Εκτός σχεδίου δόμηση: Ευκολότερη, αλλά ακριβότερη – Τι περιλαμβάνει το σχέδιο νόμου

Ερωτηματικά για τις προθέσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος γύρω από την εκτός σχεδίου δόμηση και την προστασία της υπαίθρου γεννά η αιφνίδια ανακοίνωση χθες της συμπερίληψης σχετικών ρυθμίσεων σε σχέδιο νόμου. Η κατεύθυνση φαίνεται να είναι η ενίσχυση της δόμησης σε εκτός σχεδίου περιοχές, με παράκαμψη των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) γύρω από τις ελάχιστες απαραίτητες προϋποθέσεις. Για τη ρύθμιση πιέζουν μηχανικοί, εργολάβοι και κτηματομεσίτες, ενώ ο επιστημονικός κόσμος και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις επισημαίνουν την ανάγκη να ανακοπεί η περαιτέρω τσιμεντοποίηση της υπαίθρου, η οποία έχει τα τελευταία χρόνια «απογειωθεί».

Λίγα έγιναν γνωστά για το σχέδιο νόμου που παρουσιάστηκε χθες στο υπουργικό συμβούλιο από τον υπουργό Θόδωρο Σκυλακάκη. Το σχέδιο νόμου θα αφορά τέσσερα βασικά θέματα: την εκτός σχεδίου δόμηση, την αυθαίρετη δόμηση, τη σύσταση του Οργανισμού Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας και την αναδιοργάνωση των δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης – αποχέτευσης.

Οσον αφορά την εκτός σχεδίου δόμηση, πηγές του υπουργείου διευκρίνιζαν χθες ότι οι τελικές ρυθμίσεις θα παρουσιαστούν σε υπουργικό συμβούλιο στα μέσα Δεκεμβρίου, κάτι που ίσως να υποδεικνύει ότι οι ρυθμίσεις δεν έχουν οριστικοποιηθεί. Δύο σημεία, ωστόσο, φαίνεται να έχουν «κλειδώσει». Το πρώτο αφορά το γνωστό ζήτημα, δηλαδή τις προϋποθέσεις για την οικοδόμηση σε εκτός σχεδίου οικόπεδα. Με σειρά αποφάσεων τα τελευταία χρόνια το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει επισημάνει ότι απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ελάχιστη αρτιότητα (τέσσερα στρέμματα ή μεγαλύτερη, αν ισχύει κάτι διαφορετικό σε μια περιοχή) και το ελάχιστο «πρόσωπο» σε αναγνωρισμένη οδό, δηλαδή δρόμο που είναι επίσημα κοινόχρηστος.

Το υπουργείο φαίνεται ότι προσανατολίζεται σε μια ερμηνεία των υποχρεώσεων αυτών, ιδίως ως προς το «πρόσωπο», μιλώντας για πρόσωπο σε υπάρχουσα (όχι αναγνωρισμένη) οδό με συγκεκριμένα γεωμετρικά χαρακτηριστικά και ως μεταβατικό μέτρο μέχρι την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού (σε όσες περιοχές βρίσκονται νέα πολεοδομικά σχέδια σε εξέλιξη). Δεν είναι γνωστό αν η ρύθμιση θα «διαφοροποιεί» τη δυνατότητα οικοδόμησης ανάλογα με την ηλικία του οικοπέδου, σε προ και μετά του 1985 και 2003 (οπότε και θεσπίστηκαν οι περιορισμοί της ελάχιστης αρτιότητας και του «προσώπου» αντίστοιχα), κάτι που επίσης αποτελεί μια ευνοϊκή για την εκτός σχεδίου δόμηση ερμηνεία των αποφάσεων του ΣτΕ.

Ως αντίβαρο, το υπουργείο πρόκειται να κάνει την έκδοση οικοδομικών αδειών σε εκτός σχεδίου περιοχές ακριβότερη, μέσω της θέσπισης ενός τέλους που θα κατατίθεται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα έσοδα θα κατευθύνονται συγκεκριμένα στον δήμο όπου εκδίδεται η κάθε άδεια, αποκλειστικά για έργα υποδομής και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.

Πιέζουν μηχανικοί, εργολάβοι και κτηματομεσίτες – Τα δύο σημεία που φαίνεται να έχουν «κλειδώσει».

Οσον αφορά τα υπόλοιπα που παρουσιάστηκαν στο χθεσινό υπουργικό συμβούλιο:

• Στο σχέδιο νόμου περιλαμβάνεται ένα νέο θεσμικό πλαίσιο για την καταπολέμηση και τον έλεγχο της αυθαίρετης δόμησης. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας κεντρικής αρχής για το θέμα αυτό (κάτι ανάλογο είχε δημιουργηθεί πριν από μερικά χρόνια στους επιθεωρητές Περιβάλλοντος). Και θα θέτει ως προτεραιότητα την υλοποίηση των πρωτοκόλλων κατεδάφισης.

• Επίσης προβλέπεται ότι θα καθοριστούν ειδικές κτιριολογικές ή κτιριοδομικές απαιτήσεις σε Ζώνες Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας, καθώς και σε περιοχές πλησίον ρεμάτων.

• Περιλαμβάνονται επίσης ρυθμίσεις για τις συγχωνεύσεις δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης – αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) με τη δημιουργία διαδημοτικών σχημάτων, ενώ προβλέπεται η χωρική επέκταση της αρμοδιότητας της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ σε όμορες περιφερειακές ενότητες. Οι ΔΕΥΑ θα παραμείνουν μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, τα χρέη τους θα ρυθμιστούν, ενώ ο επικεφαλής τους θα πρέπει να επιλέγεται με κριτήρια αγοράς. Τέλος, θα απαγορευθεί σε δήμους και συνδέσμους ύδρευσης να προσφέρουν υπηρεσίες διαχείρισης υδάτων και λυμάτων.

• Συστήνεται ο Οργανισμός Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας, ο οποίος θα αναλάβει συνολικά την πληροφορία, τον συντονισμό και τις σχετικές αρμοδιότητες διαχείρισης των υδάτων του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας, υπό την εποπτεία των υπουργείων Περιβάλλοντος, Υποδομών και Αγροτικής Ανάπτυξης, με τη συμμετοχή δήμων και περιφέρειας.

• Τέλος, το σχέδιο νόμου θα περιλαμβάνει κάποιες ρυθμίσεις για την αστική ανθεκτικότητα, το ποδήλατο και την προσβασιμότητα. Επίσης θα περιλαμβάνει ρυθμίσεις για τη βελτίωση της λειτουργίας των υπηρεσιών και των συλλογικών οργάνων και την επιτάχυνση των διαδικασιών.