Το ακριβότερο φάρμακο και ο Ράμπι ο Αιγύπτιος

Ηταν η 14η Απριλίου και ώρα 7 μ.μ. όταν στελέχη της οικονομικής αστυνομίας εντόπισαν δύο από τους εμπλεκομένους στο πολυσχιδές κύκλωμα παράνομης διακίνησης φαρμάκων και έναν γιατρό να επιβιβάζονται στην πτήση που αναχωρούσε δύο ώρες αργότερα για τη Ρόδο. Την επομένη, πρωί, οι «υπό παρακολούθηση» μετέβησαν στο κλειστό γήπεδο μπάσκετ στις Καλυθιές Ρόδου, όπου ο ένας συναντήθηκε με τον γιο του που ήταν γιατρός «εφημερίας» του αγώνα. Το ίδιο βράδυ οι τρεις από την Αθήνα βρέθηκαν με τον διευθυντή μιας κλινικής του Νοσοκομείου της Ρόδου, στην ταβέρνα «Ο Κούκος». Την επομένη, άλλος διευθυντής κλινικής του νοσοκομείου συναντήθηκε με έναν από τους «Αθηναίους», επίσης γιατρό, που τον διαβεβαίωσε ότι «ο Αιγύπτιος έχει βρει τρόπο να «“σπρώξει” τα φάρμακα με αιγυπτιακή αεροπορική εταιρεία και ότι η δουλειά έχει πολύ χρήμα, τουλάχιστον 700 χιλιάρικα». Ο γιατρός της Ρόδου του απάντησε «χρειάζεται μεγάλη προσοχή». Ελα όμως που η συζήτηση καταγραφόταν από τους αστυνομικούς.

Εχουν καταγραφεί

Σύμφωνα με τα στοιχεία της δικογραφίας, και οι συναντήσεις στην ταβέρνα και στο γήπεδο μπάσκετ έχουν καταγραφεί «σε ήχο και εικόνα». Δύο εβδομάδες αργότερα, ένας γιατρός από τη Ρόδο ήρθε στην Αθήνα για να συναντηθεί με τους «Αθηναίους». Και αυτή η συνάντηση φαίνεται να έχει καταγραφεί.

Οι συναντήσεις της Ρόδου και όσα ακολούθησαν καταδεικνύουν… με πόση επιμέλεια έκανε η αστυνομία τις έρευνες, τις τελευταίες εβδομάδες πριν από την αποκάλυψη του κυκλώματος. Η τηλεφωνική παρακολούθηση συνδυαζόταν με φυσική σε μία έρευνα που είχε αρχίσει το 2016. «Παρακολουθούσαμε την κεντρική φιγούρα του κυκλώματος Ντεγιάμπ Χουσεΐν (Ράμπι ο Γερμανός ή “Αιγύπτιος”) από μήνες. Ηταν πολύ ολιγαρκής. Κυκλοφορούσε διαρκώς με το ίδιο παντελόνι και πήγαινε σε ράφτη για να το μπαλώσει», είπαν στην «Κ» πηγές με γνώση για τα περί των ερευνών. Ο Αιγύπτιος όταν παρουσιάσθηκε στην ανακρίτρια για την αντιμετώπιση της διαφθοράς κ. Ιωαννίδου ζήτησε, κατά πληροφορίες, να δικασθεί στη Γερμανία. Στην Ελλάδα θα ενταχθεί στις ιδιαίτερα επιβαρυντικές διατάξεις του νόμου 1608/50, κάτι που αυτονοήτως δεν θα ήθελε. Ο βασικός κατηγορούμενος μάλιστα δεν έκρυψε ότι έχει πολλά χρήματα, κάτι που άφησε παγερά αδιάφορη την ανακρίτρια που τον προφυλάκισε…

Από την «αποδελτίωση» για τα φαρμακευτικά σκευάσματα που αναφέρονται στις τηλεφωνικές συνομιλίες, τις οποίες έχει καταγράψει η ΕΛ.ΑΣ., εμφανίζονται 30 φάρμακα, η μεγάλη πλειονότητα από τα οποία είναι αντικαρκινικά ή φάρμακα για πολύ σπάνιες νόσους. Ανάμεσά τους ένα σκεύασμα, το Soliris της εταιρείας Alexion. Στις ΗΠΑ το λαμβάνουν μόλις 8.000 ασθενείς – θεωρείται το ακριβότερο φάρμακο στον κόσμο, ενώ στην Αγγλία έχει απορριφθεί η κάλυψη των ασθενών γι’ αυτό. Η μόνη χώρα που το αποζημιώνει είναι η Γαλλία και, σύμφωνα με όσα κατέγραψε ο κοριός της ΕΛ.ΑΣ., 10 κουτιά Soliris επρόκειτο να εισαχθούν στην Ελλάδα κατ’ εντολήν του «Ράμπι του Αιγύπτιου» στις αρχές του 2018 (σ.σ.: η «Κ» αναζήτησε αντιπρόσωπο της εταιρείας στην Ελλάδα, αλλά δεν υπάρχει). Το παράδειγμα αυτό αποδεικνύει ότι τα φάρμακα δεν εξάγονταν μόνο αλλά και εισάγονταν στη χώρα από τον ίδιο δρόμο.

Πολλά από αυτά τα σκευάσματα μάλιστα προορίζονταν, τελικά, να φτάσουν μέσω της Ελλάδας σε χώρες της Μέσης Ανατολής, όπου επωλούντο «τοις μετρητοίς» σε πλούσιους ασθενείς. O Αιγύπτιος μετέβαινε συχνά στη Γαλλία και το Βέλγιο ταξίδι για «δουλειές» και διακινούσε εισηγμένα στη Γαλλία φάρμακα για να τα φέρνει στην Ελλάδα, και προφανώς να τα διακινεί σε χώρες του Κόλπου αλλά και την ιδιαίτερη πατρίδα του έναντι ζεστού ρευστού. «Το σύστημα αποζημίωσης των φαρμάκων σε αυτές τις χώρες είναι τρύπιο σαν το ελβετικό τυρί, πολύ χειρότερο από το δικό μας», τόνισε στην «Κ» στέλεχος της φαρμακευτικής αγοράς με τον όρο της ανωνυμίας του.Ενας διάλογος του κεντρικού προσώπου του κυκλώματος, που καταγράφηκε από την αστυνομία στα τέλη Φεβρουαρίου 2018, είναι χαρακτηριστικός:

Ντεγιάμπ: Περίπου 30 κουτιά Nexavar από Γαλλία, έχεις τον αριθμό (ακατάληπτο) και η τιμή 2.500 εντάξει;
Φαρμακοποιός: 2.500 Nexavar από Γαλλία;
Ντεγιάμπ: Και έχουμε δέκα κουτιά Soliris.
Φαρμακοποιός: …Και αυτό το Soliris είναι από Γαλλία; Δεν έχω τον προηγούμενο αριθμό παρτίδας για το Soliris.
Ντεγιάμπ: Γράψε ότι είναι φρέσκο.
Φαρμακοποιός: Φρέσκο… Και σχετικά με το Velcade;
Ντεγιάμπ: Velcade Γαλλίας, έτσι;
Φαρμακοποιός: Γαλλίας, πόσα κουτιά;
Ντεγιάμπ: Δέκα κουτιά.
Φαρμακοποιός: Δέκα κουτιά από Γαλλία. Και τιμή;
Ντεγιάμπ: 11.000.
Φαρμακοποιός: Και, για να δω εάν έχω τον αριθμό παρτίδας. Velcade. Μία στιγμή. Εχω Velcade από Ελλάδα. Από Ελλάδα έχω δέκα κουτιά με λήξη Νοέμβριο του 2019. Αλλά είναι το ελληνικό. Για να δω εάν έχω το γαλλικό. Δεν έχω αριθμό παρτίδας από τη Γαλλία.

Ολα σχεδόν τα φάρμακα που παραγγέλνονταν από το κύκλωμα, με βάση τις καταγραφές της αστυνομίας, είναι «κρατικά είδη» ή ΦΥΚ – όπως αποκαλούνται στην αργκό της φαρμακευτικής αγοράς. Διακινούνται δηλαδή από φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ ή των φαρμακείων (σ.σ.: από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ χωρίς μάλιστα ταινίες – ιδιότητα που επιτρέπει την ευκολότερη ανασυσκευασία τους).

Στα δύο φαρμακεία

Στη δικογραφία που έχει στα χέρια της η «Κ» τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ στους Αμπελοκήπους και την Καλλιθέα εκτελούν συνταγές. Πηγές του ΕΟΠΥΥ ανέφεραν ότι οι αποθήκες των φαρμακείων του οργανισμού «παρουσιάζονται ισοσκελισμένες», αλλά πληροφορίες έλεγαν ότι η μηχανογράφηση του οργανισμού ολοκληρώθηκε τα έτη 2016-2017. Μέρος των φαρμάκων έχει διακινηθεί από το κύκλωμα τα έτη 2013 και 2014.

Για το 2014 η ελληνική αστυνομία έχει καταγράψει ότι το επίμαχο φαρμακείο της Καλλιθέας έχει διακινήσει αντικαρκινικά φάρμακα τεσσάρων εκατομμυρίων ευρώ, που είναι αποκλειστικά νοσοκομειακής χρήσης και ελληνικής προέλευσης, και πέντε εκατομμυρίων ευρώ για φάρμακα που χορηγούνται με «περιορισμένη ιατρική συνταγή από ειδικό γιατρό και παρακολούθηση με έναρξη της θαραπείας στο νοσοκομείο, αλλά μπορεί να συνεχίζεται έξω από αυτό με παρακολούθηση γιατρού». Και τα φάρμακα αυτά είναι ελληνικής προέλευσης.

Για το 2015 το φαρμακείο παρουσιάζει τζίρο 6,1 εκατομμυρίων με αγορές εμπορευμάτων εσωτερικού 312.000 και εισαγωγές 5,8 εκατ. ευρώ (!) σε μία χώρα που έχει φάρμακα από τα φθηνότερα της Ευρώπης. Αυτό ίσως εξηγεί γιατί δεν διακινούνται αυτά τα ακριβά φάρμακα από ιδιωτικά φαρμακεία, ώστε να αποφεύγουν και οι ασθενείς την ταλαιπωρία της «ουράς»:

Πρώτον, διότι οι φαρμακοποιοί ζητούν το ίδιο περιθώριο κέρδους για να τα διακινήσουν, κάτι που η πολιτεία τους το αρνείται (σ.σ.: και δικαίως ίσως, καθώς τα φάρμακα αυτά είναι πανάκριβα).

Δεύτερον, διότι οι εταιρείες θεωρούν ότι αν δώσουν το δικαίωμα να πωλούνται αυτά τα φάρμακα από τα ιδιωτικά φαρμακεία θα υπάρξει έκρηξη των παράλληλων εξαγωγών από τους φαρμακοποιούς.

Οι παράλληλες εισαγωγές

Τις παράλληλες εξαγωγές τις είχαν αρχίσει τη δεκαετία του ’90 οι ίδιοι οι μάνατζερ των φαρμακευτικών εταιρειών, ιδίως όταν αντιμετώπιζαν την απειλή να μην «πιάσουν» τους στόχους τους στο τέλος κάθε οικονομικού έτους. Στη συνέχεια, οι μητρικές εταιρείες δέχθηκαν παράπονα των μάνατζέρ τους από τις βόρειες χώρες, καθώς περιέκοπταν τα πριμ τους εξαιτίας της μείωσης των πωλήσεων που δημιουργούσαν οι παράλληλες εξαγωγές.

Το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων θεώρησε νόμιμες τις εξαγωγές και έτσι πολλές χώρες, όπως η Γερμανία, θεώρησαν ότι πρέπει να τις εκμεταλλευθούν ώστε να μειώσουν το κόστος της φαρμακευτικής δαπάνης δίνοντας κίνητρο στους φαρμακοποιούς να κάνουν παράλληλες εισαγωγές (σ.σ.: έως 15% του όγκου της φαρμακευτικής δαπάνης). Η κυβέρνηση ταλαντεύεται ανάμεσα στο να «ανοίξει» περισσότερα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ για να ελέγχουν τη ροή του «κεντρικού» φαρμάκου ή να επιτρέψει στους φαρμακοποιούς τη διακίνησή τους.