Θα αποφύγουμε την όγδοη πτώχευση;

Η χρεοκοπία του 2010 –τέτοια μέρα ήταν όταν πήγε ο Παπανδρέου στο Καστελόριζο– ήταν η έβδομη για το νέο ελληνικό κράτος. Ωστόσο, ούτε αυτή τη φορά οι πολίτες σχημάτισαν την πραγματική εικόνα για τα αίτια της περιπέτειας.

Στις 23 Απριλίου 2010, ο Γιώργος Παπανδρέου ανακοίνωσε από το Καστελόριζο την είσοδο της χώρας στην εποχή των μνημονίων.

Για τα γεγονότα και τις συνθήκες των ημερών έχουν γραφτεί πολλά και ειπώθηκαν πολλά περισσότερα. Είναι, άλλωστε, από τα γεγονότα με τέτοιο βάρος, ώστε συχνά το ρεπορτάζ ταυτίζεται με την ιστορική αφήγηση. Σήμερα τα ξέρουμε όλα ή σχεδόν όλα, μέχρι και ποιος μίλησε με ποιον. Δεν υπάρχουν κομβικές διαφωνίες για τη ροή των γεγονότων. Ακόμα και οι θεωρίες συνωμοσίας για κερδοσκοπία της οικογένειας Παπανδρέου έχουν καταπέσει στα δικαστήρια.

Δεδομένων, λοιπόν, των συνθηκών, των ευθυνών, της ατολμίας και των παραλείψεων, φτάνουμε στο Καστελόριζο. Η οικονομία έφτασε στα όρια της και οι πόρτες των αγορών έκλεισαν. Θα μπορούσε να αποφευχθεί αυτή η κατάσταση; Ασφαλώς, αν πρωτίστως ο Καραμανλής και δευτερευόντως ο Παπανδρέου, είχαν αναλάβει τις κατάλληλες πρωτοβουλίες. Όμως από τη στιγμή που η κατάσταση έφτασε στο Καστελόριζο, τι άλλο μπορούσε να ακολουθήσει εκτός από το μνημόνιο; Είναι η ερώτηση των πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ στην οποία κανένας δεν έχει καταφέρει να απαντήσει. Και κάποιοι που προσπάθησαν, έφεραν ακόμα ένα μνημόνιο…

Το ανάθεμα για τα μνημόνια σκέπασε τη χώρα, άλλαξε το ίδιο της το δέρμα. Ωστόσο εδώ και τόσα χρόνια δεν διατυπώθηκε ούτε μία σοβαρή πρόταση εναλλακτικής λύσης. Τα ρούβλια της Μόσχας ήταν όσα και τα δολάρια του Σώρρα και, δυστυχώς, σε αυτόν τον κόσμο ο μόνος που σου δανείζει λεφτά χωρίς έλεγχο και πίεση είναι ο γονιός σου.

Γράφει ο Γιώργος Δερτιλής στο βιβλίο του «Επτά πόλεμοι, τέσσερις εμφύλιοι, επτά πτωχεύσεις 1821-2016»: «Αν οι έλληνες πολίτες γνώριζαν τα σφάλματα που οδήγησαν στις έξι πρώτες πτωχεύσεις της ιστορίας μας, θα είχαμε αποφύγει την έβδομη». Φαίνεται ότι δεν θα αποφύγουμε ούτε την όγδοη, καθώς ούτε τώρα οι πολίτες έχουν την πραγματική εικόνα και τα αληθινά αίτια της χρεοκοπίας.

Η συλλογική συνείδηση μεταφέρει στις επόμενες γενιές ένα συνονθύλευμα θεωριών συνωμοσίας επενδυμένο από τα ψεύδη του χυδαίου λαϊκισμού. Για ένα μεγάλο κομμάτι συμπατριωτών μας, η κρίση είναι μία συμφορά που έριξαν οι ξένοι στα κεφάλια μας. Πληρώσαμε ένα σκασμό λεφτά και φοβάμαι ότι δεν αγοράσαμε αυτογνωσία για όλους μας.