Βρετανικό Μουσείο: Εξαφανισμένα πάνω από 1.500 ανεκτίμητα αντικείμενα

Η εξαφάνιση των αρχαιοελληνικών αντικειμένων που αποκαλύφθηκε πρόσφατα στο Βρετανικό Μουσείο, δεν είναι η μοναδική. Σύμφωνα με αποκάλυψη της βρετανικής Telegraph, περισσότερα από 1.500 αντικείμενα του μουσείου έχουν κλαπεί ή καταστραφεί από έναν μόνο δράστη οι ενέργειες του οποίου παρέμειναν απαρατήρητες για χρόνια.

Η συνολική αξία των αντικειμένων που τώρα είναι γνωστό ότι λείπουν ανέρχεται σε πολλά εκατομμύρια λίρες, όπως έγινε σαφές από την πρώτη εσωτερική έρευνα. Το προσωπικό είναι σοκαρισμένο με το μέγεθος των απωλειών, οι οποίες αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια έρευνας του ρόλου ενός ανώτερου επιμελητή του μουσείου, που απολύθηκε τον Ιούλιο.

Το μουσείο έχει μέχρι στιγμής αρνηθεί να δημοσιοποιήσει τον ακριβή αριθμό των αντικειμένων που είχαν κλαπεί, ή να δημοσιοποιήσει φωτογραφίες ή περιγραφές τους. Ωστόσο, πηγές επιβεβαιώνουν στην Telegraph ότι ο πραγματικός αριθμός είναι πολύ πάνω από 1.000 – και «πλησιέστερα στις 2.000».

Ο τεράστιος αριθμός των απολεσθέντων αντικειμένων, μερικά από τα οποία είναι ηλικίας 3.500 ετών, βοηθά να εξηγηθεί γιατί το μουσείο είναι τόσο απρόθυμο να μοιραστεί όλες τις πληροφορίες του με το κοινό. Πέραν του γεγονότος ότι η αποκάλυψη είναι βαθιά ντροπιαστική, φαίνεται όλο και πιο πιθανό ότι δεν θα μαθευτεί ποτέ τι ακριβώς έχει κλαπεί, λόγω κενών στην καταγραφή των αποθεμάτων του μουσείου.

Οι τελευταίες αποκαλύψεις θα εντείνουν περαιτέρω τις πιέσεις προς τον Χάρτγουιγκ Φίσερ, διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου, να παραιτηθεί αμέσως, αντί να περιμένει μέχρι το 2024. Τον περασμένο Ιούλιο ανακοίνωσε ότι επρόκειτο να «μεταβιβάσει την ηγεσία» του μουσείου τον επόμενο χρόνο.

Αλλά η θέση του Φίσερ δεν είναι η μόνη που κινδυνεύει. Το προσωπικό πιστεύει ότι και η θέση του Τζόναθαν Γουίλιαμς, αναπληρωτή διευθυντή, είναι πλέον επίφοβη, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες, είχε προειδοποιηθεί προσωπικά για τις κλοπές από τον Φεβρουάριο του 2021.

Ο καθηγητής Μάρτιν Χένιγκ, κορυφαίος ειδικός στη ρωμαϊκή τέχνη στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, λέει στην Telegraph ότι το μέγεθος των απωλειών είναι «τρομακτικό». «Αυτή είναι η χειρότερη περίπτωση που έχω συναντήσει, γιατί δεν περιλαμβάνει μόνο την πώληση κάποιων αντικειμένων, αλλά και καταστροφές τους. Αυτό είναι εντελώς ασυγχώρητο».

Προσθέτει ότι η απώλεια τόσο πολλών αντικειμένων είναι τεράστιο πλήγμα για τους ιστορικούς γιατί «αν και είναι μικρά, είχαν ιδιαίτερη αξία κατά την Αρχαιότητα, και μας λένε περισσότερα από τη γλυπτική για τη ζωή στο παρελθόν. Ηταν πολύ οικεία αντικείμενα».

Μια πηγή του μουσείου σημειώνει ότι τα στοιχεία είναι χειρότερα για τη διεύθυνση από ό,τι είχε γίνει αντιληπτό μέχρι πρότινος, και πως ο χειρισμός της υπόθεσης μπορεί να περιγραφεί μόνο ως «προϊόν αμέλειας και ανικανότητας». Αμφισβητώντας την επίσημη γραμμή του Βρετανικού Μουσείου ότι είχε λάβει άμεσα μέτρα μόλις ανακαλύφθηκαν οι κλοπές, η πηγή της Telegraph ισχυρίζεται ότι τα στοιχεία που τους παρουσιάστηκαν, στην πραγματικότητα αγνοήθηκαν.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας την περασμένη εβδομάδα, πριν από τρία χρόνια, ένας ειδικός αρχαιοτήτων είχε ενημερώσει το μουσείο ότι αντικείμενα από τη συλλογή του προσφέρονταν προς πώληση στο eBay. Ενα ρωμαϊκό αντικείμενο αξίας 25.000-50.000 λιρών (29.300-58.600 ευρώ) είχε τιμολογηθεί από τους λαθρεμπόρους μόλις 40 λίρες (47 ευρώ).

Μια πηγή δήλωσε στην Telegraph: «Το διευθυντήριο έχει αποκλειστεί από τις έρευνες και δεν έχει καμία σχέση με αυτές. Το ότι η ίδια η διεύθυνση του μουσείου απαγορεύεται να έχει οποιαδήποτε ανάμειξη στην έρευνα είναι ανήκουστο. Αυτό δείχνει ότι οι διαχειριστές έχουν προφανώς χάσει κάθε εμπιστοσύνη στη διεύθυνση».

Μέχρι στιγμής, το μουσείο έχει αναφέρει μόνο ότι ένας απροσδιόριστος αριθμός αντικειμένων, που χρονολογούνται από το 1.500 π.Χ. έως το 19ο μ.Χ. και περιλαμβάνουν κοσμήματα από χρυσό, ημιπολύτιμους λίθους και γυαλί, έχουν κλαπεί ή καταστραφεί.

Αποκάλυψε επίσης ότι ένα μέλος του προσωπικού –που αργότερα ταυτοποιήθηκε ως ο Πίτερ Χιγκς, επιμελητής του μουσείου για τους μεσογειακούς πολιτισμούς– είχε απολυθεί. Ο Χιγκς, ο οποίος εργαζόταν στο Βρετανικό Μουσείο για περισσότερα από 30 χρόνια, αρνείται οποιαδήποτε αδικοπραγία, σύμφωνα με την οικογένειά του.

Εκπρόσωπος του Βρετανικού Μουσείου δήλωσε στην Telegraph: «Ολα αυτά υπόκεινται τώρα σε αστυνομική έρευνα, καθώς και στην ανεξάρτητη έρευνα της συσταθείσας επιτροπής. Δεν μπορούμε να σχολιάσουμε περαιτέρω».

Πριν από την πρόσφατη ανακάλυψη των απωλειών, το βρετανικό Μουσείο είχε στην κατοχή του περίπου οκτώ εκατομμύρια αντικείμενα – αριθμός που ακούγεται εξωπραγματικός αλλά αιτιολογείται από τις κλοπές αρχαιοτήτων που οι Βρετανοί πραγματοποιούσαν ανά τους αιώνες στις πρώην αποικίες τους, και όχι μόνο. Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι… ιδιοποιήσεις των αντικειμένων του εκτείνονται σε σχεδόν μια δεκαετία, με πολλά από αυτά να έχουν οδηγηθεί στο eBay τουλάχιστον από το 2016.