Ξεμπλοκάρουν αλλά με αυστηρούς όρους οι συντάξεις όσων χρωστούν

Τρόπους «απεγκλωβισμού» χιλιάδων μη μισθωτών (αγροτών και ελεύθερων επαγγελματιών) που έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα, αλλά δεν μπορούν να βγουν στη σύνταξη λόγω χρεών στον e-EΦΚΑ αναζητούν στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.

Στο πλαίσιο των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης, ο υπουργός Εργασίας, Άδωνις Γεωργιάδης, προανήγγειλε νομοθετική παρέμβαση επί του θέματος, τονίζοντας ότι ο στόχος είναι να διευκολυνθούν οι συνεπείς κατά το μεγαλύτερο μέρος του εργασιακού βίου τους ασφαλισμένοι, οι οποίοι, λόγω των έκτακτων συνθηκών και των αλλεπάλληλων κρίσεων (υγειονομική, πόλεμος στην Ουκρανία κ.λπ.), βρέθηκαν τα τελευταία χρόνια σε δεινή θέση, αδυνατώντας να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους.

Σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, ένας αγρότης με συνολικό χρέος άνω των 6.000 ευρώ πρέπει να καταβάλει εφάπαξ το υπερβάλλον ποσό, ενώ το υπόλοιπο (έως 6.000 ευρώ) παρακρατείται σε έως 60 μηνιαίες δόσεις. Το αντίστοιχο όριο οφειλών για τους ελεύθερους επαγγελματίες είναι 20.000 ευρώ.

Έτσι, για παράδειγμα, ένας αγρότης που πληροί όλες τις υπόλοιπες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και έχει χρέος 7.500 ευρώ θα πρέπει να καταβάλει εφάπαξ 1.500 ευρώ, ενώ για τα υπόλοιπα 6.000 ευρώ θα παρακρατούνται από τη σύνταξή του (6.000 : 60 =) 100 ευρώ κάθε μήνα.

Σκέψεις για περισσότερες δόσεις

Μία από τις προτάσεις που έπεσαν στο τραπέζι προβλέπει την αύξηση του ορίου οφειλών ώστε, στην περίπτωση των αγροτών, να ανέβει πάνω από τα 6.000 ευρώ παραμένοντας ωστόσο κάτω από τα 10.000 ευρώ. Αντίστοιχα για τους επαγγελματίες η σκέψη ήταν το όριο να ανέβει μέχρι τα 30.000 ευρώ.

Προκειμένου, βέβαια, ένα τέτοιο μέτρο να έχει ουσιαστικό αντίκρισμα θα πρέπει να υπάρξει και αύξηση στον αριθμό των δόσεων, καθώς, σε αντίθετη περίπτωση, θα αυξηθεί το ποσό της παρακράτησης «ψαλιδίζοντας» ακόμα περισσότερο τη σύνταξη του οφειλέτη. Αν υποθέσουμε ότι για τους συνταξιούχους του π. ΟΓΑ το όριο οφειλής ανεβαίνει στα 7.000 ευρώ, στο παράδειγμα που προαναφέραμε θα μειωθεί μεν το ύψος της εφάπαξ καταβολής (500 ευρώ αντί για 1.500 ευρώ), ωστόσο θα αυξηθεί στα 116 ευρώ (από 100 ευρώ) το ποσό που θα αφαιρείται σε μηναία βάση από την ήδη χαμηλή σύνταξή του.

Ένα δεύτερο σενάριο που επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας θέλει τη σύνταξη να εκδίδεται κανονικά και, στη συνέχεια, να συμψηφίζεται με την οφειλή μέχρι αυτή να «πέσει» κάτω από το όριο των 6.000 ευρώ (ή 20.000 ευρώ αν πρόκειται για ελεύθερο επαγγελματία), οπότε και θα εντάσσεται πλέον στις 60 δόσεις.

Στην πράξη, βέβαια, σε μια τέτοια περίπτωση ο συνταξιούχος για ένα διάστημα δεν θα λαμβάνει καθόλου σύνταξη και, εν συνεχεία, θα την εισπράττει μειωμένη, λόγω της παρακράτησης. Μια ακόμα σκέψη που υπάρχει είναι να δοθεί η δυνατότητα «κουρέματος» είτε της ασφαλιστικής οφειλής καθαυτής –οπότε βέβαια θα «κουρευτεί» αντίστοιχα και ο διανυθείς ασφαλιστικός χρόνος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη σύνταξη– είτε των προσαυξήσεων, ώστε να μειωθεί το συνολικό χρέος.

Εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια

Σε κάθε περίπτωση, δεδομένου ότι στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι οι νέες διατάξεις να μην αξιοποιηθούν από τους «στρατηγικούς κακοπληρωτές», το πιθανότερο είναι να τεθεί ένα «ταβάνι» οφειλών πάνω από το οποίο δεν θα είναι δυνατή η έκδοση σύνταξης και, παράλληλα, να θεσπιστούν συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά όρια.

Αυτό σημαίνει ότι από τις τραπεζικές καταθέσεις και την ακίνητη περιουσία του οφειλέτη θα πρέπει να τεκμηριώνεται η αδυναμία του να καλύψει το ποσό που υπερβαίνει το όριο οφειλών (για τους αγρότες σήμερα είναι τα 6.000 ευρώ).

Το τοπίο αναμένεται να ξεκαθαρίσει σύντομα καθώς, σύμφωνα με τον σχεδιασμό, το νέο πλαίσιο θα συμπεριληφθεί σε νομοσχέδιο που θα τεθεί σε διαβούλευση εντός του καλοκαιριού με την προοπτική να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή το φθινόπωρο.