Tuta absoluta (τούτα) τι είναι και πως την αντιμετωπίζουμε στην τομάτα

Η τούτα είναι ένας από τους πιο επικίνδυνους εχθρούς στην τομάτα και χρόνο με τον χρόνο γίνεται και πιο καταστροφικός στην Ελλάδα. Είναι ένας πρόσφατος εχθρός με αναφορές στην Ευρώπη το 2006, μία νυχτοπεταλούδα και δραστηριοποιείται το βράδυ, είναι φυλλορυκτικό έντομο. Εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα και δημιουργούν μεγάλες οικονομικές ζημιές. Αναπαράγεται με μεγάλη ταχύτητα και έχει πολλές γενεές το χρόνο.

Λατινική ονομασία:  Η tuta absoluta ανήκει στα Λεποδόπτερα στην οικογένεια Gelechiidae.

Βιολογία: Τα αυγά τα αποθέτουν στο φύλλο ή στους καρπούς κυρίως μεμονωμένα και αναλόγως τις θερμοκρασίες γίνεται η εκκόλαψη σε 4 με 7 ημέρες.

Έχει τέσσερα προνυμφικά στάδια τα οποία τρέφονται από τον φύλλο η τον καρπό (είναι φυλλορυκτικά ) και δημιουργούν τόσο άμεση ζημιά όσο και έμμεση ζημιά. Το στάδιο διαρκεί περίπου 9- 11 ημέρες.

Στην συνέχεια νυμφώνονται κυρίως στο έδαφος  και διαρκεί περίπου 5-7 ημέρες αυτό το στάδιο.

Έπειτα το ενήλικο που έχει 9-14 ημέρες μπορεί να αποθέσει έως και 250 αυγά κυρίως στην κάτω πλευρά των φύλλων.

Ο βιολογικός κύκλος σε ιδανικές θερμοκρασίες έχει διάρκεια περίπου 27 – 35 ημέρες.

Ξενιστές: Κύριος ξενιστής η τομάτα και αναφορές υπάρχουν σε μελιτζάνα, πατάτα κ.α. Επίσης φυτά ζιζάνια που ανήκουν στα Solanaceae όπως ο Datura stramonium (τάτουλας).

Διαχειμάζουν: Κυρίως ως αυγά, νύμφη η ενήλικα σε θέσεις διαχείμασης

Βλάβες – Ζημίες: Προσβάλει σε όλα τα στάδια της τομάτας από σπορόφυτα έως και σε μεγάλες ντοματιές με καρπούς. Το έντομο τρέφεται κυρίως στο φύλλο.

Οι έμμεσες ζημιές όταν ορύσσουν τα φύλλα και μίσχους δηλαδή τρέφονται στο ενδιάμεσο της κάτω και επάνω επιφάνειας του φύλλου, δημιουργούν προβλήματα έμμεσα μέσω της τροφής των φύλλων, νεκρώνονται φύλλα και έχουμε μικρότερη φωτοσύνθεση. Σε μεγάλους πληθυσμούς έχουμε νεκρώσεις φύλλων και μίσχων και ολόκληρων φυτών

Οι άμεσες ζημιές στο καρπό όταν τρέφονται στον καρπό και δημιουργούν στοές στον καρπό καθιστώντας τον μη εμπορικό. Μπορούν να μετακινηθούν από τα φύλλα στους καρπούς ή να τοποθετηθούν αυγά στους καρπούς. Ωρίσουν τον καρπό περίπου 2 εκατοστά κάτω από την επιδερμίδα.

Καταπολέμηση: Αν δεν αντιμετωπιστεί ο συγκεκριμένος εχθρός δημιουργεί μεγάλα προβλήματα και μπορεί να επιφέρει καταστροφικά αποτελέσματα. Από τα παραπάνω βλέπουμε πως είναι απαραίτητη η διαχείριση του εντόμου γιατί μας κάνει οικονομική ζημιά. Η προστασία είναι απαραίτητη πριν τους μεγάλους πληθυσμούς. Καλό είναι να βάζουμε παγίδες (φερομονικές) για να ελέγχουμε τακτικά τους πληθυσμούς για να παίρνουμε τις σωστές αποφάσεις. Οι έγκαιρες επεμβάσεις σώζουν από μεγάλες προσβολές.

Είναι δύσκολος εχθρός και πραγματικά θέλει γεωπονική επιστημονική καθοδήγηση, υπάρχουν πολλά φυτοφάρμακα. Λόγω του ότι <κρύβεται> η προνύμφη μέσα στο φύλλο τα επαφής φυτοφάρμακα δεν είναι αποτελεσματικά.

Αντιμετώπιση:  Μπορείτε να κάνετε κάποιες καλλιεργητικές τεχνικές ώστε να μειώσετε τους πληθυσμούς.

• Καταστρέφουμε τα ζιζάνια που βρίσκονται δίπλα στο χωράφι μας ή τον κήπο μας διότι μπορεί να βρει καταφύγιο εκεί
• Τακτικός έλεγχος μήπως δούμε συμπτώματα στα φύλλα
• Αγορά φυτών από αξιόπιστα φυτώρια χωρίς να έχουν προσβολή
• Η χρήση πανιών εδαφοκάλυψης βοηθά στην μείωση των πληθυσμών
• Εναλλαγή καλλιεργειών αμειψισπορά με μαρούλια, φασόλια, λάχανα κ.α
• Άμεση καταστροφή προσβεβλημένων καρπών και φύλλων αν είναι εφικτό (πρόταση για κήπους)
• Μέσω της μαζικής παγίδευσης, πολλές φερομονικές παγίδες.

Βιολογικός τρόπος καταπολέμησης: Υπάρχουν λίγοι φυσικοί εχθροί κυρίως Ημίπτερα και χρίζει περαιτέρω έρευνας.

Αν κριθεί ότι είναι απαραίτητος ο ψεκασμός υπάρχουν βιολογικά σκευάσματα με καλή αποτελεσματικότητα (Βάκιλοι, σπινοσίνες, φυσικό πύρεθρο, αζαδιραχτίνη) εγκεκριμένα από τον φορέα πιστοποίησης που ανήκετε. Για τον κήπο υπάρχουν σκευάσματα εγκεκριμένα για ερασιτεχνική χρήση για την tuta στην τομάτα. Επειδή πολλοί καλλιεργητές κήπων έχουν απογοητευτεί με την καταπολέμηση αυτού του εχθρού καλό είναι έγκαιρα να προλάβετε αυτό τον εχθρό και με τα πρώτα προβλήματα να επισκεφτείτε τον τοπικό γεωπόνο.

Χημικός τρόπος καταπολέμησης: Μην πηγαίνετε με ημερομηνίες πότε πέρσι είχε τον κύκλο του γιατί θα πέσετε μάλλον έξω. Να βάλετε παγίδες να βλέπετε τις πτήσεις του εντόμου τακτικά και να τα σημειώνεται τους πληθυσμούς.  Επειδή το συγκεκριμένο έντομο αποκτά εύκολα ανθεκτικότητα στα φυτοφάρμακα καλό είναι να τηρείτε αυτό που λέει η ετικέτα για τον μέγιστο αριθμό των επεμβάσεων και τις οδηγίες των γεωπόνων.

Αν κριθεί ότι είναι απαραίτητος ο ψεκασμός υπάρχουν χημικά σκευάσματα εκλεκτικά, εγκεκριμένα όπου δημιουργούν τις μικρότερες ζημιές στα ωφέλιμα έντομα ώστε να διατηρούμε τους πληθυσμούς των ωφέλιμων εντόμων υψηλούς.

Γνωρίζοντας το εχθρό των διαχειριζόμαστε καλύτερα