Το Δημόσιο του κυρίου Σπίρτζη

Δεν είναι ένα Δημόσιο αναξιοκρατικό, ευνοιοκρατικό, γραφειοκρατικό, εχθρικό απέναντι στον πολίτη, ένα Δημόσιο που βασιλεύει το παράλογο. Είναι ένα Δημόσιο για γέλια. Ρωτήστε τη Βαρβάρα, τον Ανδρέα και τη Χαρίκλεια που διορίστηκαν πρόσφατα. Αλλά ας αποφύγετε τα Αγγλικά – για καλό και για κακό…

Από μία άποψη, δεν είναι παρά μία θέση. Μια θέση ανάμεσα στις χιλιάδες θέσεις, από αυτές που καταπίνει η χοάνη της δημόσιας διοίκησης και την ύπαρξη της οποίας δεν γνωρίζουν παρά ελάχιστοι. Είναι και μια θέση ο τίτλος της οποίας δεν θα μπορούσε να συμβολίζει καλύτερα ένα δαιδαλώδες, γραφειοκρατικό κράτος: γραμματέας στη Διεύθυνση Δράσεων Εξωστρέφειας και Διεθνών Θεμάτων. Δηλαδή;

Αρκεί να κάνει κανείς πρόχειρη αναζήτηση στο Διαδίκτυο για να ψαρέψει ένα έγγραφο του υπουργείου με ημερομηνία 11 Δεκεμβρίου 2017 και θέμα τις τοποθετήσεις προϊσταμένων στις διευθύνσεις που δημιουργήθηκαν με ΠΔ του 2017. Ένα σεντόνι σαράντα λέξεων χωρίς τελεία είναι το θέμα των τοποθετήσεων για να μάθει κανείς ότι η Διεύθυνση χωρίζεται σε τρία τμήματα κι ότι στο Τμήμα Δράσεων Εξωστρέφειας Υποδομών και Μεταφορών τοποθετήθηκε προϊσταμένη η Βαρβάρα, στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Θεμάτων Τομέα Υποδομών ο Ανδρέας και στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Θεμάτων Τομέα Μεταφορών η Χαρίκλεια.

Τα επίθετα δεν έχουν σημασία. Σημασία έχει ότι στην προκήρυξη του υπουργείου με ημερομηνία 15 Ιουνίου 2018 και θέμα «πλήρωση θέσεων ευθύνης επιπέδου Διεύθυνσης δέκα επτά (17) Διευθύνσεων», την οποία βρίσκει κανείς εξίσου εύκολα στο Διαδίκτυο, η αγγλική γλώσσα δεν περιλαμβάνεται στα προσόντα που απαιτούνται για τη θέση του επικεφαλής της Διεύθυνσης. Με άλλα λόγια, η Βαρβάρα, ο Ανδρέας και η Χαρίκλεια, προϊστάμενοι των τριών τμημάτων της εξωστρέφειας, είναι πιθανό να έχουν προϊστάμενο κάποιον που δεν μιλάει αγγλικά. Αρκεί που μιλάνε οι ίδιοι; Ή μπορεί να μην μιλάνε ούτε αυτοί;

Τη σχετική καταγγελία έκανε πριν από λίγες ημέρες στη Βουλή ο βουλευτής της ΝΔ Ιωάννης Κεφαλογιάννης. Ο ίδιος επισήμανε ότι σε άλλες διευθύνσεις, λιγότερο «εξωστρεφείς», όπως είναι ας πούμε η Διεύθυνση Πολιτικής Ασφάλειας Υποδομών και Μεταφορών, η γνώση της αγγλικής γλώσσας είναι ανάμεσα στα προσόντα που απαιτούνται. Πώς εξηγείται αυτή η διάκριση; Τι κάνει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και τον υπουργό Σπίρτζη να μην ενδιαφέρονται εάν μιλάει αγγλικά η εμπροσθοφυλακή της εξωστρέφειας;

Η πιο πιθανή εξήγηση είναι η κλασική: η διάταξη είναι φωτογραφική, ο υπουργός ήθελε εκεί έναν δικό του άνθρωπο κι ο δικός του άνθρωπος έτυχε να μην ξέρει αγγλικά. Αλλά γιατί εκεί; Γιατί από τις δεκαεπτά νέες διευθύνσεις που απέκτησαν προϊστάμενο, ο δικός του άνθρωπος έπρεπε να πάει σε εκείνην που απαιτεί κάτι περισσότερο από τα αγγλικά που θα μιλάει ο προϊστάμενος με δέκα λέξεις αλλά δεκάδες χειρονομίες;

Δεν είναι η ειρωνεία της ζωής που εκδικείται. Είναι η ειρωνεία της γραφειοκρατίας. Είναι η μοίρα κάθε υπερτροφικού κράτους. Είναι η γελοιότητα που δεν αντιλαμβάνεται την ίδια της την φύση επειδή ο υπουργός και ο προϊστάμενος ζουν σε έναν κόσμο, έναν κόσμο του Δημοσίου, όπου μπορούν να γίνουν τα πάντα: ο προϊστάμενος να ανοίγει τον υπολογιστή με τους κωδικούς που έχει γράψει σε ένα κίτρινο χαρτάκι κολλημένο πάνω στην οθόνη, όπως είχε κάνει ένας άλλος υπουργός, ο Τόσκας, και μετά να πληκτρολογεί αργά αργά, με το ένα δάχτυλο GoogleTranslate.

Ή, ακόμη χειρότερα, ο υπολογιστής να είναι πάντα γι’ αυτόν ένα «μηχάνημα του διαβόλου» και ο προϊστάμενος να ζητάει από την Βαρβάρα, τον Ανδρέα ή την Χαρίκλεια να κάνουν μια μετάφραση στο  Google πώς – το – λένε, μέχρι να εξοικειωθεί ο ίδιος και να μην έχει την ανάγκη κανενός,  «είναι εύκολα τα άτιμα τα εγγλέζικα ρε, πού θα μου πάει θα τα μάθω, ο άλλος πώς τα μιλάει δηλαδή, καλύτερος είναι»;

Δεν θα έπρεπε να είναι αυτό το Δημόσιο, ένα Δημόσιο ηθογραφικής πρόζας. Ενδεχομένως να μην είναι. Αλλά το κάνει να δείχνει έτσι ο υπουργός. Κι αυτό ακριβώς είναι το κακό με το Δημόσιο του Σπίρτζη: δεν είναι ένα Δημόσιο αναξιοκρατικό, ευνοιοκρατικό, γραφειοκρατικό, εχθρικό απέναντι στον πολίτη, ένα Δημόσιο που βασιλεύει το παράλογο. Είναι ένα Δημόσιο για γέλια.