Εφησυχασμός, η λάθος στάση απέναντι στην «Όμικρον»

H εμφάνιση και ταχύτατη διασπορά της μετάλλαξης «Ομικρον» φαίνεται ότι μεταβάλλει τους κανόνες του παιχνιδιού όσον αφορά τη διαχείριση της πανδημίας. Ταυτόχρονα διέλυσε τις ελπίδες για ταχεία και εύκολη έξοδο από τον υγειονομικό εφιάλτη της τελευταίας διετίας. Αυτή τη φορά, οι κυβερνήσεις, ιδιαίτερα των κρατών που επλήγησαν με δριμύτητα από την COVID-19, αναγνωρίζουν έμπρακτα, επιβάλλοντας περιορισμούς, ότι οι αβάσιμες ελπίδες και τα ευχολόγια δεν συνιστούν καλό τρόπο διαχείρισης της υγειονομικής κρίσης.

Μπορεί να πέρασαν αρκετές εβδομάδες από την πρώτη ανίχνευση της «Ομικρον», αλλά τα πράγματα που αγνοούμε γι’ αυτή παραμένουν πολλά. Αυτό που επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία που συγκεντρώνονται παγκοσμίως είναι ότι η νέα μετάλλαξη είναι ταχύτατα μεταδοτική, πολύ περισσότερο από τη «Δέλτα». Η ταχύτατη επικράτησή της θεωρείται δεδομένη, όπως υποδεικνύουν οι γενετικές αναλύσεις σε Βρετανία, Νορβηγία, Δανία και Νότια Αφρική. Αυτό, επίσης, υποδεικνύουν τα δεδομένα που ανακοίνωσε τη Δευτέρα το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Aσθενειών (CDC). Ηδη το 73% των νέων κρουσμάτων στις ΗΠΑ που διαγνώστηκαν μεταξύ 12ης και 18ης Δεκεμβρίου οφείλεται στην «Ομικρον».

Προφανώς, αν η νόσος που προκαλεί η «Ομικρον» είναι ήπια, τότε είναι βέβαιο ότι θα αποφευχθεί η δυσμενέστερη έκβαση του νέου κύματος της πανδημίας. Είναι πολύ σημαντικό να συγκρατήσουμε ότι ο εμβολιασμός με τις τρεις δόσεις των εμβολίων mRNA (Moderna, Pfizer/BioNtech) παρέχει ικανοποιητική προστασία κατά της βαριάς νόσου. Ωστόσο, από κοινωνικής άποψης, η «ηπιότητα» της «Ομικρον» δεν σημαίνει πολλά. Ακόμη και όταν κάποιος πάσχει από «ήπια COVID-19» ταλαιπωρείται επί ημέρες και καθηλώνεται στο κρεβάτι του. Οι τεράστιοι αριθμοί «ηπίως ασθενούντων» που αδυνατούν να εργαστούν ή να πάνε στο σχολείο, θα προκαλέσουν σοβαρή κοινωνική αναταραχή, ελλείψεις εργατικού δυναμικού και διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας. Επίσης, δεν θα πρέπει να υποβαθμίσουμε το γεγονός ότι ακόμη και η ήπια νόσος μπορεί να εξελιχθεί σε «μακρά COVID-19», η οποία προκαλεί προβλήματα σωματικά και γνωσιακά επί εβδομάδες ή και μήνες μετά την ανάρρωση από την οξεία φάση της λοίμωξης. Παρότι έχουν περάσει περίπου δύο χρόνια πολέμου με τον κορωνοϊό, ακόμη δεν γνωρίζουμε πολλά για τη «μακρά COVID-19».

Ας δεχθούμε, λοιπόν, ότι μόνο το 2% όσων προσβληθούν από την «Ομικρον» θα χρειαστεί νοσηλεία. Αυτό εκ πρώτης όψεως φαίνεται μια καλή εξέλιξη. Δεν είναι όμως, όταν συνυπολογιστεί η εκθετική αύξηση των κρουσμάτων. Το 2% ενός τεράστιου αριθμού νέων λοιμώξεων θα οδηγήσει ακόμη και τα αρτιότερα υγειονομικά συστήματα στο χείλος της αβύσσου.

Αυτό που επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία που συγκεντρώνονται παγκοσμίως είναι ότι η νέα μετάλλαξη είναι ταχύτατα μεταδοτική.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτουμε μέχρι σήμερα, ακόμη και σε κράτη όπου τα κρούσματα αυξήθηκαν κατακόρυφα εξαιτίας της «Ομικρον» οι νοσηλείες παραμένουν σταθερές. Και πάλι, ωστόσο, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε πως η «Ομικρον» έχει εμφανιστεί πρόσφατα και ότι οι νοσηλείες ακολουθούν αρκετές εβδομάδες μετά τη λοίμωξη. Ετσι λειτουργεί ο κορωνοϊός.

Η μετάλλαξη «Δέλτα» έγινε κυρίαρχη μετά την πάροδο αρκετών μηνών και κατά τη μακρά περίοδο της σταδιακής αύξησης των κρουσμάτων ένα ποσοστό εκείνων που προσβλήθηκαν αρχικά χρειάστηκε νοσηλεία. Η «Ομικρον» δεν θα χρειαστεί μήνες αλλά εβδομάδες για να κυριαρχήσει. Η αύξηση των κρουσμάτων είναι τόσο ταχεία, που δεν υπήρξε χρόνος για να εξελιχθεί η νόσος όσων προσβλήθηκαν πρώτοι. Οφείλουμε να περιμένουμε δύο-τρεις εβδομάδες προτού επιχειρήσουμε μια πρώτη αξιολόγηση της βαρύτητας της νόσου που προκαλεί η «Ομικρον». Το γεγονός ότι στη Νότια Αφρική η νόσος που προκάλεσε η νέα μετάλλαξη είναι ηπιότερη πιθανώς να οφείλεται στη νεότητα του πληθυσμού αλλά και στο ότι μεγάλο ποσοστό του είχε νοσήσει από άλλα στελέχη κορωνοϊού.

Ενας επιπλέον κίνδυνος είναι ότι η «Ομικρον» φαίνεται να ξεπερνά την ανοσία που προσφέρουν οι δύο εμβολιαστικές δόσεις. Για όλους αυτούς τους λόγους οφείλουμε για άλλη μία φορά να επαγρυπνούμε. Να λαμβάνουμε όλες τις προφυλάξεις, που μπορεί να είναι κουραστικές αλλά έχουν γίνει οικείες. Πρέπει να εμβολιαστούμε και να κάνουμε την αναμνηστική δόση. Να φοράμε σωστές μάσκες στους εσωτερικούς χώρους, να τηρούμε αποστάσεις όπου είναι εφικτό, και να πλένουμε τα χέρια. Πάνω από όλα, δεν πρέπει να λησμονήσουμε τι μάθαμε και τι περάσαμε την τελευταία διετία.