Τέλος στη λάμψη: Γιατί η Ευρώπη απαγορεύει το γκλίτερ

Ήταν το 1934 όταν ο Αμερικανός αγρότης Χένρι Ράσμαν ανακάλυπτε τυχαία το γκλίτερ κόβοντας πλαστικές μεμβράνες σε μικροσκοπικά κομμάτια. Χάρη στην ανακάλυψή του το γκλίτερ βρίσκεται παντού: Στα προϊόντα μακιγιάζ, τα μανό, τη διακόσμηση, τις ευχετήριες κάρτες. Είναι αστραφτερό, εορταστικό και διασκεδαστικό. Έκτοτε, ο κόσμος μας είναι πιο εντυπωσιακός, είναι όμως και πιο μολυσμένος.

Ήρθε η ώρα, όμως, να πούμε «αντίο» στη λάμψη του καθώς από τις 15 Οκτωβρίου τέθηκε σε εφαρμογή η απαγόρευση πώλησής του, σε μία προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης να περιοριστεί η μόλυνση του πλανήτη από μικροπλαστικά.

Προϊόντα μακιγιάζ όπως μέικ απ, μάσκαρα, κραγιόν, καλλυντικά, μανό, απορρυπαντικά θα αστράφτουν λιγότερο αφού θα απαλλαγούν από τις μικροσκοπικές γυαλάδες που προκύπτουν από συνδυασμό επικίνδυνων για τη φύση χημικών ουσιών, όπως συνθετικά πολυμερή.

Η ΕΕ αναμένεται να λάβει μέτρα και για τη χρήση του κοκκώδους υλικού που εφαρμόζεται στην κατασκευή συνθετικού χλοοτάπητα, το οποίο σύμφωνα με τους ειδικούς αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή περιβαλλοντικής ρύπανσης από μικροπλαστικά. Επόμενος στόχος είναι το μέτρο να συμπεριλάβει τα μικροπλαστικά και τα μικροσφαιρίδια που προστίθενται για την παρασκευή καλλυντικών για απολέπιση, μαλακτικών ρούχων, λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων, παιχνιδιών, φαρμάκων και ιατρικών συσκευών.

Σκοπός είναι ο περιορισμός της διασποράς μικροπλαστικών στο περιβάλλον κατά τουλάχιστον 30% έως το 2030. Τα πλαστικά σωματίδια, μικρότερα των 5 χιλιοστών, απελευθερώνονται στο περιβάλλον και εντοπίζονται από τα βάθη των ωκεανών μέχρι και τα… σύννεφα, όπως ανέδειξε πρόσφατη έκθεση σχετικά με τον εντοπισμό τους στις κορυφές των ιαπωνικών βουνών Φούτζι και Ογιάμα. Επιβεβαιώνεται, επομένως, για μία ακόμα φορά ότι εισέρχονται στην ατμόσφαιρα και μεταφέρονται σε απομακρυσμένα μέρη ακόμα και με τη μορφή «πλαστικής» βροχής επηρεάζοντας δραματικά την υγεία του οικοσυστήματος.

Σύμφωνα με έρευνες περισσότεροι από 14 εκατ. τόνοι μικροπλαστικών έχουν συσσωρευτεί στον πυθμένα των ωκεανών, ενώ μόνο στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι ετησίως απελευθερώνονται 42.000 τόνοι μικροπλαστικών, τα οποία δεν διαλύονται και δεν μπορούν να ανακυκλωθούν.

Όπως αναφέρει το μηνιαίο επιστημονικό περιοδικό Aquatic Toxicology η χρυσόσκονη εντοπίζεται ολοένα περισσότερο στις θάλασσές μας: Εκτιμάται πως περίπου 8 εκατ. τόνοι γκλίτερ και άλλα παρόμοια μικροπλαστικά βρίσκονται στους ωκεανούς.

Η απαγόρευση, ωστόσο, οδήγησε σε «υστερία» και ραγδαία αύξηση των πωλήσεων γκλίτερ με τηλεοπτικές προσωπικότητες στη Γερμανία να αγοράζουν μετά μανίας μεγάλες ποσότητες πριν αυτό εξαφανιστεί από τα καταστήματα.

Όπως αναφέρει η γερμανική Bild ο Σαμ Ντίλαν, γνωστός για τη συμμετοχή του στη γερμανική εκδοχή του ριάλιτι «Big Brother» έσπευσε να αγοράσει 82 πακέτα γκλίτερ και δήλωσε «σοκαρισμένος» από την απόφαση. «Όλα πρέπει να λάμπουν για εμένα. Είναι τόσο γελοίο. Στην Αμερική οι άνθρωποι πετούν πλαστικές σακούλες από το σούπερ μάρκετ. Η Ευρώπη δεν μπορεί να σώσει τον κόσμο μόνη της. Ο υπόλοιπος κόσμος γελάει μαζί μας και κάνει ακριβώς το αντίθετο», πρόσθεσε.

Στους κατασκευαστές θα δοθεί περίοδος χάριτος μέχρι να εφαρμόσουν τις απαραίτητες αλλαγές στον τρόπο παραγωγής των προϊόντων καθώς και για την εύρεση «πράσινων» εναλλακτικών.

Αυτή η πρώτη κίνηση αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου το οποίο, παράλληλα με την ανάπτυξη μιας παγκόσμιας συνθήκης για τα πλαστικά, στοχεύει μέσω δεσμευτικών νομοθετικών πράξεων να μειωθεί η συνεχής διασπορά πολυμερικών στη φύση, ίχνη των οποίων έχουν πλέον βρεθεί ακόμη και σε πνεύμονες και εγκέφαλο.