Πριν ξεκινήσουμε το θέμα αυτό οφείλουμε μία διευκρίνηση. Τα περισσότερα θέματα τοπικής επικαιρότητος συνήθως δεν τα ξεκινάμε από την ηλεκτρονική μας έκδοση κι έχουμε εξηγήσει τους λόγους, αφού κύριο μέσο για μας εξακολουθεί να παραμένει η έντυπη έκδοση της εφημερίδας, με τους παλαιούς και πιστούς αναγνώστες και τις σταθερές στήλες μας. Αναγνωρίζουμε ότι με την εξέλιξη της ηλεκτρονικής πληροφόρησης όλα αυτά σε λίγο θα είναι παρελθόν, θα συνεχίσουμε όμως, όσο και όπως μπορούμε.
Το θέμα ΝΕΡΟ το είχαμε πρωτοσέλιδο συνεχώς τους τελευταίους μήνες επισημαίνοντας ότι δύσκολα θα επαναλαμβανόταν το περσινό «θαύμα» που γλυτώσαμε στο παρά 5’ τη γενική κατάρρευση του συστήματος όχι χωρίς υπεράνθρωπες προσπάθειες και με αρκετά προβλήματα. (Βλ. παρακάτω τι γράφαμε).
Φέτος όμως; Με την καθυστερημένη ενίσχυση του συστήματος με το νερό των αφαλατώσεων θα βρεθούν με αρκετό νερό τουριστικές περιοχές, όπως Αγία Πελαγία, Διακόφτι, Αβλέμονας κλπ. Πότε όμως; Γιατί κι εδώ έχουμε δύο «αγκάθια». Οι αφαλατώσεις καθυστέρησαν πάνω από χρόνο λόγω προσφυγής μειοδότη, αλλά κι εκείνης της αδιανόητης απόφασης του Ελ. Συνεδρίου ότι το έργο δεν ήταν «Επείγον»!!! Αν είναι ποτέ δυνατόν και όμως έγινε και τώρα στενάζουν οι γεωτρήσεις και τα δίκτυα. Τώρα έγιναν, όμως για να δώσουν νερό στο δίκτυο απαιτούνται διαδικασίες εγκρίσεων από ΔΕΗ. Αυτή στο Διακόφτι αναμένεται να συνδεθεί τέλος τρέχοντος μηνός, ενώ αυτές της Αγίας Πατρικίας ακόμη άγνωστον!
Εκεί που είχαμε συσσώρευση προβλημάτων είναι το «τρίγωνο» Αλοϊζιάνικα-Φριλιγκιάνικα-Αρωνιάδικα, η οριστική (;) επίλυση των οποίων με ανακατασκευή του δικτύου πάει για του χρόνου. Τώρα ενισχύεται η περιοχή με βυτία. Αντίθετα «έσκασε» μεγάλο πρόβλημα στον Κάλαμο, το οποίο όμως ήταν γνωστό από πέρσι, καθώς η γεώτρηση που ύδρευε την περιοχή (Γαργαλίνα) δεν έδινε νερό, η κοντινή στη Χάλα, που ενίσχυε Κάλαμο και Λειβάδι είχε «σπάσει» εδώ και 2-3 χρόνια και το μέλλον της περιοχής φαινόταν ζοφερό καιρό πριν.
Από το Δήμο προγραμμάτιζαν 3 γεωτρήσεις, τις δύο στις ήδη γνωστές θέσεις και την τρίτη, νέαγεώτρηση, στη θέση «Μπούμπουρας». Καίτοι αναζητήσαμε πότε έγιναν οι σχετικές ενέργειες, δεν έχουμε ξεκάθαρη απάντηση και μένουμε σε όσα γράψαμε στο φύλλο μας της 1ης Ιουλίου για τη λήψη λίγο νωρίτερα των σχετικών εγκρίσεων από τις δαιδαλώδεις διαδικασίες των αρμοδίων υπηρεσιών και επείγουσα τροποποίηση του προϋπολογισμού για να γίνουν με ίδια κεφάλαια του Δήμου, καθώς, αν ανέμεναν την έγκριση και χρηματοδότηση από το πρόγραμμα των συνολικά 14 γεωτρήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης, θα πήγαιναν όλα για το 2024! (Να σημειώσουμε ότι ο συνδυασμός γεωτρήσεων-αφαλατώσεων θεωρείται «αναγκαίο κακό» υπό τις παρούσες συνθήκες, όπως λένε οι ειδικοί. Και για μεν τις αφαλατώσεις αργήσαμε αρκετά να τις βάλουμε στη ζωή μας (εμείς το επισημαίναμε ήδη από το μακρινό 1989), για δε τις γεωτρήσεις τα έχουμε πει πολλάκις, καθώς με αυτές κατεβαίνει ο υδροφόρος ορίζοντας. Φυσικά και οι αφαλατώσεις με ηλεκτρική ενέργεια είναι δαπανηρές και κάποια στιγμή το νερό θα είναι πολύ ακριβό, όμως τότε το ερώτημα είναι, αν και πόσο νερό έχουμε ανάγκη και όχι πόσο θα κοστίζει, αλλά αυτά αποτελούν μέρος άλλης συζήτησης, που πρέπει να γίνει από όλους στο Δήμο, γιατί καίει κυριολεκτικά και απαιτεί συναινέσεις.
Κλείνει η παρένθεση και γυρίζουμε στον Κάλαμο. Ο Δήμος «έκλεισε» τελικά τις γεωτρήσεις που προαναφέραμε και το γεωτρύπανο εμφανίστηκε στα μέσα Ιουλίου! Ως τότε δούλευαν υπερωρίες τα βυτιοφόρα, τα οποία εφοδιάζονταν από τη γεώτρηση στα Σκουλαντριάνικα με παροχή στο Μαραθέα. Μάλιστα, εκτός των μισθωμένων ιδιωτικών και το δικό του, ο Δήμος ζήτησε και έφεραν ένα βυτίο 20κμ από το Αρχηγείο Ναυτικού, που αναμένεται να βοηθήσει πολύ, αλλά χρειάζεται μηχανισμός σύνδεσης λόγω διατομών που αναμένεται να γίνει άμεσα, λένε από το Δήμο. Τα βυτία έδιναν νερό στον Κάλαμο και στη Σκληρή για τα χωριά που αναφέραμε. Τελικά ολοκληρώθηκαν οι 3 γεωτρήσεις σύντομα. Στη Χάλα έδωσε αρτεσιανό κάπου 20–30κμ/ώρα και τροφοδοτεί εναλλάξ Κάλαμο-Λειβάδι, ενώ στη Γαργαλίνα έδωσε 18κμ η νέα, η οποία όμως έπαθε ζημία στο βάθος των 142μ κατά τη σωλήνωση στις 20/7 και ξεκίνησε νέα στις 26/7, που αναμένεται να ολοκληρωθεί πιθανόν και αυθημερόν. Η νέα γεώτρηση στου Μπούμπουρα έδωσε ένα ισχνό 4κμ/ώρα για να ενισχύει το δεξαμενή στα Ξερονιάματα, που υδρεύει και τα σπίτια στο Σταυρό. Η δεξαμενή αυτή δεν μπορεί να τροφοδοτηθεί με βυτίο λόγω της θέσης της με αποτέλεσμα να μείνουν για πάνω από μήνα χωρίς νερό ο οικισμός και ο Σταυρός. Το λίγο νερό της γεώτρησης καλύπτει μερικώς τις ανάγκες, αλλά απαιτεί μικρό δίκτυο και …ρεύμα. Οπότε θα συνεχίσουν να δίνουν εκεί από τις άλλες δύο, όσο έχουν και όσοι υδρεύονται από εκεί, ή θα παίρνουν με βυτία στις δεξαμενές τους ή απλά θα ….κορακιάσουν.
Σύμφωνα με όσα καταγράψαμε από μαρτυρίες, επιτόπια έρευνα και συζήτηση με τις τεχνικές υπηρεσίες του Δήμου, αυτή ήταν η κατάσταση μέχρι σήμερα με την επιφύλαξη ότι είναι συνεχώς μεταβαλλόμενη.
Παρά το γεγονός ότι οι τεχνικές υπηρεσίες του Δήμου εκφράζουν συγκρατημένη αισιοδοξία ότι θα βελτιωθεί η κατάσταση με τις προαναφερθείσες δράσεις, που έρχονται με αρκετή καθυστέρηση, αφού είμαστε στη μέση του καλοκαιριού και με ένα αφόρητο καύσωνα να δοκιμάζει τις αντοχές των ανθρώπων, της γης, της φύσης και των πεπαλαιωμένων και εξαιρετικά πολύπλοκων συστημάτων ύδρευσης του νησιού, πολλά από τα οποία, όπως κάποια δίκτυα, έρχονται από το μακρινό 1966 και, όσο κι αν τα συντηρείς, είναι πλέον παμπάλαια. Έτσι όσα αναφέραμε μόνο αισιοδοξία για το άμεσο μέλλον δεν δίνουν. Και δεν μπορούμε καν να κλείσουμε με το γνωστό, «ο Θεός να βάλει το χέρι του», γιατί όσα συμβαίνουν φέτος στο κλίμα απαιτούν μεγάλα θαύματα, τα οποία μάλλον έχουν τελειώσει. Κι εδώ απαιτούνται οργανωμένα σχέδια με ευρείες συναινέσεις αλλιώς τα ίδια θα διαβάζετε κάθε χρόνο. Θα κλείσουμε με την επανάληψη μία απλής πρότασης, που είχαν εφαρμόσει με επιτυχία πολλές γενιές πριν από μας οι παλαιότεροι, που, μέσα στη φτώχια τους, σπάνια έχτιζαν σπίτια χωρίς δεξαμενές ή πηγάδια. Σήμερα, αν και είναι ζητούμενο εδώ και χρόνια να θεσμοθετηθεί σε κάθε οικοδομή υποχρεωτικά δεξαμενή, κανείς δεν το αποτολμά, γιατί θα «επιβαρύνει το κόστος της οικοδομής»!!!
Τα παραπάνω αποτελούν απλή καταγραφή ενός μόνον από τα χρονικά του καλοκαιριού. Ο καθένας είναι ελεύθερος να προχωρήσει στους δικούς του προβληματισμούς και να προσθέσει τα σχόλιά του.
Πριν όμως από αυτά να προσθέσουμε και κάτι, το οποίο έγινε γνωστό το πρωί της 25ης Ιουλίου και δείχνει πολλά, αν και μένει να επιβεβαιωθούν μερικά πράγματα ακόμη. Το πρωί, λοιπόν, της 25ης Ιουλίου η παροχή στο Μαραθέα που έδινε νερό στα βυτία από την γεώτρηση στα Σκουλαντριάνικα βρέθηκε σπασμένη πιθανόν από σκόπιμη ενέργεια από όχημα που έπεσε πάνω με το σκοπό αυτό. Περί αυτού όμως θα έχουμε νεότερα εφ’ όσον επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες για πιθανή δολιοφθορά.
Το κείμενο από το φύλλο μας Ιουλίου 2023.
Πάλι το νερό!
Θα διαβάσατε στο προηγούμενο ότι ξεκινούν με …συνοπτικές διαδικασίες γεωτρήσεις σε διάφορα σημεία των Κυθήρων μήπως και βρεθεί νερό και αναπνεύσουν οι ήδη φορτωμένες από την υπεράντληση. Αλλιώς τα πράγματα δεν είναι καθόλου καλά για το καλοκαίρι που έφθασε μετά από μία τριετία με βροχοπτώσεις που δεν βοήθησαν τον υδροφόρο ορίζοντα. Φυσικά όλα αυτά τα γράφουμε σχεδόν κάθε μήνα, αλλά δεν ξέρουμε ποία αυτιά ιδρώνουν…. Το μήνα που πέρασε είχαμε διακοπή υδροδότησης σε ψηλά σημεία πολλών που υδρεύονται από τη γεώτρηση στον Κάλαμο, η οποία έχει σταματήσει να δίνει νερό, όπως και άλλες στην ίδια περιοχή, ενώ σημεία μεγάλης «κόπωσης» έδειξε και η παραγωγική γεώτρηση στο Λειβάδι (Λινοβροχία), που κάλυπτε το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής και έδινε και σε άλλα σημεία του δικτύου. Πέρσι χρειάστηκε μεγάλη τύχη, αλλά και μεγαλύτερη μαεστρία από τους υπευθύνους μηχανικούς στο Δήμο για να μην «μείνουν» περιοχές και δεν εννοούμε από τις βλάβες που είναι συχνές, αλλά και από έλλειψη στις αντλήσεις. Φέτος τα πράγματα είναι σαφώς χειρότερα, λόγω της μεγάλης πτώσης στον υδροφόρο ορίζοντα όπως δείχνουν οι ιδιωτικές γεωτρήσεις σχεδόν παντού. Το κακό είναι ότι ελάχιστοι δίνουν σημασία στις εκκλήσεις (όταν και όσες γίνονται) για περιορισμό της σπατάλης με πλύσιμο αυτοκινήτων, πεζοδρομίων και πότισμα περιβολιών. Την ίδια στιγμή μερικοί προτείνουν διάφορες αδιέξοδες για άμεση εφαρμογή ή εντελώς εξωπραγματικές λύσεις ή αρνούνται ακόμη και τις προφανείς. Από το 1989, έχοντας σαφή γνώση των όσων εφαρμόζονται αλλού, είχαμε επισημάνει ότι μοναδική αξιόπιστη λύση, καίτοι ενεργοβόρα και δαπανηρή, είναι η αφαλάτωση, αλλά τώρα μόλις άρχισαν να το βλέπουν κι εδώ. Όλοι περίμεναν να βρέξει με …λιτανείες ή συζητούσαν στα καφενεία, αλλά μέτρα τίποτα. Τώρα, πολύ φοβόμαστε ότι μπαίνουμε σε ένα καλοκαίρι από τα πιο δύσκολα και μακάρι να είναι εντελώς διαφορετικά τα πράγματα, αλλά και στο Δήμο δεν πρέπει να αρκούνται σε παραινέσεις και ευχολόγια, αλλά να δουν το θέμα με μία συνολική προοπτική, καθώς, όσες φορές κι αν γλυτώσουμε θα έρθει η ώρα που θα παρακαλάμε για λίγο νεράκι. Και δεν θα είναι αργά!