To «μενού» των σχολικών εκδρομών

Την προσεχή Δευτέρα ξεκινούν πάλι τα μαθήματα στα σχολεία, αλλά και ο εκδρομικός πυρετός. Αφού έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος των πενθήμερων εκδρομών των τελειοφοίτων λυκείου στα τέλη Νοεμβρίου – αρχές Δεκεμβρίου, καθώς η εντατικοποίηση της προετοιμασίας για τις Πανελλαδικές τις έχει τοποθετήσει στη χαλαρή περίοδο πριν από τα Χριστούγεννα, τώρα σειρά παίρνουν οι μικρότερες τάξεις του λυκείου και του γυμνασίου.

Ολοι παραδέχονται πως οι πενθήμερες εκδρομές είναι για τους τελειοφοίτους λυκείου ένα «αναμνηστικό» της δωδεκάχρονης σχολικής πορείας, χωρίς κάποιον εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Αντίθετα, οι εκδρομές των μικρότερων τάξεων οφείλουν να έχουν παιδαγωγικό στόχο. Εχουν; Και ποιος είναι, όταν οι μαθητές γυμνασίου επιλέγουν μια πόλη του εξωτερικού;

Σαφώς τα παιδιά από μικρή ηλικία πρέπει να μάθουν τη σημασία να ταξιδεύουν στη ζωή τους, να ζυμωθούν οι πολιτισμικές αναφορές τους με άλλων λαών. Αλλά είναι εφικτό να συμβεί αυτό σε τόσο μικρά παιδιά, τα οποία μόλις έχουν αποφοιτήσει από το δημοτικό και ακολουθούν από κοντά τους καθηγητές μήπως και χαθούν στην πόλη; «Πιστεύω ότι τα “πολιτιστικά ταξίδια” σε μουσεία και εκθέσεις δεν αξίζουν με μπούγιο. Καλύτερα να τα κάνεις μόνος σου, με ηρεμία», δίνει την απάντηση η δήλωση («Κ», 7.11.2023) του 18χρονου Φίλιππου Φούφα, που ήταν (με 20.000 μόρια) ο πρώτος των πρώτων εισακτέων κατά τις περυσινές Πανελλαδικές.

Οι εκδρομές στο εξωτερικό για τόσο μικρές ηλικίες δεν μπορούν να εκπληρώσουν εκπαιδευτικό σκοπό, εκτός κι αν περιλαμβάνουν τη συμμετοχή του σχολείου σε κάποιο συνέδριο (π.χ. όπως αυτά που οργανώνονται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο) ή την επίσκεψη σε κάποιον οργανισμό (π.χ. CERN).

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι μαθητές «περιφέρονται» σε αξιοθέατα χωρίς ουσιαστικό σκοπό. Την ίδια στιγμή, μάλιστα, το υψηλό κόστος της συμμετοχής (περί τα 1.000 ευρώ για όλο το πακέτο) σε μια εκδρομή του εξωτερικού δημιουργεί πολλά προβλήματα εντός του σχολείου, καθώς κάποιοι γονείς δεν έχουν τη δυνατότητα να δώσουν τόσα χρήματα.

Το υπουργείο Παιδείας οφείλει να δώσει οδηγία που θα προσδιορίζει σαφώς το εκπαιδευτικό πλαίσιο των σχολικών εκδρομών (και δη του εξωτερικού). Αλλά οι εκπαιδευτικοί δεν είναι άμοιροι ευθυνών. Εκείνοι οφείλουν να συζητήσουν τον στόχο κάθε εκδρομής και να αναλογιστούν τις οικονομικές δυνατότητες των οικογενειών. Δεν μπορεί όλα να τα περιμένουν από έναν υπουργικό φετφά.