Το τέρας που κρύβουν μέσα τους

Κάθε εποχή έχει τη δική της φρίκη. Οπως μια ιστορία με αλεύρι αντί για κινίνη το 1930. Ομως τώρα είναι αλλιώς. Τους βλέπω που κατηγορούνται για το φρικτό έγκλημα με τα αντικαρκινικά φάρμακα και εύχομαι με κάποιο τρόπο να είναι αθώοι. Αλλιώς τους λυπάμαι. Για το τέρας που κρύβουν μέσα τους

Αδίστακτοι άνθρωποι έπαιζαν με τις ζωές καρκινοπαθών δίνοντας τους μικρότερη ποσότητα φαρμάκου από αυτή που έπρεπε, ώστε να εμπορευτούν ό,τι (δεν, στην πραγματικότητα) περίσσευε! Συμπτωματικά, τις πρώτες ημέρες που άρχισε να ακούγεται το σκάνδαλο, η έρευνα που έκανα πάνω σε ένα θέμα εντελώς άσχετο με έφερε μπροστά σε μια παρόμοια ιστορία που διαδραματίστηκε πριν από 90 περίπου χρόνια. Γιατί κάθε εποχή έχει τις δικές της αγωνίες. Και τη δική της φρίκη.

Οκτώβριος 1930. Στη Θεσσαλονίκη βρίσκονται φαρμακευτικά δισκία τα οποία δεν περιείχαν την προβλεπόμενη ποσότητα κινίνης, αλλά στη θέση της είχαν αλεύρι. Τότε θέριζε η ελονοσία και η κινίνη ήταν το φάρμακο με το οποίο την αντιμετώπιζαν. Οι υποψίες έπεσαν στις φαρμακευτικές εταιρίες. Ο τότε πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος διέταξε κατεπείγουσα έρευνα. Ως βασικός ύποπτος προφυλακίστηκε ο διευθυντής του Χημείου του Κράτους Ευστράτιος Γαλόπουλος, τον οποίο ο Βενιζέλος υπερασπίστηκε χαρακτηρίζοντάς τον «εντιμότατο». Η λέξη χρησιμοποιήθηκε από την αντιπολίτευση ως αντικυβερνητικό σύνθημα, επιβεβαίωση της αμφίβολης ηθικής των Βενιζελικών, με πολλή ειρωνεία.

Το σκάνδαλο της κινίνης έγινε ακόμα και επιθεωρησιακό νούμερο στο θέατρο «Περοκέ» με πρωταγωνιστή τον 27χρονο τότε Βασίλη Αυλωνίτη. Τίτλος του «Κοσμογονία», με τον ηθοποιό να τραγουδάει: «Απ’ τον Βενιζέλο βγήκε η αλήθεια, από τους υπουργούς τα κολοκύθια (…) από τον Γαλόπουλο η αθωότης».

Eνα βράδυ, ενώ ο Αυλωνίτης έπαιζε σηκώθηκαν από την πλατεία τέσσερις άνδρες, τα έκαναν όλα γυαλιά-καρφιά και πυροβόλησαν τον ηθοποιό. Η σφαίρα βρήκε έναν τεχνικό ο οποίος εξέπνευσε, ενώ από τους πυροβολισμούς τραυματίστηκαν και άλλοι εργαζόμενοι. Εκείνη την εποχή η κυβέρνηση ενοχλημένη από κάποιους επιθεωρησιογράφους είχε ζητήσει από τα θέατρα που παρουσίαζαν επιθεωρήσεις να μην σατιρίζουν τους πολιτικούς, οπότε το συμβάν θεωρήθηκε ως τραμπούκικη επιβολής της θέλησής της.

Ο Γαλόπουλος τελικά αθωώθηκε, οπότε ήταν πλέον εντιμότατος και με τη βούλα. Ομως το όνομά του είχε λερωθεί για πάντα. Οσο για το σκάνδαλο, αποδείχτηκε πως νοθευμένη ήταν μία μόνο παρτίδα από το φάρμακο.

Βρέθηκα μπροστά στην υπόθεση όταν αναζητώντας στοιχεία για μία οικογένεια που έζησε εκείνα τα χρόνια έμαθα πως ο τρίχρονος γιος της, που είχε ελονοσία, αν και πήρε θεραπεία πέθανε. Και πως συζητούσαν τότε την πιθανότητα να είχε λάβει νοθευμένη κινίνη…

Αναλογίστηκα για άλλη μια φορά την ευθύνη εκείνων στους οποίους εμπιστευόμαστε την υγεία μας, ειδικά όταν καλούμαστε να πολεμήσουμε αρρώστιες που μπορεί να οδηγήσουν στον θάνατο. Βλέποντας τους κυρίους και τις κυρίες που τώρα σέρνονται στα δικαστήρια κατηγορούμενοι για ένα τόσο απεχθές έγκλημα, σκεπάζοντας από ντροπή τα πρόσωπά τους με ζακέτες και πουλόβερ, ευχήθηκα να είναι αθώοι, να τους αδικούμε αυτή τη στιγμή όπως είχαν αδικήσει τότε τον άμοιρο το Γαλόπουλο. Αλλιώς τους λυπάμαι για το τέρας που κρύβουν μέσα τους.