Το Δημόσιο δεν μπορεί να «πατήσει πόδι» σε εγκαταλελειμμένα ιδιωτικά δάση

Δεν έχει κυριότητα επί δασικών εκτάσεων  που βρίσκονται στα Ιόνια Νησιά το Ελληνικό Δημόσιο, ακόμη κι αν οι ιδιοκτήτες τους τα έχουν εγκαταλείψει  επί σειρά ετών.

Την απόφαση αυτή έλαβε το Τριμελές Εφετείο Πατρών  το οποίο αφενός υιοθέτησε την πάγια νομολογία που στηρίζεται στο Ενετικό Δίκαιο  και αναγνωρίζει δάση ως ιδιωτικά στην εν λόγω περιοχή, αφετέρου έκρινε ότι  για να περάσει κάποια δασική έκταση στο Δημόσιο  ακόμη και σε περίπτωση εγκατάλειψης αυτής θα πρέπει να μην προβάλλει αντιρρήσεις  ο ιδιοκτήτης.

Εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων 

Το δικαστήριο  απέρριψε την έφεση που άσκησε το Ελληνικό Δημόσιο επικαλούμενο κακή εφαρμογή του νόμου και εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων  από το  Μονομελές Πρωτοδικείο Κεφαλληνίας το οποίο δικαίωσε ιδιώτες.

Όπως αναφέρουν οι δικαστές στην υπ΄αριθμ 170/2018 απόφασή τους:

«Από το συνδυασμό των ορισμών του από 13/29 Δεκεμβρίου 1817 «Συντάγματος του Ηνωμένου Κράτους των Ιονίων Νήσων»,των από 6 Ιουνίου και 7 Ιουνίου 1830 Πρωτοκόλλων του Λονδίνου, της από 9 Ιουλίου 1832 συνθήκης της Κωνσταντινουπόλεως του ν. ΡΝ/1866 «περί εισαγωγής εν Επτανήσω της εν τω λοιπώ Βασιλείω ισχυούσης νομοθεσίας»,του ν. ΣΟΕ/1868 και του ΝΑΦΙ/1887, συνάγεται ότι επί των στην Επτάνησο δασών το Ελληνικό Δημόσιο δεν έχει δικαιώματα κυριότητας, αφού κατά την ένωση αυτής με την Ελλάδα, ουδέν έλαβε, ούτε σαν διάδοχο του Ηνωμένου Κράτους των Ιονίων Νήσων, το οποίο δεν είχε δημόσια κτήματα και μάλιστα δάση στην ιδιοκτησία του, ούτε στη συνέχεια από την επιχώριο (ή εγχώρια ή κοινή) καθεμιάς Νήσου περιουσία δεδομένου ότι αυτή διανεμήθηκε μεταξύ των δήμων καθεμιάς Νήσου…

Συνεπώς, προκειμένου περί δασών στα Επτάνησα μόνη η υπό του Δημοσίου επίκληση και σε περίπτωση αμφισβήτησης, απόδειξη της δασικής μορφής της διεκδικούμενης έκτασης, δεν αρκεί προς θεμελίωση δικαιώματος κυριότητας επ’ αυτής, αλλά απαιτείται, προς παραδοχή τέτοιας κυριότητας του Δημοσίου, η επίκληση και σε περίπτωση αμφισβήτησης, απόδειξη της κτήσεως κατά έναν από τους προβλεπόμενους από τον Ιόνιο Αστικό Κώδικα ή από τις 23-2-1946, του Αστικού Κώδικα, ή ενδεχομένως κάποιου ειδικού νόμου, τρόπου κτήσεως κυριότητας…»

 Τα «αδέσποτα»
Ένας από τους λόγους που θα μπορούσε να «πατήσει» το Ελληνικό Δημόσιο είναι η πρόβλεψη ότι «όλα τα αδέσποτα και τα κτήματα των αποθανόντων ακλήρων ή εγκαταλελειμμένα από τους κληρονόμους κτήματα, επί των οποίων δεν υπάρχουν άλλων αποδεδειγμένες απαιτήσεις και συνεπώς και τα αδέσποτα δάση και εν γένει δασικές εκτάσεις ανήκουν στο Δημόσιο».

Διευκρινίζει ωστόσο το δικαστήριο ότι «τα αδέσποτα ακίνητα πρέπει να διακρίνονται 
από τα εγκαταλελειμμένα, τα οποία εξακολουθούν να ανήκουν στην κυριότητα κάποιου προσώπου αλλά ο κύριος αυτών εγκατέλειψε τη νομή ή κατοχή τους (δεδομένου ότι η κυριότητα ως απεριόριστο δικαίωμα περιλαμβάνει ακόμα και την ευχέρεια του κυρίου να μην κάνει καμία χρήση του ακινήτου) και είτε ουδείς τα κατέχει είτε κάποιος τρίτος τα κατέλαβε και τα κατέχει, χωρίς όμως ο κύριος να ασκήσει αγωγή κατά του κατόχου αυτού καθώς αυτά είναι δυνατόν να επανέλθουν στην ενεργό κυριότητα των εγκαίρως εμφανιζομένων ιδιοκτητών, είτε περιέρχονται στην κυριότητα των αληθώς και νομίμως χρησιδεσποσάντων αυτά, είτε τέλος καταλαμβάνονται από το δημόσιο προς δεκαετή διαχείριση, κατά τους όρους του σχετικού άρθρου 334 του α.ν. 1539/1938».

Επικαλούμενο  επίσης το δικαστήριο  το νόμο «περί διακρίσεως κτημάτων» καθώς και τον  Αστικό  Κώδικα,  επισημαίνει ότι :

«Τα αδέσποτα ακίνητα διακρίνονται:

• α) σε εκείνα τα οποία δεν υπήρξαν ποτέ στην κυριότητα κανενός, δηλ. τα εξ αρχής αδέσποτα και
• β) σε εκείνα τα οποία έγιναν μεταγενέστερα αδέσποτα με εγκατάλειψη του προηγουμένου κυρίου, οπότε, για το νομότυπο της εγκατάλειψης αυτής απαιτείται μονομερής δήλωση του
  κυρίου με συμβολαιογραφικό έγγραφο ότι παραιτείται από την κυριότητα επί ορισμένου ακινήτου και μεταγραφή αυτής, δοθέντος ότι υπόκειται δικαιοπραξία που περιέχει κατάργηση της κυριότητας».