Τι βρέθηκε φέτος  στα Αντικύθηρα

Ολοκληρώθηκαν  οι εργασίες της φετινής περιόδου των ανασκαφών στο βυθό των Αντικυθήρων και στο σημείο που έχει βρεθεί ο εμβληματικός «Μηχανισμός των Αντικυθήρων». Ενδιαφέρον για τη φετινή περίοδο των ερευνών έχει ένα κείμενο της Μαργαρίτας Πουρνάρα, που δημοσιεύθηκε στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Ανάμεσα σε άλλα, αναφέρει:

«Πώς αισθανόταν άραγε; (Αναφέρεται στον Ελβετό αρχαιολόγο Λ. Μπάουμερ). «Enthousiasmo!» μου είπε με την καλή του γνώση των νέων ελληνικών. Άδραξα την ευκαιρία να του κάνω την αυτονόητη ερώτηση: τι περιμένουμε φέτος να βρούμε στον βυθό; Εννοείται ότι η φαντασία μου κάλπαζε σαν το άλογο. Μέχρι να μου απαντήσει, σκεφτόμουν τους δύτες να ανεβάζουν ακόμα και χάλκινο άγαλμα εκείνης της εποχής –50 έχει όλα και όλα η ανθρωπότητα– ή (πολύ ακραίο αλλά, είπαμε, στη φαντασία μου ήταν) κάποιο κομματάκι του μηχανισμού που λείπει. Ο Μπάουμερ με κοίταξε με σοβαρότητα. «Στον πυθμένα ψάχνουμε ένα πράγμα», τόνισε και έκανε παύση. «Τη σύνεση! Το να σκαλίζεις την ιστορία είτε στην ξηρά είτε στη θάλασσα σημαίνει ότι εν δυνάμει καταστρέφεις τις συνθήκες που διατήρησαν τα αντικείμενα ανέπαφα από την αρχαιότητα έως τις ημέρες μας. Οφείλουμε να είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί, να είμαστε υπομονετικοί, να έχουμε σωφροσύνη και να μη μας παρασύρει ο enthousiasmos. Ενα ναυάγιο είναι ένας τόπος δυστυχήματος και εμείς καλούμαστε να κάνουμε αυτοψία 2.000 χρόνια μετά. Μια άστοχη κίνηση μπορεί να προκαλέσει τεράστια θέματα».

Όταν κάναμε τη συνέντευξη με τον Λόρεντζ Μπάουμερ, στα τέλη Μαΐου, οι δύτες είχαν προλάβει να κατεβούν μόνον δύο φορές στον βυθό. Με το πέρας της αποστολής στις 18 Ιουνίου, η έρευνα είχε αποδώσει ενδιαφέροντες καρπούς. Εντοπίστηκαν θραύσματα αγγείων πρώιμης βυζαντινής κεραμικής, όπερ σημαίνει ότι σε εκείνη την απόκρημνη ακτή που βλέπαμε είχε πέσει και κάποιο βυζαντινό πλοίο. Επίσης ήρθαν στην επιφάνεια μικρά τμήματα γλυπτών. Το ένα ίσως να προέρχεται από κώμη ή από γενειάδα (ίσως της κεφαλής του Ηρακλέους;), ενώ το δεύτερο είναι προς το παρόν αδιάγνωστο. Αποκαλύφθηκαν και άλλα ανθρώπινα οστά, που ενδεχομένως ανήκουν σε περισσότερους από έναν ναυαγούς, μαζί με πλήθος αντικειμένων χαρακτηριστικών του ναυαγίου, όπως τμήματα πήλινων και γυάλινων αγγείων αλλά και πολλά καρφιά επενδεδυμένα με ξύλο.

Αποχαιρέτησα τους δύτες και τον Μπάουμερ, ο οποίος εκείνη την ημέρα είχε επέτειο γάμου. «Η γυναίκα σας τι λέει που την εορτάζετε χωριστά;» τον ρώτησα. «Τη γνώρισα όταν πηγαίναμε σχολείο και ξέρει τι άνδρα παντρεύτηκε», είπε γελώντας. «Πιστεύω είναι πολύ χαρούμενη διότι ξέρει ότι το σπουδαιότερο πράγμα που μπορεί να βρει ένας αρχαιολόγος δεν είναι κάποιο αντικείμενο, αλλά η γνώση. Και η σύγχρονη ανθρωπότητα ξέρει ακόμα πολύ λίγα πράγματα για το πώς ζούσαν οι πρόγονοί μας. Είμαι λοιπόν εδώ για τη γνώση αυτή».

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2023