Τίτλοι τέλους στο πιστοποιητικό φορολογικής ενημερότητας – Ποιος είναι ο «διάδοχος»

Έχοντας ταλαιπωρήσει εκατομμύρια φορολογούμενους με το πέρασμα των χρόνων, το πιστοποιητικό φορολογικής ενημερότητας εκσυγχρονίζεται. Ξαναβαφτίζεται σε «πιστοποιητικό οικονομικής ενημερότητας» και αναβαθμίζεται ώστε να αποδεικνύει ότι ο κομιστής του –ο οποίος θα το παίρνει στα χέρια του ηλεκτρονικά- έχει μηδενικές ή ρυθμισμένες οφειλές όχι μόνο στην εφορία αλλά συνολικά στο δημόσιο.

Δια νόμου –ήδη κατατέθηκε η σχετική ρύθμιση στη Βουλή- το πιστοποιητικό θα γίνεται δεκτό από όλους τους φορείς του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα ενώ η έκδοση θα γίνεται μέσω του gov.gr. Ακόμη και χωρίς αλλαγές (προς το παρόν) επί της ουσίας (δηλαδή επί των υποχρεώσεων που πρέπει να εκπληρώσει ο οφειλέτης προκειμένου να μπορεί να εκδώσει φορολογική ενημερότητα) πρόκειται για μια σημαντική παρέμβαση στην κατεύθυνση της μείωσης της γραφειοκρατίας καθώς αντί ο οφειλέτης να κάνει διπλή διαδικασία για να αποδείξει ότι δεν χρωστάει, θα εκτελεί μια ηλεκτρονική εντολή και θα παίρνει στα χέρια του το πολυπόθητο αποδεικτικό.

Τι ορίζει λοιπόν ο νέος νόμος (μόλις θα ψηφιστεί βεβαίως); Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα δύναται να αιτηθεί, μέσω ειδικής πλατφόρμας προσβάσιμης μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr-ΕΨΠ), την έκδοση ενιαίου πιστοποιητικού οικονομικής ενημερότητας. Θεωρείται έγκυρο για κάθε νόμιμη χρήση και γίνεται υποχρεωτικά αποδεκτό από όλους τους φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, καθώς και από φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, τα δικαστήρια όλων των βαθμών και τις εισαγγελίες όλης της χώρας. Για την έκδοση του πιστοποιητικού οικονομικής ενημερότητας η πλατφόρμα αντλεί μέσω διαλειτουργικότητας τα αναγκαία δεδομένα από το πληροφοριακό σύστημα φορολογικού μητρώου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων και το πληροφοριακό σύστημα του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης.

Επί της ουσίας πάντως, αλλαγές δεν γίνονται προς το παρόν. Άρα, ο ενδιαφερόμενος θα μπορεί να λαμβάνει την νέα οικονομική ενημερότητα μόνο αν πληροί τις προϋποθέσεις για για την έκδοση και της ασφαλιστικής και της φορολογικής ενημερότητας. Και επειδή φορολογική ενημερότητα μπορεί να μην εκδίδεται αν υπάρχουν οφειλές σε άλλους φορείς του δημοσίου (π.χ στους δήμους), πλέον ο οφειλέτης θα είναι μπλοκαρισμένος από παντού.

Πότε εκδίδεται φορολογική ενημερότητα

Η Φορολογική Διοίκηση χορηγεί αποδεικτικό ενημερότητας, μόνο εφόσον ο φορολογούμενος δεν έχει οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση από οποιαδήποτε αιτία και έχει υποβάλει τις απαιτούμενες φορολογικές δηλώσεις των τελευταίων πέντε ετών. Η Φορολογική Διοίκηση δύναται να μη χορηγεί αποδεικτικό ενημερότητας εάν ο φορολογούμενος έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές σε άλλη αρχή του δημόσιου τομέα.

Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος έχει ενταχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης οφειλών ή έχει οφειλές μη ληξιπρόθεσμες ή σε αναστολή, δύναται να εκδοθεί αποδεικτικό ενημερότητας περιορισμένης ισχύος, η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει τον ένα μήνα.

Η Φορολογική Διοίκηση και μετά τη συμμόρφωση του οφειλέτη σε πρόγραμμα ρύθμισης ορίζει υποχρεωτικά όρο παρακράτησης στις περιπτώσεις που το αποδεικτικό ενημερότητας εκδίδεται για είσπραξη χρημάτων ή μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία. Το παρακρατούμενο ποσό λαμβάνεται υπόψη για την κάλυψη δόσης ή δόσεων σύμφωνα με το πρόγραμμα ρύθμισης οφειλών.

Ποια πρόσωπα θεωρούνται «ασφαλιστικά ενήμερα;»

Ασφαλιστικά ενήμεροι θεωρούνται:

α) Φυσικά πρόσωπα υποκείμενα καταβολής ασφαλιστικών εισφορών τα οποία:

αα) δεν έχουν ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές οφειλές στον ΕΦΚΑ για την περίοδο έως 31.12.2016 και από 1.1.2017 μέχρι 31.12.2019 δεν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές, μετά το πέρας της ετήσιας εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών και της οριστικοποίησης της ετήσιας ασφαλιστικής οφειλής, και παράλληλα από 1.1.2020 δεν έχουν ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές οφειλές και

ββ) δεν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ) και στον Ενιαίο Δημοσιογραφικό Οργανισμό Επικουρικής Ασφάλισης και Περίθαλψης (ΕΔΟΕΑΠ).

β) Οι εργοδότες, οι οποίοι κατά την ημερομηνία έκδοσης του αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας, δεν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ και τον ΕΔΟΕΑΠ και έχουν υποβάλει τις απαιτητές Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ).

γ) Οι ανάδοχοι ή οι εργολάβοι έργων του δημόσιου τομέα, όπως ορίζεται από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, καθώς και αυτών που ενεργούν κάθε φορά πληρωμές με εντολή ή εξουσιοδότηση των πιο πάνω, που δεν οφείλουν εισφορές από το έργο, για το οποίο χορηγείται το αποδεικτικό ή ως εργοδότες στον ΕΦΚΑ.

δ) Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που είναι υπόχρεοι εργοδότες ιδιωτικών οικοδομικών και τεχνικών έργων και δεν οφείλουν εισφορές στον ΕΦΚΑ από το έργο, για το οποίο χορηγείται το αποδεικτικό.

ε) Τα πρόσωπα των προηγούμενων περιπτώσεων, εφόσον έχουν υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, και τηρούνται οι όροι της. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τις ως άνω οφειλές:

αα) Για τα φυσικά πρόσωπα που είναι υπόχρεα καταβολής ασφαλιστικών εισφορών, λαμβάνονται υπόψη οι ατομικές οφειλές, καθώς και οφειλές για τις οποίες το φυσικό πρόσωπο έχει ευθύνη για την εξόφλησή τους από τυχόν εργοδοτικές υποχρεώσεις, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

ββ) Για τα νομικά πρόσωπα λαμβάνονται υπόψη οι οφειλές τους από τυχόν εργοδοτικές υποχρεώσεις, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.