Εγκεφαλικό επεισόδιο: Μπορούμε να το «προλάβουμε»;

Η πλειονότητα των εγκεφαλικών επεισοδίων θα μπορούσε να προληφθεί, σύμφωνα με τις νέες κατευθυντήριες γραμμές που εξέδωσε η Αμερικανική Ενωση για τα Εγκεφαλικά Επεισόδια και οι οποίες στοχεύουν να βοηθήσουν ασθενείς και γιατρούς.

Σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες, έως και το 80% των εγκεφαλικών επεισοδίων μπορεί να προληφθεί με καλύτερη διατροφή, άσκηση, τα νέα και πιο αποδοτικά φάρμακα και τα μέσα για τον εντοπισμό των παραγόντων κινδύνου.

Επισημαίνουν ότι το καλό νέο είναι ότι ο καλύτερος τρόπος για να μειώσετε τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο είναι επίσης ο καλύτερος τρόπος για να μειώσετε τον κίνδυνο για πολλά ακόμη προβλήματα υγείας. Ο τρόπος αυτός περιλαμβάνει τα εξής απλά βήμα που ωστόσο για πολλούς αποδεικνύονται δύσκολα: υγιεινή διατροφή, κίνηση και αποχή από το κάπνισμα.

Ο Δρ Σον Ντιουκ, από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Μισισιπή, υποστηρίζει ότι «κοινωνικές δυνάμεις» υποχρεώνουν τους ανθρώπους σε καθιστική ζωή και κακή διατροφή, όπως τα κινητά τηλέφωνα και το φθηνό, ανθυγιεινό φαγητό.

Τι είναι το εγκεφαλικό επεισόδιο;

Εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν η ροή του αίματος σε μέρος του εγκεφάλου εμποδίζεται ή όταν ένα αιμοφόρο αγγείο στον εγκέφαλο σπάσει.

Αυτό στερεί από τον εγκέφαλο το οξυγόνο, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλική βλάβη που μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στη σκέψη, δυσκολία στην ομιλία και το περπάτημα ενώ στις πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στον θάνατο.

Ο ρόλος της υγιεινής διατροφής

Η υγιεινή διατροφή μπορεί να βοηθήσει στον περιορισμό διαφόρων παραγόντων που αυξάνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, όπως η υψηλή χοληστερόλη, το υψηλό σάκχαρο στο αίμα και η παχυσαρκία, σύμφωνα με την Αμερικανική Ενωση Καρδιολογίας.

Οι επιστήμονες συνιστούν τρόφιμα που περιλαμβάνονται στη λεγόμενη μεσογειακή διατροφή: φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και ελαιόλαδο, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν να διατηρηθούν τα επίπεδα χοληστερόλης σε χαμηλά επίπεδα.

Επίσης, προτείνουν τον περιορισμό του κόκκινου κρέατος και άλλων πηγών κορεσμένου λίπους. Αντ’ αυτού, προτιμώνται για την πρόσληψη πρωτεΐνης όσπρια, όπως τα φασόλια, ξηροί καρποί, πουλερικά, ψάρια και θαλασσινά.

Πρέπει να περιοριστούν στο ελάχιστο τα πολύ επεξεργασμένα τρόφιμα και τα τρόφιμα και ποτά με πολλή πρόσθετη ζάχαρη. Ετσι μειώνεται και η πρόσληψη θερμίδων, γεγονός που βοηθάει να διατηρηθεί το βάρος υπό έλεγχο.

Κίνηση και άσκηση

Οταν κάποιος σηκώνεται και περπατάει για τουλάχιστον 10 λεπτά την ημέρα μπορεί να μειώσει «δραστικά» τον κίνδυνο εγκεφαλικού, σύμφωνα με τη Δρα Τσέριλ Μπούσνελ, νευρολόγο στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Wake Forest, η οποία συμμετείχε στην ομάδα που συνέταξε τις νέες κατευθυντήριες γραμμές.

Μεταξύ των πολλών πλεονεκτημάτων είναι ότι η τακτική άσκηση μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, ενός σημαντικού παράγοντα κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο. Και φυσικά όσο περισσότερο ασκείται κανείς, τόσο το καλύτερο: Η Αμερικανική Ενωση Καρδιολογίας συνιστά τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας αερόβιας ή 75 λεπτά έντονης δραστηριότητας -ή κάποιο συνδυασμό αυτών- την εβδομάδα. Το πώς το κάνει κάποιος, δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία: Πηγαίνετε στο γυμναστήριο, περπατήστε ή τρέξτε στη γειτονιά σας ή χρησιμοποιήστε διαδρόμους ή stepper στο σπίτι.

Τα νέα εργαλεία για τη μείωση της παχυσαρκίας

Η διατροφή και η άσκηση μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχο του βάρους, ενός άλλου σημαντικού παράγοντα κινδύνου για εγκεφαλικά επεισόδια. Αλλά μια νέα κατηγορία φαρμάκων που μπορούν να μειώσουν δραστικά το βάρος έχουν εγκριθεί από τις ρυθμιστικές αρχές στις ΗΠΑ, παρέχοντας νέα εργαλεία για τη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου.

Η Αμερικανική Ενωση για τα Εγκεφαλικά Επεισόδια συνιστά τώρα στους γιατρούς να εξετάζουν το ενδεχόμενο συνταγογράφησης αυτών των φαρμάκων, σε άτομα με παχυσαρκία ή διαβήτη. Ωστόσο με τη διευκρίνιση ότι οι άνθρωποι πρέπει να συνεχίσουν να τρώνε σωστά και να ασκούνται, όπως λέει ο Δρ Φάντι Ναχάμπ, ειδικός στα εγκεφαλικά επεισόδια στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Emory.

Πώς οι γιατροί μπορούν να εντοπίσουν παράγοντες κινδύνου

Οι νέες κατευθυντήριες γραμμές συνιστούν για πρώτη φορά στους γιατρούς να ελέγχουν τους ασθενείς για άλλους παράγοντες που θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, συμπεριλαμβανομένου του φύλου, της φυλής, αλλά και μη ιατρικών παραγόντων, όπως η οικονομική σταθερότητα, η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, οι διακρίσεις και ο ρατσισμός.

Για παράδειγμα, ο κίνδυνος για εγκεφαλικό επεισόδιο είναι σχεδόν διπλάσιος για τους μαύρους ενήλικες στις ΗΠΑ από ό,τι για τους λευκούς ενήλικες, σύμφωνα με το Κέντρο Πρόληψης Λοιμώξεων των ΗΠΑ (CDC).

«Εάν κάποιος δεν έχει ασφάλιση ή δεν μπορεί να πάει στον γιατρό λόγω δυσκολιών στις μετακινήσεις ή δεν μπορεί να πάρει άδεια από τη δουλειά του για να πάει στο γιατρό, όλα αυτά είναι αιτίες που μπορούν να επηρεάσουν την δυνατότητα πρόληψης του εγκεφαλικού επεισοδίου», εξηγεί ο Δρ Μπούσνελ.

Οι γιατροί μπορεί να είναι σε θέση να υποδείξουν στους ασθενείς τρόπους για να εξασφαλίσουν για χαμηλού κόστους υγειονομική περίθαλψη, φθηνό αλλά καλής ποιότητας φαγητό, ή πώς να ασκηθούν χωρίς να ξοδέψουν όλο το εισόδημά τους για το γυμναστήριο.

Οι κατευθυντήριες γραμμές συνιστούν επίσης στους γιατρούς να ελέγχουν για καταστάσεις που θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο μιας γυναίκας για εγκεφαλικό επεισόδιο, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή η πρόωρη εμμηνόπαυση.

Πώς μπορώ να καταλάβω αν παθαίνω εγκεφαλικό – Τι πρέπει να κάνω

Τρία από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα εγκεφαλικού επεισοδίου περιλαμβάνουν αδυναμία στο πρόσωπο, αδυναμία στα χέρια και δυσκολία στην ομιλία. 

Ο χρόνος είναι σημαντικός, διότι η εγκεφαλική βλάβη μπορεί να συμβεί γρήγορα. Αν αντιμετωπιστεί ένα εγκεφαλικό επεισόδιο γρήγορα, τότε και η βλάβη μπορεί να περιοριστεί. 

Οι Αμερικανοί ειδικοί στα εγκεφαλικά επεισόδια έχουν επινοήσει ένα ακρωνύμιο: FAST (που σημαίνει γρήγορα). F για το πρόσωπο (face), A για το χέρι (arm), S για την ομιλία (speech) και T για τον χρόνο (time).

Εάν νομίζετε ότι εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο μπορεί να έχει υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο, καλέστε αμέσως ασθενοφόρο.

Με στοιχεία από το Associated Press