Τραπεζούντα: Ταξίδι στο διαμάντι της Μαύρης Θάλασσας

Επόμενη επίσκεψή μας ο βυζαντινός ναός της Αγίας Σοφίας στα δυτικά της Τραπεζούντας με τις υπέροχες βυζαντινές τοιχογραφίες, που χτίστηκε από τον Μανουήλ Α’ Κομνηνό το 1300 μ.Χ. Αργά το απόγευμα φεύγουμε για το ξενοδοχείο μας διασχίζοντας την παραλιακή οδό. Από αριστερά μας βρίσκεται η Μαύρη Θάλασσα, ενώ δεξιά μας απλώνεται αμφιθεατρικά η πόλη της Τραπεζούντας. Το ξενοδοχείο που μένουμε βρίσκεται στην κεντρική πλατεία Ataturk Alani, γνωστή ως Meidan. Κάνουμε check in, αφήνουμε τις αποσκευές μας στα δωμάτιά μας και αμέσως μετά κατεβαίνουμε για να πιούμε ένα καφέ στην κεντρική πλατεία που σφύζει από ζωή. Καθώς η Τραπεζούντα βρίσκεται στον ιστορικό δρόμο του Μεταξιού, στην ίδια πλατεία έφταναν καραβάνια από τα βάθη της Κίνας και της Περσίας για να φορτωθούν στην συνέχεια στα πλοία με προορισμό την Δύση. Από την ίδια πλατεία πέρασε και ο Μάρκο Πόλο τον 13ο αιώνα.

Το βράδυ πάμε για φαγητό στα «Πλάτανα», στο σημερινό Akcaabat. Τα Πλάτανα είναι μια μικρή παραθαλάσσια πόλη λίγο έξω από την Τραπεζούντα, γεμάτη από ψαροταβέρνες που δυστυχώς όμως απαγορεύονται τα οινοπνευματώδη ποτά. Την επόμενη μέρα φεύγουμε για την Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά, ένα πασίγνωστο χριστιανικό ορθόδοξο μοναστήρι, σύμβολο επί 16 αιώνες του Ποντιακού ελληνισμού. Αφού έχουμε διασχίσει τον παραλιακό δρόμο της Τραπεζούντας, φθάνουμε στις εκβολές του ποταμού Πυξίτη. Συνεχίζουμε κατά μήκος του ποταμού στο βάθος μιας καταπράσινης κοιλάδας. Στις πλαγιές του βουνού διακρίνουμε σκαρφαλωμένα ελληνόφωνα χωριά. Φθάνουμε στην Ματσούκα, μία από τις ιστορικές περιοχές του Πόντου. Από τα 70 χωριά της περιοχής τα 47 ήταν καθαρά ελληνικά. Στα βουνά της Ματσούκας έφθασαν οι 10.000 Μύριοι του Ξενοφώντα (Κάθοδος των Μυρίων), που όταν είδαν την Εύξεινη Θάλασσα φώναξαν «thalatta, thallata». Η Ματσούκα όμως πέρα από την ιστορική της διαδρομή και την ομορφιά της έχει για εμένα ιδιαίτερη σημασία, διότι κάπου εδώ βρίσκονται οι ρίζες των προγόνων μου.

Από την Ματσούκα ανηφορίζουμε το όρος Μελά μέσα από μια χαράδρα γεμάτη από πυκνά δάση, την οποία διασχίζει ένα ποτάμι. Παρκάρουμε σε ένα ανοικτό μέρος και συνεχίζουμε πεζοί. Καθώς ακολουθούμε τον ανηφορικό δρόμο βλέπουμε σε μια απόκρημνη πλαγιά το μοναστήρι. Η θέα μας κόβει την ανάσα. Η Μονή της Παναγίας Σουμελά βρίσκεται σε υψόμετρο 1340 μ. Ιδρύθηκε τον 4ο αιώνα από τους μοναχούς Σωφρόνιο και Βαρνάβα. Το κύριο μέρος του μοναστηριού απαρτίζουν ο ξενώνας, η ιερή σπηλιά με τις υπέροχες αγιογραφίες, η πηγή με το Αγίασμα, το κωδωνοστάσιο και τα εννιά παρεκκλήσια. Όλα αυτά μέσα σε ένα καταπράσινο υπέροχο τοπίο. Στην επιστροφή κατεβαίνω ακολουθώντας το παλιό ιστορικό μονοπάτι που ακολουθούσαν οι προσκυνητές που ερχόταν από τις εσχατιές του Πόντου για να προσκυνήσουν στο μοναστήρι.

Μετά από μια ώρα περίπου φτάνω στο σημείο που αφήσαμε το αυτοκίνητο. Οι μικρές ταβέρνες δεξιά και αριστερά του ποταμού είναι γεμάτες από κόσμο. Κάποιες παρέες κάνουν πικ-νικ. Ψήνουν, τρώνε, χορεύουνε, γελάνε. Πραγματικά χαίρεσαι να τους βλέπεις. Αυτό που μου κάνει εντύπωση είναι τα ποντιακά τραγούδια που ακούγονται και χορεύονται, κάτω από τους ήχους της ποντιακής λύρας. Η απορία μου λύθηκε όταν ο ξεναγός μας μου είπε ότι περισσότεροι κάτοικοι αυτής της περιοχής είναι εξισλαμισθέντες Έλληνες. Με τη βοήθεια του ίδιου ξεναγού και τις πληροφορίες που είχα συγκεντρώσει από Ελλάδα, μπόρεσα να βρω όχι μόνο το χωριό που ζούσαν οι πρόγονοί μου στην περιοχή Μάτσκα (Macka), αλλά και τα ερείπια του σπιτιού δίπλα στο οποίο οι νέοι ιδιοκτήτες, οι οποίοι ήταν ευγενέστατοι και πολύ φιλικοί, είχαν χτίσει ένα άλλο σπίτι.

Σταματάμε σε ένα εργοστάσιο επεξεργασίας τσαγιού και αφού παρακολουθούμε όλη την διαδικασία παραγωγής, μας προσφέρουν τσάι σε μικρά γυάλινα φλυτζάνια, η γεύση του οποίου ήταν εξαιρετική. Συνεχίζουμε την διαδρομή μας οδηγώντας στις πλαγιές του βουνού Soganli. Καθώς φθάνουμε στην κορυφή η θέα της μικρής γαλάζιας λίμνης, σε μια κοιλάδα, ανάμεσα σε καταπράσινα βουνά στις κορυφές των οποίων τα χιόνια δεν έχουν λιώσει ακόμα, μας αφήνει άφωνους. Το Uzungol αποτελεί δημοφιλή προορισμό τόσο για τους ντόπιους, όσο και για τους τουρίστες, καθώς η περιοχή προσφέρεται για ποικιλία φυσιολατρικών δραστηριοτήτων.

Καθόμαστε για φαγητό σε μια ταβέρνα δίπλα στη λίμνη. Αποφασίζω να κάνω τον γύρω της λίμνης με τα πόδια. Η απόσταση δεν είναι μεγάλη, αλλά ο χρόνος είναι περιορισμένος. Καθώς περπατώ στον χωμάτινο δρόμο βλέπω το μικρό ομώνυμο χωριό με ξύλινα σπίτια κι ένα τζάμι που ορθώνει επιβλητικά τους μιναρέδες του να καθρεφτίζει την γαλήνια ομορφιά του στα νερά της λίμνης. Το τοπίο είναι υπέροχο και θα ήθελα να είχα περισσότερο χρόνο, δυστυχώς όμως πρέπει να βιαστώ, γιατί σε λίγη ώρα πρέπει να φύγουμε στο αεροδρόμιο για την πτήση της επιστροφής μας.

Κάπου εδώ τελειώνει το υπέροχο αυτό ταξίδι, σε μια από τις ιστορικότερες πόλεις του ελληνισμού, όπως είναι η Τραπεζούντα, μια πόλη με αναμφισβήτητη γοητεία καθώς έχει κρατήσει το παλιό της χρώμα με την αγορά, τις βυζαντινές εκκλησίες, τα κάστρα και τα τζαμιά της.