Τι ξεχνάμε για την εκλογή Προέδρου

Με το τέλος της συζήτησης και την αναμενόμενη ψήφιση του Προϋπολογισμού κλείνει άλλη μια πολιτική περίοδος και ανοίγει το επόμενο κεφάλαιο. Κυρίαρχο στοιχείο των προσεχών εβδομάδων θα είναι η σεναριολογία για την Προεδρία της Δημοκρατίας, η οποία έχει προσλάβει μια παραδοξότητα και ασυμμετρία.

Αφού η Νέα Αριστερά επέλεξε να ξεχειλώσει κάθε όριο πολιτικού καιροσκοπισμού προτείνοντας (και εκθέτοντας) έναν επικεφαλής ανεξάρτητης αρχής για Πρόεδρο, απλώς και μόνο για να στριμώξει τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ (σιγά το στρίμωγμα, δηλαδή), τα βλέμματα στρέφονται λογικώ τω τρόπω στον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Πότε ακριβώς θα ανακοινώσει την επιλογή του είναι άγνωστο, όπως και το τι περιμένει μέχρι να το κάνει. Προφανώς κάτι περιμένει. Μάλλον να «πάρει θερμοκρασία» από την ΚΟ της ΝΔ, αλλά πιθανότατα και από το ΠΑΣΟΚ, ώστε να καταλήξει σε μία από τις τρεις υπαρκτές επιλογές: να προτείνει την επανεκλογή της Κατερίνας Σακελλαροπούλου ή να καταλήξει σε μια νέα υποψηφιότητα, είτε από την Κεντροδεξιά είτε από την Κεντροαριστερά.

Τα όσα ακούγονται είναι λίγο-πολύ γνωστά και οφείλει κανείς να θυμάται ότι όσες φορές στο παρελθόν επιχειρήθηκαν «μαντεψιές», έπεσαν έξω.

Εχει πάντως μια αξία η διάλυση ενός μύθου που κυριαρχεί. Είναι η παράδοση της εκλογής Προέδρου από τον αντίπαλο πολιτικό χώρο, σε ένδειξη πολιτικής αβροφροσύνης και για την επίδειξη μιας γενικευμένης συναινετικής διάθεσης, τουλάχιστον στην εκλογή του ρυθμιστή του πολιτεύματος. Πρόκειται για ψευδαίσθηση.

Η πρώτη φορά που έγινε αυτό ήταν μόλις το 1995, είκοσι χρόνια μετά τη Μεταπολίτευση. Τότε είχε συμβεί μια παραδοξότητα. Πρόταση για την εκλογή Προέδρου δεν είχε κάνει ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου, αλλά ο Αντώνης Σαμαράς, αρχηγός της Πολιτικής Ανοιξης. Είχε προτείνει τον Κωστή Στεφανόπουλο και τον είχαν ψηφίσει από κοινού ΠΑΣΟΚ και Πολιτική Ανοιξη.

Η ΝΔ δεν ψήφισε τον Στεφανόπουλο το ’95, τον ψήφισε όμως, ύστερα από πολλή σκέψη, το 2000, λίγο πριν τις εκλογές-θρίλερ εκείνης της χρονιάς. Είχε δύο επιτυχημένες θητείες και φτάσαμε στο 2005, όταν ήταν σειρά του Κώστα Καραμανλή να προτείνει Πρόεδρο. Αιφνιδίασε με τον Κάρολο Παπούλια και δέσμευσε το ΠΑΣΟΚ στην πανηγυρική εκλογή του στενού συνεργάτη του Ανδρέα Παπανδρέου.

Ακολούθησε η πολιτική ακροβασία του Γιώργου Παπανδρέου να προκαλέσει εκλογές αφού είχε προαναγγείλει ότι δεν θα ψηφίσει τον Παπούλια, παρά μόνο μετά από αυτές. Και όλα αυτά συνέπεσαν με την περίοδο της δραματικής κρίσης. Την ίδια μέθοδο ακολούθησε ο Αλέξης Τσίπρας με την εκλογή του Προκόπη Παυλόπουλου το 2015, με τις ψήφους του ΣΥΡΙΖΑ, των ΑΝΕΛ και της ΝΔ (πλην Μητσοτάκη).

Ο σημερινός Πρωθυπουργός είναι ο πρώτος που θα εκλέξει δύο φορές Πρόεδρο της Δημοκρατίας (αν εξαιρέσει κανείς την ιδιαιτερότητα της περίπτωσης Κωνσταντίνου Καραμανλή, που στο τέλος της δεύτερης μεταπολιτευτικής θητείας του πρότεινε τον εαυτό του).

Το ερώτημα είναι αν θα επιλέξει το ίδιο πρόσωπο ή αν θα προτιμήσει κάτι διαφορετικό. Ο,τι και αν είναι αυτό, όμως, θα πρέπει να έχουμε υπόψη κάτι για το παρελθόν, και μια σημαντική διαφορά με τη σημερινή συγκυρία. Ο λόγος που εκλέγονταν Πρόεδροι από τον αντίπαλο πολιτικό χώρο δεν ήταν η πολιτική αβροφροσύνη. Ηταν η αποφυγή των πρόωρων εκλογών.