Τα μεγάλα μυστήρια της Ιστορίας που λύθηκαν το 2024

Φέτος, οι επιστήμονες κατάφεραν να διαλύσουν το πέπλο μυστηρίου που περιέβαλε κάποιες διάσημες ή λιγότερο γνωστές ιστορικές προσωπικότητες, φέρνοντας στο φως νέα στοιχεία σχετικά με τη ζωή και το έργο τους.

Σε κάποιες περιπτώσεις, η ανάλυση αρχαίου DNA βοήθησε είτε στο να καλυφθούν κενά στις ιστορικές μας γνώσεις είτε στο να αρθούν προκαταλήψεις.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το πώς άλλαξε η ανάλυση του DNA όσα θεωρούσαμε γνωστά για τον αρχαιολογικό χώρο της ρωμαϊκής Πομπηίας, ο οποίος παραμένει θαμμένος κάτω από στρώμα τέφρας χιλιάδες χρόνια μετά την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ.

Γενετικά ίχνη που συλλέχθηκαν, έδειξαν πώς οστά θυμάτων, που οι επιστήμονες κάποτε θεωρούσαν ότι ανήκαν σε μητέρα και στον γιο της, οι οποίοι εκτιμούσαν πως πέρασαν μαζί τις τελευταίες τους στιγμές πριν από την έκρηξη, στην πραγματικότητα ανήκαν σε ενήλικα άνδρα, που πιθανότατα πρόσφερε παρηγοριά σε ένα παιδί. Τα νέα ευρήματα έθεσαν υπό αμφισβήτηση σειρά μακροχρόνιων υποθέσεων.

Το 2024 έλυσε κάποια μυστήρια για πολλά ιστορικά πρόσωπα, ωστόσο ανέδειξε πλήθος νέων γρίφων, όπως αναφέρει το CNN. Ακολουθούν τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Αποκαλύπτοντας το άγνωστο

Λεπτομερής ανάλυση του σμάλτου των δοντιών, της πέτρας και του κολλαγόνου των οστών βοήθησε τους ερευνητές στο να αποκαλύψουν λεπτομέρειες σχετικά με μετανάστη της Λίθινης Εποχής που πέθανε βίαια σε βάλτο στη βορειοδυτική Δανία πριν από περίπου 5.200 χρόνια.

Τα λείψανά του, που ανασύρθηκαν από βάλτο στο Vittrup της Δανίας το 1915, βρέθηκαν μαζί με ένα ξύλινο ρόπαλο που πιθανότατα χρησιμοποιήθηκε για να τον χτυπήσει στο κεφάλι. Αλλά ελάχιστα άλλα ήταν γνωστά γι’ αυτόν.

Χρησιμοποιώντας νέες μεθόδους ανάλυσης, ο Αντερς Φίσερ, ερευνητής στο τμήμα ιστορικών σπουδών του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ στη Σουηδία, και οι συνάδελφοί του ξεκίνησαν για να «βρουν το άτομο πίσω από το οστό» και να αφηγηθούν την ιστορία του αρχαιότερου γνωστού μετανάστη στην ιστορία της Δανίας.

Ο «άνθρωπος του Vittrup» μεγάλωσε κατά μήκος των σκανδιναβικών ακτών και ανήκε σε κοινότητα κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, απολαμβάνοντας μία διατροφή με ψάρια, φώκιες και φάλαινες.

Ομως η ζωή του άλλαξε δραστικά στα τέλη της εφηβείας του, όταν μετακόμισε στη Δανία και μεταπήδησε στη διατροφή του αγρότη, τρεφόμενος με αιγοπρόβατα. Πέθανε σε ηλικία μεταξύ 30 και 40 ετών.

Μπορεί να θανατώθηκε σε ανθρωποθυσία ή ίσως απλά βρέθηκε στο λάθος μέρος τη λάθος στιγμή. Ομως ο Φίσερ έκανε χρήση πολλαπλών τεχνικών για να αποκαλύψει περισσότερες λεπτομέρειες για την ταυτότητά του.

«Στην εν λόγω περίπτωση συναντάμε έναν γνήσιο μετανάστη πρώτης γενιάς και μπορούμε να παρακολουθήσουμε την αξιοσημείωτη γεωγραφική και διατροφική του μετάβαση από τη βόρεια στη νότια Σκανδιναβία και από έναν τρόπο ζωής ψαρά-κυνηγού-συλλέκτη σε έναν αγροτικό τρόπο ζωής», δήλωσε.

Ο «άγνωστος» του σκανδιναβικού έπους

Παράλληλα, οι ερευνητές κατάφεραν να συνδέσουν την ταυτότητα ενός σκελετού που βρέθηκε σε πηγάδι κάστρου με απόσπασμα από σκανδιναβικό κείμενο 800 ετών.

Η σάγκα του βασιλιά, η οποία αφηγείται την ιστορία του πραγματικού βασιλιά Σβερ Σίγκουρντσον, περιλαμβάνει την περιγραφή ενός στρατού εισβολής που πετάει το σώμα ενός νεκρού άνδρα σε πηγάδι στο κάστρο Sverresborg της Νορβηγίας το 1197, ενδεχομένως σε μία προσπάθεια να μολύνει το νερό.

Ομάδα επιστημόνων μελέτησε πρόσφατα, τα οστά που είχαν βρεθεί στο πηγάδι του κάστρου το 1938. Χρησιμοποιώντας ραδιοχρονολόγηση, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα λείψανα ήταν ηλικίας περίπου 900 ετών.

Η γενετική αλληλουχία δειγμάτων δοντιών αποκάλυψε ότι ο γνωστός ως «Well-man» είχε μεσαίο τόνο δέρματος, μπλε μάτια και ανοιχτά καστανά ή ξανθά μαλλιά. Και ανατρέποντας τα μέχρι τότε δεδομένα, το DNA του δεν είχε εντοπιστεί στον τοπικό πληθυσμό.

«Η μεγαλύτερη έκπληξη για όλους ήταν ότι ο άγνωστος του έπους δεν προερχόταν από τον τοπικό πληθυσμό, αλλά η καταγωγή του ανάγεται σε συγκεκριμένη περιοχή της νότιας Νορβηγίας. Αυτό υποδηλώνει ότι ο πολιορκητικός στρατός έριξε δικό του νεκρό στο πηγάδι», δήλωσε τον Οκτώβριο ο συν-συγγραφέας της μελέτης Μάικλ Ντ. Μάρτιν, καθηγητής στο τμήμα φυσικής ιστορίας του Πανεπιστημιακού Μουσείου του Πανεπιστημίου Επιστήμης και Τεχνολογίας της Νορβηγίας στο Τρόντχαϊμ.

Διαψεύδοντας έναν «χαμένο πρίγκιπα»

Οι εξελίξεις στη μοριακή γενετική κατά τη διάρκεια σχεδόν δύο δεκαετιών βοήθησαν τους ερευνητές να φτάσουν στην άκρη ενός μακροχρόνιου γρίφου σχετικά με τον αποκαλούμενο «χαμένο πρίγκιπα» που εμφανίστηκε φαινομενικά από το πουθενά στα μέσα του 19ου αιώνα στη Γερμανία.

Επί 200 χρόνια, υπήρχαν εικασίες ότι ένας αινιγματικός άνδρας με το όνομα Κασπάρ Χάουζερ ήταν κρυφό μέλος της γερμανικής βασιλικής οικογένειας.

Οταν βρέθηκε να περιπλανιέται χωρίς ταυτότητα στη Νυρεμβέργη τον Μάιο του 1828 σε ηλικία 16 ετών, ο Χάουζερ ήταν μόλις και μετά βίας σε θέση να επικοινωνήσει με όσους τον ανέκριναν.

Η ιστορία ότι ο Χάουζερ ήταν πρίγκιπας, που είχε απαχθεί από τη βασιλική οικογένεια του Μπάντεν στη σημερινή νοτιοδυτική Γερμανία, εξαπλώθηκε με ταχύτατους ρυθμούς.

Υπήρξαν πολλές μελέτες γενετικών δεδομένων που ελήφθησαν από αντικείμενα που ανήκαν στον Χάουζερ, αλλά τα αντικρουόμενα αποτελέσματα οδήγησαν σε αδιέξοδο χωρίς απαντήσεις.

Φέτος, οι ερευνητές διεξήγαγαν νέα ανάλυση των δειγμάτων μαλλιών του Χάουζερ και μπόρεσαν να αποδείξουν ότι το μιτοχονδριακό DNA του ή ο γενετικός κώδικας που μεταβιβάζεται από τη μητρική πλευρά, δεν ταίριαζε με το μιτοχονδριακό DNA από την οικογένεια του Μπάντεν.

Η διάψευση της «βασιλικής φάρσας» μπορεί να έλυσε ένα μυστήριο, αλλά ένα άλλο πήρε τη θέση του. Ποιος ακριβώς ήταν αυτός ο άνδρας; Οπως αναφέρει η επιτύμβια στήλη του, ο Χάουζερ παραμένει «ο γρίφος της εποχής του».

Ενας άρρωστος, βασανισμένος συνθέτης

Ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν πέθανε σε ηλικία 56 ετών το 1827 έπειτα από μία ζωή γεμάτη ασθένειες και χρόνιες παθήσεις όπως κώφωση, ηπατική νόσο και γαστρεντερικές ενοχλήσεις.

Ο συνθέτης εξέφρασε την επιθυμία να μελετηθούν και να γίνουν γνωστές οι ασθένειές του, ώστε «στο μέτρο του δυνατού τουλάχιστον ο κόσμος να συμφιλιωθεί μαζί μου μετά τον θάνατό μου».

Τον Μάιο, ερευνητές δημοσίευσαν μελέτη που έδειξε υψηλά επίπεδα μολύβδου, τα οποία ανιχνεύθηκαν σε αυθεντικές τούφες μαλλιών του Μπετόβεν και υπέδειξαν ότι ο συνθέτης είχε δηλητηριαστεί από μόλυβδο, κάτι που μπορεί να προκάλεσε τα προβλήματα της υγείας του.

Τα ευρήματα βασίστηκαν σε προηγούμενες αποκαλύψεις μετά τη δημοσιοποίηση του γονιδιώματος του Μπετόβεν σχετικά με την κατάσταση της υγείας του.

Εκτός από μόλυβδο, οι μπούκλες του Μπετόβεν περιείχαν επίσης αυξημένες ποσότητες αρσενικού και υδραργύρου – αλλά πώς είχαν βρεθεί εκεί; Οι ουσίες αυτές προέρχονταν πιθανότατα από μία διατροφή πλούσια σε ψάρια από τον μολυσμένο ποταμό Δούναβη και από την κατανάλωση κρασιού που συντηρούνταν με μόλυβδο.

Τα νέα ευρήματα συμβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση του συνθέτη, καθώς και των συμφωνιών που άφησε, τις οποίες ερμηνεύουν ορχήστρες σε όλο τον κόσμο.

«Οι άνθρωποι λένε: Η μουσική είναι μουσική, γιατί πρέπει να γνωρίζουμε όλα αυτά τα πράγματα;». Αλλά στην περίπτωση του Μπετόβεν, υπάρχει σύνδεση μεταξύ των δεινών του και της μουσικής», δήλωσε τον Μάιο ο Γουίλιαμ Μέρεντιθ, μελετητής του Μπετόβεν και συν-συγγραφέας της μελέτης.

Αποικιακά μυστικά και σκάνδαλα

Μελέτη σκελετικών λειψάνων με τη χρήση νέων τεχνικών ανάλυσης DNA έριξε φως στην τύχη των μελών της οικογένειας του πρώτου προέδρου των ΗΠΑ, Τζορτζ Ουάσιγκτον, τον Μάρτιο.

Ο μικρότερος αδελφός του, Σάμιουελ, ο οποίος πέθανε το 1781, και άλλα 19 μέλη της οικογένειας θάφτηκαν σε νεκροταφείο στο κτήμα του, κοντά στο Τσαρλς Τάουν της Δυτικής Βιρτζίνια.

Ομως κάποιοι από τους τάφους ήταν χωρίς σήμανση, πιθανόν για να μην συληθούν.

Λείψανα ανασκάφηκαν από το νεκροταφείο το 1999, ταυτοποιώντας δύο από τα εγγόνια του Σάμιουελ καθώς και τη μητέρα τους. Η ομάδα μελέτης πραγματοποίησε τις ανασκαφές για να βρει την τελευταία κατοικία του Σάμιουελ, αλλά το πού βρίσκεται ο τάφος του παραμένει μυστήριο.

Ωστόσο, οι τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την ταυτοποίηση άγνωστων λειψάνων στρατιωτών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Πηγή: CNN