Τούλης και Νάρας

Εάν διέθετα το γελοιογραφικό ταλέντο του Μποστ, θα σκιτσάριζα σήμερα δυό ήρωες εφάμιλλους με τον Πειναλέοντα και την Ανεργίτσα που έκαναν θραύση στην προδικτατορική Ελλάδα. Θα τους ονόμαζα Τούλη και Νάρα.

Αδέλφια, γαλουχημένα στους κόλπους της υπερπροστατευτικής ελληνικής οικογένειας, εγκλωβισμένα σε μια ισόβια εφηβεία δίχως ελπίδα ενηλικίωσης δηλαδή χειραφέτησης. Αδιάβαστοι πλην λαλίστατοι, με γνώμη επί παντός του επιστητού, με πείσμα το οποίο σπάει κόκαλα. Μαθημένοι να αντιμετωπίζουν την οικουμένη όλη σαν να’ ναι το παιδικό τους δωμάτιο, να φέρνουν και τα πιο περίπλοκα προβλήματα στα μέτρα τους και να φαντασιώνονται ότι τα λύνουν μονοκοντυλιά. Φωνακλάδες, έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να αρπαχτούν μεταξύ τους. Ηδονιζόμενοι κατά βάθος με τις σφοδρές ακατάπαυστες συγκρούσεις τους, με την τρικυμία μες στο ποτήρι και μέσα στο κρανίο τους…

Ο Τούλης (εκ τού Ευαισθητούλης) περνιέται για Αριστερός. Ιδεολογικό του οπλοστάσιο ο Μάρξ; ο Λένιν; ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Νόαμ Τσόμσκι έστω; Πού καιρός για τόσο κοπιαστικές αναγνώσεις! Καμιά πενηνταριά φράσεις έχει αποστηθίσει, τσιτάτα του κομματικού του καθοδηγητή ή συνηθέστερα αλιευμένες από το facebook. Αυτές έχει για ξόρκια και για πασπαρτού. Κυρίως όμως πορεύεται με τη βαθιά αταλάντευτη ανθρωπιά του, πυξίδα και παράσημο που έχει ο ίδιος απονείμει στον εαυτό του.

“Θάνατος στ’ αφεντικά”, “Νόμος είναι το δίκιο του εργάτη” -αμφίβολο άμα έχει ο Τούλης συναναστραφεί ποτέ του εργάτη-, “Ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός”. Εάν του ζητήσεις να σού περιγράψει αυτόν τον άλλο κόσμο, θα κομπιάσει. Θα καταφύγει σε γενικεύσεις όσο ασαφέστερες, τόσο ασφαλέστερες. “Κανένα παιδί πεινασμένο, κανένας άστεγος στους δρόμους, καμιά αστυνομία που να ασκεί βία, κανένας πόλεμος πουθενά!” “Κάλλιο πλούσιος και υγιής, εννοείς, παρά φτωχός και άρρωστος…” θα ειρωνευτείς εσύ όχι τα ευγενή ιδανικά του μα την πεποίθησή του ότι αρκεί να έρθουν οι δικοί του -δηλαδή οι καλοί- στα πράγματα, για να κινήσουμε προς τον Παράδεισο. Εάν αποπειραθείς να τον υποψιάσεις σχετικά με την περιπλοκότητα των ανθρώπινων, θα εκνευριστεί. “Δικαίωμα στο όνειρο!” θα αναφωνήσει και θα σε αποστομώσει δήθεν με στίχους της Κατερίνας Γώγου ή του Μπέρτολτ Μπρεχτ (χούι του να κακοποιεί τα ποιήματα ακρωτηριάζοντάς τα), ποτέ του Καβάφη, ποτέ τής Σιμπόρσκα…

Τις τελευταίες μέρες ο Τούλης έχει αφηνιάσει. “Είμαστε όλοι μετανάστες!” χρεμετίζει κοιτάζοντας προς τον Έβρο. Απαιτεί να ανοίξουν τα σύνορα, να καλοδεχθεί η Ελλάδα τους δυστυχισμένους ανθρώπους, να δώσει σε όλους τους αβλεπί άσυλο.

Από πού προέρχονται όλοι αυτοί; Δεν τον νοιάζει – “σκέψου πόσο υπόφεραν ώσπου να φτάσουν εδώ!”. Το ποινικό ενδεχομένως μητρώο τους; – αδιάφορο, “ο καπιταλισμός αποκτηνώνει τον άνθρωπο!”. Το γεγονός ότι αν έμπαιναν σαν κοπάδι στη χώρα μας, θα ενεργοποιούνταν αυτομάτως τα πιο ξενοφοβικά αντανακλαστικά των Ελλήνων; θα επερχόταν χάος; – “καιρός να πάρει ο κάθε κυρ-Παντελής το μάθημα του!”. Αποσιωπά κι απ’τον εαυτό του ο Τούλης ότι “κυρ-Παντελής” είναι ο πατέρας του. “Άμα όμως δεχθούμε τις πρώτες δέκα χιλιάδες, ο Ερντογάν την επομένη μέρα θα μας στείλει άλλες εκατό χιλιάδες…” τού επισημαίνεις, μπας και τον φέρεις στα λογικά του. “Ας στείλει και ένα εκατομμύριο!” πλειοδοτεί. “Το θέμα είναι να μη χάσουμε την ανθρωπιά μας!”

Τη χρήση της λέξης “ανθρωπιά” από τους Τούληδες θα τη ζήλευε και ο φανατικότερος Χριστιανός. Μολονότι είναι πλέον προφανές ότι ο άτριχος πίθηκος έχει, με την υπέρ το δέον ευφυία του, λιανίσει τον πλανήτη, έχει ανατρέψει κάθε ισορροπία, πως πρόκειται για ένα μοχθηρό κι αδίστακτο είδος, οι απανταχού Τούληδες επιμένουν να τον αντιμετωπίζουν ως το απαύγασμα της δημιουργίας. “Όποια κι αν είναι η ερώτηση, η απάντηση είναι ο Άνθρωπος” παπαγαλίζουν την κενή νοήματος φράση του Μπρετόν.

Έτσι κι αλλιώς, ο Τούλης δεν απευθύνεται σε εσένα. Τον ομοαίματο αδελφό του φυτιλιάζει. Τον Νάρα.

Νάρας. Από το Ελληνάρας. Πρόσωπο ακόμα παχυλότερης άγνοιας, ακόμα εντονότερης μισαλλοδοξίας. Ένα κινούμενο, στην πραγματικότητα, σύμπλεγμα ανωτεροκατωτερότητας. Το αίσθημα κατωτερότητας τού το δημιουργεί η μουντή, καθηλωμένη στα ίδια και στα ίδια καθημερινότητά του. Την οίηση -την αλλαζονεία που ο ίδιος ονομάζει περηφάνεια- την αντλεί από τη σχέση του με ένδοξους προγόνους.

Μετέχει ο Νάρας του αρχαιοελληνικού πνεύματος; Ουδόλως. Από την “Αντιγόνη” και τον “Περικλέους Επιτάφιο” που διδάχθηκε τσάτρα-πάτρα στο σχολείο δεν έχει συγκρατήσει λέξη. Η χολλυγουντιανή σκουπιδοταινία “300” αποτελεί το σημείο αναφοράς του συν ο θαυμασμός των ξένων τουριστών όταν περιηγούνται στα μνημεία μας. Το 1821 το φαντασιώνεται σαν μια αλυσίδα από υπεράνθρωπα κατορθώματα όπου ούτε υποψία διχασμού δεν εμφυλοχώρησε. Στις Χαμένες Πατρίδες ομνύει μέσω εξιδανικευμένων διηγήσεων και ήχου ποντιακής λύρας – γιατί συνέβη το φρικτό 1922; ποιά αυτοκτονικά σφάλματα διεπράχθησαν από τη δική μας πλευρά ούτε που τον απασχολεί… Ο Νάρας δεν είναι πατριώτης. Είναι χούλιγκαν του πατριωτισμού.

Αφού εκμεταλλεύθηκε παντοιοτρόπως το πρώτο κύμα οικονομικής μετανάστευσης κατά τη δεκαετία του 1990. Αφού εξασφάλισε μπιρ-παρά εργάτες, γηροκόμους και λευκή σάρκα – “Προσεχώς Βουλγάρες”.  Αφού καλοδεχόταν στην αρχή τους Σύρους με τα φουσκωμένα πορτοφόλια, δεκαπλάσια η ταρίφα στα νησιά μας για τους θαλασσοδαρμένους). Αίφνης συνειδητοποίησε ο Νάρας ότι δέχεται εισβολή. Και έδειξε, για λόγους τάχα αυτοάμυνας, το πιο κτηνώδες πρόσωπο. Κι έστησε μπάρμπεκιου με χοιρινά δίπλα στον καταυλισμό των μη εχόντων πού την κεφαλή κλίνη μουσουλμάνων. Και άρχισε να βρίζει τις έγκυες γυναίκες που βγαίνουν απ’τις βάρκες – πόρνες να τις λέει – πού να το αντιληφθεί ότι στο πρόσωπό τους βλαστημάει την Παναγία; Και επιχαίρει σήμερα με τους εγκλωβισμένους μας στα σύνορα ανθρώπους, σάμπως να ευθύνονται οι ίδιοι και όχι ο Ερντογάν…

Ηθικά κρίνοντας, ο Νάρας είναι τρισχειρότερος του Τούλη. Ο Τούλης όμως, με την απύθμενη ανοησία του, τού δίνει χώρο να ξεδιπλωθεί και ρόλο για να παίξει.

Ένας θεός να μάς φυλάει από τον Τούλη και τον Νάρα τής διπλανής πόρτας.

* Ο κ. Χρήστος Χωμενίδης είναι συγγραφέας