Τουρισμός: Με δύο ταχύτητες η αρχή της σεζόν

Με διαφορετικές ταχύτητες κινούνται μέχρι στιγμής οι ελληνικοί τουριστικοί προορισμοί, που σε κάποιες περιπτώσεις εμφανίζουν ακόμη και μείωση των αφίξεων σε σχέση με πέρυσι.

Πρωταγωνίστρια μέχρι στιγμής στην κυρίως καλοκαιρινή περίοδο, δηλαδή αυτή που ξεκίνησε αρχές Μαΐου, εμφανίζεται η Αθήνα, με τις αφίξεις από το εξωτερικό να παρουσιάζονται αυξημένες κατά 24,8% σε σχέση με πέρυσι και 9,1% σε σχέση με το 2019. Ανοδικά φαίνεται πως κινούνται φέτος και η Κρήτη, η Κέρκυρα, η Ρόδος, η Σκιάθος, η Κως, η Ζάκυνθος, η Κεφαλονιά, αλλά και η Θεσσαλονίκη. Αντιθέτως, Μύκονος και Σαντορίνη φλερτάρουν με την ύφεση. Υψηλές τιμές, κακός καιρός, βραχυχρόνιες μισθώσεις, υπερτουρισμός και αρνητική δημοσιότητα αναφέρονται ως δυσμενείς παράμετροι γι’ αυτούς τους προορισμούς.

Σε κάθε περίπτωση, ξενοδόχοι κι άλλοι επιχειρηματίες της ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας δηλώνουν στην «Καθημερινή» συγκρατημένα αισιόδοξοι ότι η φετινή χρονιά θα είναι τουλάχιστον εξίσου καλή με την περυσινή και ενδεχομένως να επιφυλάσσει θετικές εκπλήξεις κατά τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο.

Ισχυρό ρεύμα

Η πρωτεύουσα έχει εξελιχθεί σε αυτοτελή προορισμό και δεν αποτελεί πλέον ενδιάμεση στάση για τα νησιά, κάτι που είναι άλλωστε εμφανές στους δρόμους της Αθήνας αλλά και στις παραλίες της Αττικής. Οι δύο πρώτες εβδομάδες του Ιουνίου κινούνται με παρόμοια δυναμική με αυτή του Μαΐου, αναφέρουν οι σχετικές πληροφορίες. Ωστόσο, οι πληρότητες στα ξενοδοχεία της Αττικής δεν αντικατοπτρίζουν αυτό το εύρος ανόδου, καθώς ένα πολύ μεγάλο μέρος της ταξιδιωτικής κίνησης στεγάζεται πλέον σε καταλύματα βραχυχρόνιων μισθώσεων, σύμφωνα με πηγές της αγοράς.

Υστέρηση

Στη Μύκονο όμως –και σε μικρότερο βαθμό στη Σαντορίνη– η κίνηση τον Μάιο παρουσιάστηκε σημαντικά χαμηλότερη από τον αντίστοιχο μήνα του 2022 και συγκεκριμένα κατά 17,5% και 3,2% αντίστοιχα. Τα στοιχεία αυτά αφορούν την κίνηση στα δύο αεροδρόμια και σε μεγάλο βαθμό προσομοιάζουν με τα αντίστοιχα δεδομένα από την ακτοπλοϊκή κίνηση. Στις δύο πρώτες εβδομάδες του Ιουνίου η Σαντορίνη φαίνεται να επανέρχεται στα αντίστοιχα περυσινά επίπεδα, ενώ η υστέρηση στη Μύκονο να μειώνεται πέριξ του 15%.

Υψηλές τιμές, κακός καιρός, βραχυχρόνιες μισθώσεις, υπερτουρισμός και αρνητική δημοσιότητα αναφέρονται ως δυσμενείς παράμετροι για κάποιους προορισμούς.

Ωστόσο, ξενοδοχειακές μονάδες της Μυκόνου μιλούν για κρατήσεις έως και 40% λιγότερες σε σχέση με πέρυσι. Αν και πολλοί σπεύδουν να αποδώσουν την πίεση αυτή στην αρνητική δημοσιότητα των τελευταίων μηνών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό γύρω από τις αποκαλύψεις πολεοδομικών και άλλων παραβάσεων που έχουν διαπιστωθεί, στην πραγματικότητα δύο άλλες παράμετροι ενδέχεται να ενοχοποιούνται περισσότερο για την ύφεση αυτή, ειδικά στη Μύκονο: οικονομολόγοι που παρατηρούν την εξέλιξη της ταξιδιωτικής κίνησης στο νησί επισημαίνουν πως έχει προσεγγιστεί το σημείο ελαστικότητας της ζήτησης στις τιμές.

Οπως εξηγούν, οι μεγάλες ανατιμήσεις των τελευταίων ετών –που σε περιπτώσεις διευρύνθηκαν ακόμη περαιτέρω φέτος– έχουν αρχίσει να λειτουργούν αποτρεπτικά και στα υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια. Τουλάχιστον μέχρι στιγμής. Ωστόσο και ο προγραμματισμός των αεροπορικών εταιρειών για τη δυναμικότητα των πτήσεών τους προς τη Μύκονο φέτος κατά την περίοδο από τα τέλη Μαρτίου έως τα τέλη Οκτωβρίου δείχνει 17,1% λιγότερες θέσεις σε σχέση με πέρυσι. Για τον Ιούνιο οι προγραμματισμένες αεροπορικές θέσεις είναι 12,3% λιγότερες από πέρυσι, ενώ για τον Ιούλιο και τον Αύγουστο 12,6% και 13,8% λιγότερες και τον Σεπτέμβριο 20%. Γεγονός που σημαίνει πως οι αεροπορικές επιχειρήσεις βλέπουν χαμηλότερη δυναμική σε σχέση με πέρυσι. Και στη Σαντορίνη, όμως, ο προγραμματισμός των αεροπορικών θέσεων για την περίοδο από τα τέλη Μαρτίου έως τα τέλη Οκτωβρίου προβλέπει 18,9% λιγότερες θέσεις. Μάλιστα η μείωση φθάνει το 21,2% τον Αύγουστο. Εδώ ως λόγοι αναφέρονται κατ’ αρχάς η βάση της σύγκρισης, δηλαδή η περυσινή καλοκαιρινή περίοδος, που σημείωσε ιστορικό ρεκόρ αεροπορικών αφίξεων και αφετέρου το οξύ πρόβλημα συνωστισμού που προκαλούν στην Οία και άλλους σημαντικούς οικισμούς του νησιού οι ταυτόχρονες αφίξεις κρουαζιερόπλοιων αλλά και ταχύπλοων της ακτοπλοΐας, που πραγματοποιούν ημερήσιες εκδρομές από το Ηράκλειο της Κρήτης, λειτουργώντας στην πράξη ως ημερόπλοια.

Τα στοιχεία αυτά δεν αντιστοιχούν απαραίτητα σε αντίστοιχη μείωση της επιβατικής κίνησης, αφού μπορεί να μεταβληθούν είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω και οι πληρότητες, αφήνοντας πολλές από αυτές τις θέσεις κενές ή το αντίθετο. Ωστόσο, δείχνουν ξεκάθαρα πώς ανταποκρίνονται οι αεροπορικές στην υπάρχουσα και την προβλεπόμενη ζήτηση, εξηγούν οι ειδικοί. Ο δεύτερος λόγος που οι πληρότητες των ξενοδοχείων στη Μύκονο παραπέμπουν σε ακόμη μεγαλύτερη μείωση σε σχέση με τις αφίξεις επιβατών, συνδέεται με τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, καθώς ένα πολύ μεγάλο μέρος του δυναμικού των ιδιωτικών κατοικιών του νησιού νοικιάζονται πλέον σε βραχυχρόνια βάση. Μάλιστα ορισμένοι ξενοδόχοι μιλούν και για γιγάντωση της γκρίζας οικονομίας των βραχυχρόνιων μισθώσεων, υπονοώντας ότι πολλά εξ αυτών είναι αδήλωτα σπίτια.

Αυξημένη κίνηση

Στον αντίποδα, ενθαρρυντικά εμφανίζονται τα δεδομένα τόσο με βάση την επιβατική κίνηση όσο και τον προγραμματισμό των αεροπορικών θέσεων για προορισμούς όπως η Κρήτη, η Κέρκυρα, η Ρόδος, η Σκιάθος, η Κως, η Ζάκυνθος και η Κεφαλονιά. Αλλά και για τη Θεσσαλονίκη, όπου δείχνει ήδη αυξημένη διεθνή επιβατική κίνηση κατά 15,8%. Το σύνολο των προορισμών αυτών εμφανίζουν θετικό πρόσημο στην επιβατική κίνηση κατά τον Μάιο σε σχέση με πέρυσι, ενώ τη δυναμική αυτή φαίνεται να διατηρούν και κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου, αναφέρουν πηγές της πολιτικής αεροπορίας. Στα δύο μεγάλα αεροδρόμια της Κρήτης, το Ηράκλειο και τα Χανιά (+9,5% οι διεθνείς αφίξεις τον Μάιο) φέτος από τέλη Μαρτίου έως τέλη Οκτωβρίου υπάρχουν 2% περισσότερες αεροπορικές θέσεις, ενώ με θετικό πρόσημο κινούνται και οι άλλοι προαναφερθέντες προορισμοί.

Πιέσεις σε Σάμο, Καλαμάτα

Εκτός όμως από τη Μύκονο και δευτερευόντως τη Σαντορίνη, υπάρχουν κι άλλοι προορισμοί που πιέζονται, όπως τουλάχιστον δείχνουν τα στοιχεία του προγραμματισμού των αεροπορικών εταιρειών: στο -21,8% βρίσκεται η Σάμος, παρά το ότι τον Μάιο είχε υψηλότερη ταξιδιωτική κίνηση από τον αντίστοιχο περυσινό μήνα. Στη δε Καλαμάτα ο προγραμματισμός των αεροπορικών θέσεων δείχνει για το ίδιο διάστημα (τέλη Μαρτίου – τέλη Οκτωβρίου) 33,7% λιγότερες θέσεις.

Μια πρόσθετη παράμετρος που εκτιμάται πως έχει λειτουργήσει αρνητικά, τουλάχιστον μέχρι στιγμής για τον ελληνικό τουρισμό, είναι και ο κακός καιρός. Καθώς ένα μεγάλο μέρος των ταξιδιών στην Ελλάδα, ειδικά σε προβεβλημένους διεθνώς προορισμούς, από την πανδημία και μετά γίνεται με αποφάσεις της τελευταίας στιγμής. Ο βροχερός και συννεφιασμένος καιρός εκτιμάται πως έχει λειτουργήσει αποτρεπτικά.