρία να ζήσει μιαν άλλη Ελλάδα, πιο αυθεντική και πιο νοσταλγική.

Τέσσερις περιοχές των Κυθήρων έχουν ανακηρυχθεί σαν Τοπία Ιδιαιτέρου Φυσικού Κάλλους: το σύμπλεγμα της Χώρας με το Κάστρο και το Καψάλι, η περιοχή του Μυλοπόταμου, η παραλία Καλαδί και το φαράγγι της Παλαιοχώρας.

Η βόρεια και η ανατολική πλευρά τους, καθώς και επτά βραχονησίδες (Πρασονήσι, Δραγονέρα, Αντιδραγονέρα, Αυγό, Καπέλο, Κουφό και Φιδονήσι), έχουν ανακηρυχθεί προστατευόμενες περιοχές στο διεθνές δίκτυο βιοτόπων NATURA 2000.

Στο νησί σχηματίζονται κι αρκετά φαράγγια, όπου σε κάποια από αυτά γίνεται και canyoning.

Δεν είναι κάποιας ιδιαίτερης δυσκολίας, με καταρράκτες μέχρι 15 μέτρα ύψος, ενώ αναλόγως την εποχή, σε κάποια από αυτά τρέχει και νερό.

Ξεχωρίζει το φαράγγι του Μυλοποτάμου που είναι και πολύ γνωστό, το οποίο έχει διαρκή ροή νερού όλο σχεδόν το χρόνο.

Τα Κύθηρα είναι ένας προορισμός που απευθύνεται σε μεγάλο φάσμα τουριστικών ενδιαφερόντων: παραθεριστικό, φυσιολατρικό, πεζοπορικό, αρχαιολογικό και θρησκευτικό τουρισμό.

Η τοποθεσία Μύλοι βρίσκεται στο παραδοσιακό χωριό Μυλοπόταμος δυτικά στα Κύθηρα.

Περιοχή με τρεχούμενα νερά που οι πηγές τους αναβλύζουν από την κεντρική πλατεία του χωριού, και δημιουργούν τον γνωστό καταρράκτη Νεράιδα, συνεχίζοντας την πορεία τους κατά μήκος της λαγκαδιάς, καταλήγοντας μέχρι τη θάλασσα.

Από εκεί ξεκινάει και η διαδρομή του φαραγγιού του Μυλοποτάμου.

Σε όλη την διαδρομή της λαγκαδιάς υπάρχει τρεχούμενο νερό, που ουσιαστικά αναδημιουργεί το τοπίο, σχηματίζοντας βάθρες που με τη σειρά τους καταλήγουν σε μικρούς καταρράκτες, δημιουργώντας ένα ανεπανάληπτο σκηνικό φυσικής ομορφιάς ανάμεσα σε αιωνόβια πλατάνια και πολύ πλούσια βλάστηση.

Διαδρομή κατάλληλη για canyoning με αρκετές εξόδους, μιας και το μονοπάτι κινείται παράλληλα με το φαράγγι.

Εύκολη και ενδιαφέρουσα διαδρομή canyoning που συνδυάζει όμορφη φύση, πολιτισμό, αρχιτεκτονική και ιστορία!

Στο παρελθόν το άφθονο τρεχούμενο νερό έκανε την περιοχή τόπο εκμετάλλευσης, με την δημιουργία εκεί πολλών νερόμυλων.

Η συνεχής ροή του νερού και η διοχέτευσή του μέσα από ένα σύνθετο δίκτυο από αυλάκια που οδηγούσε στους νερόμυλους και στα περιβόλια, μετέτρεψε την περιοχή σε τόπο εμπορικής δραστηριότητας.

Σήμερα σώζονται σε σχετικά καλή κατάσταση 5 μύλοι, ένας από αυτούς έχει ανακαινισθεί πλήρως, ενώ παλιά στην περιοχή υπήρχαν περίπου 25.

Ο συνδυασμός canyoning σε μια ρεματιά που κάποτε άκμαζε ένας τόσο μεγάλος πολιτισμός, είναι κάτι μοναδικό!

Η κατάληξη του φαραγγιού είναι στην παραλία Καλάμι και στο μέσο της διαδρομής τέμνεται από τον δρόμο κι έτσι την χωρίζουμε σε δύο μέρη.

Χαρακτηριστικό της πρώτης διαδρομής είναι τα τρεχούμενα νερά του κι ότι ξεκινάει από το μονοπάτι που οδηγεί στους παλιούς Μύλους μέσα από το χωριό.

Διασχίζοντας το φαράγγι και μόλις στερέψει το νερό, σε κάνα μισάωρο τελειώνει και η διαδρομή, αφού συναντάει τον δρόμο.

Ο χρόνος που χρειάζεται για την πάνω μέρος του Μυλοποτάμου, είναι δύο με τρείς ώρες.

Το δεύτερο μέρος του Μυλοποτάμου, κάτω από το δρόμο, ξεκινάει από το μοναστήρι της Παναγίας Ορφανής  που αφήνουμε το όχημά μας κι ακολουθούμε το μονοπάτι που τέμνει το φαράγγι από ένα μονότοξο πέτρινο γεφύρι.

Κάτω από τη γέφυρα σχηματίζονται δύο όμορφοι στενοί καταρράκτες και η διαδρομή μέχρι την παραλία είναι αρκετά ενδιαφέρουσα με στενούρες κι όμορφα ραπέλ, αλλά χωρίς νερό.

Τελειώνοντας στο Καλάμι η έξοδος από την παραλία γίνεται από ανηφορικό μονοπάτι, περνώντας μάλιστα κι από ένα κάθετο πέρασμα στα βράχια περίπου 10 μέτρα, όπου έχει τοποθετηθεί μόνιμο σχοινί το οποίο μας βοηθάει αρκετά για την ασφαλή έξοδό μας, αλλά και για να επισκεφθεί κάποιος την παραλία.

Η παραλία Καλάμι είναι μικρή αλλά πολύ όμορφη και ιδιαίτερη. Βρίσκεται δυτικά των Κυθήρων κι αποτελείται από βότσαλο και λίγη αμμουδιά.

Η πρόσβαση γίνεται από το παραδοσιακό χωριό Μυλοπόταμος, με κατεύθυνση προς το μοναστήρι της Παναγίας Ορφανής, μέσα από υπέροχη διαδρομή.

Υπάρχει περιορισμένος χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων, στο μοναστήρι.

Ο χρόνος πεζοπορίας από και προς το μοναστήρι είναι περίπου 15 με 20 λεπτά κι ο χρόνος διάσχισης του φαραγγιού δύο με τρεις ώρες.

Ένας  από τους ποιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους του νησιού, είναι το κατεστραμμένο φρούριο της Παλαιόχωρας, που ήταν και η βυζαντινή πρωτεύουσά του.

Χτίστηκε από Μονεμβασίτες το 12ο αιώνα όπου ονομάστηκε πόλη του αγίου Δημητρίου και βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του νησιού ανάμεσα σε ένα φυσικό οχυρό μέσα σε ένα άγριο βαθύ φαράγγι καλυπτόμενο από τεράστια βράχια.

Το φαράγγι καταλήγει στην ακτή της Κακιάς Λαγκάδας.

Εκεί προστατευόντουσαν οι κάτοικοι από τις επιδρομές των πειρατών.

Η πολιτεία καταστράφηκε το 1537 από τους Τούρκους και από τότε δεν ξανακατοικήθηκε.

Στο τέλος του φαραγγιού που σχεδόν ανταμώνει με την θάλασσα, σχηματίζεται μια λίμνη μεγάλης οικολογικής αξίας.

Η κατάβαση του φαραγγιού της Κακιάς λαγκάδας, ξεκινάει από το τέλος του χωματόδρομου που οδηγεί στον αρχαιολογικό χώρο.

Από εκεί υπάρχει μονοπάτι που καταλήγει στο φαράγγι, το οποίο διασχίζουμε μέχρι τη θάλασσα κάνοντας 7-8 ραπέλ μέχρι 12 μέτρα ύψος.

Στενό φαράγγι με μεγάλα κάθετα τοιχώματα, ενώ μέσα του συναντάμε διαρκώς πέτρινες κατασκευές που δηλώνουν τις οχυρωματικές εργασίες των κατοίκων της Παλαιοχώρας.

Το φαράγγι είναι σχεδόν πάντα στεγνό και στο τέλος της διαδρομής πριν τη παραλία, έχει πηγαίο νερό που σχηματίζει μικρή λίμνη.

Μια άλλη διαδρομή canyoning, σχετικά μικρή πολύ όμορφη, είναι του Κάκαβου η οποία βρίσκεται κάτω από τα χωριά Μητάτα και Βιαράδικα.

Το μήκος της διαδρομής δεν ξεπερνάει τα 100 μέτρα, αλλά έχει μόνιμα νερό και είναι το ποιο στενό φαράγγι των Κυθήρων με βαθιές λίμνες, βουτιές και τρία ραπέλ μέχρι 7 μέτρα. Πολύ όμορφο μέρος, συνολικής διάρκειας μίας ώρας.

Τα φαράγγια των Κυθήρων είναι αρκετά, αλλά το μεγαλύτερο ενδιαφέρον το έχουν αυτά τα τρία. Του Μυλοποτάμου, της Κακίας λαγκάδας και του Κακάβου.

Σε όλες τις διαδρομές προϋπήρχαν αγκυρώσεις, εκτός του Κακάβου, που τοποθετήθηκαν.

Λίγο προσοχή χρειάζεται στις ασύμμετρες αγκυρώσεις του Β΄ μέρους του Μυλοποτάμου, αλλά σε γενικές γραμμές όλα είναι εντάξει.

Στην ομάδα της εξερεύνησης συμμετείχε ο Βρεττός Σκλάβος που είναι και μόνιμος κάτοικος των Κυθήρων και βοήθησε σημαντικά στο εξερευνητικό μας πρόγραμμα.

Ο Βρεττός είναι τεχνικά καταρτισμένος από την Hellas canyon academy και αν βρεθείτε στο νησί, είναι πρόθυμος να σας δώσει πολλές οδηγίες αλλά κι αν χρειαστεί, να είναι και παρέα σας στα φαράγγια των Κυθήρων (τηλ.6983458536).

Γιώργος Ανδρέου.

Εκπαιδευτής – οδηγός καταβάσεων φαραγγιών