Θλίβεσαι, παρακολουθώντας τηλεοπτικά παιχνίδια γνώσεων

Αν τύχει κάποιος να παρακολουθήσει την απογευματινή ζώνη των τηλεοπτικών εκπομπών, που περιέχει παιχνίδια γνώσεων, καταλήγει δίχως ιδιαίτερο κόπο σε τρεις δυσάρεστες διαπιστώσεις. Διαπιστώσεις, που αφορούν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των παραγωγών, του περιεχομένου και των παικτών. Διαπιστώσεις, που καθρεφτίζουν το σύνολο της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας.

H πρώτη διαπίστωση είναι ότι οι εκπομπές αυτές, πρόκειται περί πρόχειρων και ευτελών παραγωγών. Που στην προσπάθεια προσέλκυσης τηλεθεατών και ακολούθως διαφημιζόμενων, στηρίζονται σε ατάκες, σε φθηνό χιούμορ και σε σχόλια που «ανεβάζουν» τα νούμερα. Προσβάλλοντας και γελοιοποιώντας όμως ταυτόχρονα, τους διαγωνιζόμενους, διαρρηγνύοντας με αυτόν τον τρόπο τους ηθικούς και κοινωνικούς κώδικες, που πρέπει να υπάρχουν, ανάμεσα σε οικοδεσπότες και φιλοξενούμενους.

Οι ερωτήσεις είτε είναι επιπέδου γνώσεων μαθητών Δημοτικού σχολείου, είτε απαιτούν γνώσεις της «κουτσομπολίστικης» επικαιρότητας.

Ωστόσο, οι απαντήσεις των παικτών, τις περισσότερες φορές χαρακτηρίζονται από βαθιά άγνοια των απαραίτητων γενικών ακαδημαϊκών γνώσεων που θα έπρεπε να συνοδεύουν τους απόφοιτους του Δημοτικού και του Γυμνασίου.

Και αυτή είναι η δεύτερη διαπίστωση, που είναι απογοητευτική. Διότι το να παρακολουθείς νέους ανθρώπους ηλικίας από 18 μέχρι και 35 ετών, να δίνουν άστοχες απαντήσεις, ενώ οι παραγωγοί των εκπομπών, τους βοηθούν, προσφέροντας συνήθως 3 επιλογές σχετικών απαντήσεων, δεν είναι ευχάριστο, αλλά οδυνηρό. Και αρκετές φορές τους προσφέρουν και «βοήθειες» δίνοντας τους περιγραφικές και περιφραστικές εναλλακτικές απαντήσεις, για να τους καθοδηγήσουν προς τη σωστή απάντηση, προσδίδοντας έτσι στοιχεία αγωνίας και διασκέδασης στο παιχνίδι. Όμως η αδυναμία δημιουργίας συνειρμών και λογικής ακολουθίας στη σκέψη των παικτών, είναι εξ ίσου τραγική.

Και δεν φτάνει που οι παίκτες αδυνατούν να απαντήσουν επιτυχημένα, αλλά αντίθετα χαίρονται και διασκεδάζουν για την απύθμενη άγνοια τους και για την πλήρη αποτυχία τους, δίχως ίχνος ντροπής. Και αυτή είναι η τρίτη διαπίστωση. Η απουσία αυτογνωσίας και υπερηφάνειας, μαζί με την επιδίωξη της «δημοσιότητας των πέντε λεπτών» μέσω των τηλεοπτικών εκπομπών, υπερτερούν της αξιοπρεπούς συμμετοχής και επιτυχούς προσπάθειας διεκδίκησης της νίκης, έστω και σε ένα τηλεοπτικό παιχνίδι γνώσεων.

Προ ημερών μια ερώτηση σε ένα παιχνίδι γνώσεων αφορούσε το ζώο, δίπλα στο οποίο είχαν μεγαλώσει οι ιδρυτές της Ρώμης, Ρώμος και ο Ρωμύλος. Ο διαγωνιζόμενος παίκτης, είχε να διαλέξει ανάμεσα σε τρεις απαντήσεις. Στην κατσίκα, στη λέαινα και στη λύκαινα. Η πρώτη απάντηση παρέπεμπε στην τροφό του Διός στο Ιδαίο Άντρο, όπου τον είχε κρύψει η μητέρα του η Ρέα για να γλυτώσει από τον πατέρα του, Κρόνο, ο οποίος έτρωγε τα παιδιά του. Η δεύτερη παρέπεμπε στον αρχαιοελληνικό μύθο που αφορά στην αγάπη του Πυράμου και της Θίσβης ή στην κινηματογραφική ταινία κινουμένων σχεδίων, τον «Βασιλιά των Λιονταριών». Και η τρίτη αφορούσε πραγματικά στο Ρώμο και στο Ρωμύλο.

Με ιδιαίτερη δυσκολία, ο διαγωνιζόμενος επέλεξε την πρώτη απάντηση. Προφανώς δεν είχε μελετήσει στο μάθημα της ιστορίας, τα περί Ρώμης. Προφανώς και δεν είχε διαβάσει στο μάθημα της γεωγραφίας, τα περί Ρώμης. Προφανώς και δεν είχε δει ούτε μια φωτογραφία από την ιταλική πρωτεύουσα, ούτε ένα ντοκιμαντέρ, ούτε μια ταινία σχετικά με τον ρωμαϊκό στρατό. Ούτε συνειρμικά δεν είχε πάει το μυαλό του, στο σήμα της ποδοσφαιρικής ομάδας της Ρώμης, που είναι το κεφάλι της λύκαινας. Αλλιώς, θα γνώριζε για το Ρώμο, το Ρωμύλο και τη λύκαινα.

Δυστυχώς, αυτός ο νέος είναι το παραπροϊόν του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Και δυστυχώς, αυτός ο νέος είναι το προϊόν της ελληνικής κοινωνίας. Γεμάτος με άγνοια, αμορφωσιά, έλλειψη αυτογνωσίας και με αδιαφορία για το αποτέλεσμα. Χαμηλού επιπέδου υλικό, για το κτίσιμο μιας Ελλάδας που πρέπει κυριολεκτικά να απογειωθεί τα επόμενα χρόνια, σε μια τελευταία προσπάθεια να πλησιάσει τη Δύση. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα, τα πάντα είναι θέμα παιδείας.