Οι γυναίκες ως… ποσόστωση

Είναι εντελώς άστοχο να καθόμαστε και να μετράμε πόσες γυναίκες μπαίνουν στην εκάστοτε κυβέρνηση. Θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει πόσοι άξιοι άνθρωποι τη στελεχώνουν και όχι το φύλο τους. Η ποσόστωση, χωρίς αξιολογικά κριτήρια, ή μάλλον με μοναδικό κριτήριο το φύλο, είναι τελικά προσβλητική. Για όλους

«Τελικά το μόνο που σπανίζει από τη νέα κυβέρνηση είναι οι γυναίκες» σύμφωνα με μία από τις πρώτες ανακοινώσεις του ΣΥΡΙΖΑ στον ρόλο της αντιπολίτευσης. Εχουν δίκιο. Οι γυναίκες στο υπουργικό συμβούλιο που ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι λίγες, μόλις πέντε ανάμεσα στους 51.

Ομως, κατά την ταπεινή μου άποψη αυτό δεν είναι απαραιτήτως «κακή αρχή, ήδη από την πρώτη μέρα», όπως διαβάζω στην ίδια ανακοίνωση.

Μπορεί να είναι και καλή αρχή αν οι γυναίκες που βρέθηκαν υποψήφιες για υπουργικές θέσεις δεν ήταν κατάλληλες. Οχι επειδή θεωρούνται de facto ακατάλληλες λόγω της θηλυκής φύσης τους, αλλά επειδή δεν είχαν τα απαραίτητα προσόντα. Οχι (το υπογραμμίζω ξανά και ξανά) επειδή είναι γυναίκες, αλλά επειδή στη συγκεκριμένη συγκυρία δεν κρίθηκαν (καλώς ή κακώς, αυτό είναι άλλο θέμα) κατάλληλες για το έργο που θα κληθούν να επιτελέσουν, τη στιγμή που μπορεί να είναι απολύτως κατάλληλες για κάτι άλλο τώρα ή στο μέλλον.

Εξάλλου «κακή αρχή, ήδη από την πρώτη μέρα» θα μπορούσε να είναι και η τοποθέτηση πολλών γυναικών στα υπουργεία μόνο και μόνο για τη δημιουργία εντυπώσεων. Είναι, φοβάμαι, άστοχο να καθόμαστε και να μετράμε πόσες γυναίκες μπαίνουν στην εκάστοτε κυβέρνηση, και ακολούθως να βγάζουμε συμπεράσματα για το πόσο συντηρητική ή οπισθοδρομική είναι. Πρωτίστως θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει πόσοι άξιοι άνθρωποι τη στελεχώνουν, ανεξαρτήτως φύλου. Δεν λέω κάτι περισπούδαστο, απλή λογική είναι. Θέλω να με κυβερνήσει ο ικανός, δεν με ενδιαφέρει το φύλο του. Όπως δεν με ενδιαφέρει η προσωπική ζωή του. (Εννοείται πως δεν μιλάμε για ακραίες περιπτώσεις όπου και η προσωπική ζωή ενός ανθρώπου γίνεται καμπανάκι κινδύνου για όσους πιάνουν τα σήματα).

Και ναι, γνωρίζω τις ενστάσεις που μπορεί να εκφράσει κάποιος: ότι σε μια κοινωνία διακρίσεων, σεξισμού, ανισότητας κλπ. (όλοι ξέρουμε πως δεν ζούμε στον πιο ιδανικό κόσμο), σε μια κοινωνία που ενίοτε αντιμετωπίζει τη γυναίκα σαν πλάσμα κατώτερο από τον άνδρα (γιατί και αυτό το έχουμε ζήσει) καλό είναι τέτοια φαινόμενα να καταγγέλλονται. Φυσικά! Ομως, άλλο να διεκδικώ ίσα δικαιώματα για όλα τα φύλα (γιατί περνάμε στην εποχή που τα φύλα δεν είναι δύο, και πρέπει και αυτό να αρχίσουμε να το κατανοούμε και να το δεχόμαστε) και άλλο να κρίνω με μοναδικό γνώμονα την ποσόστωση. Δεν υπερασπίζομαι τη νέα κυβέρνηση, αυτή θα κριθεί αυστηρά όπως αυστηρά κρίθηκε και η προηγούμενη. Δεν στενοχωριέμαι όμως και που έχει λίγες γυναίκες. Θα στενοχωρηθώ αν αυτές οι λίγες γυναίκες και αυτοί οι πολλοί άντρες τα κάνουν σαλάτα, αποδειχθούν κατώτεροι των περιστάσεων.

Πρόσφατα ακούστηκε ακόμα και ότι θα πρέπει στην κυβέρνηση να προβλέπεται υποχρεωτική ποσόστωση 40% γυναικών, όπως συμβαίνει ήδη με τα ψηφοδέλτια. Με κάτι τέτοια επιβεβαιώνω πόσο εύκολα φεύγουμε εκτός θέματος.

Υπάρχουν άπειροι τρόποι με τους οποίους μία κυβέρνηση μπορεί να συμβάλει στην ισότητα των δύο φύλων, ακόμα και να την επιβάλει, όπως π.χ. κυβερνήσεις του παρελθόντος δια της νομοθεσίας επέβαλαν το δικαίωμα των γυναικών να ψηφίζουν ανοίγοντας τον δρόμο για μια πιο δημοκρατική κοινωνία. Η ποσόστωση, χωρίς αξιολογικά κριτήρια, ή μάλλον με μοναδικό κριτήριο το φύλο, δεν είναι σε καμία περίπτωση ένας από αυτούς. Επίσης, το ότι ένας χώρος σαν την πολιτική στην Ελλάδα εξακολουθεί να είναι σε μεγάλο βαθμό ανδροκρατούμενος δεν είναι νομίζω απαραιτήτως θέμα διακρίσεων, οφείλεται και σε άλλους παράγοντες που αφορούν όχι μόνο τον τρόπο που αντιλαμβάνονται οι άντρες αλλά και τον τρόπο που αντιλαμβάνονται οι γυναίκες την παρουσία τους στη δημόσια ζωή ακόμα και σήμερα. Είναι και αυτό μια μεγάλη και ενδιαφέρουσα κουβέντα που θα μπορούσε (και με την αξιοποίηση στοιχείων για τον αριθμό των γυναικών που συμμετείχαν διαχρονικά στις κυβερνήσεις μας) να μας οδηγήσει σε χρήσιμα συμπεράσματα. Αν δεν την μετατρέπαμε σε καβγά.