Ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις στις κυθηραϊκές οικογένειες Τζάννε και Βενέρη

Έχοντας παρακολουθήσει για πολλά χρόνια την ιστορική πορεία των κυθηραϊκών επωνύμων, τα οποία, φυσικά, σηματοδοτούν την αντίστοιχη πορεία των οικογενειών που τα φέρουν, παρατηρούμε μερικά πράγματα, τα οποία περνούν απαρατήρητα από τους ανυποψίαστους φορείς όσων έχουν σήμερα το επώνυμο. Μία σημαντική παρατήρηση προέρχεται από τη μελέτη των βαφτιστικών, όπως αναφέρουμε και στην εισαγωγή του βιβλίου μας «Κυθηραϊκά επώνυμα», καθώς στα Κύθηρα τηρείται μέχρι σήμερα και για πολλούς αιώνες η βαθιά ριζωμένη Χριστιανική παράδοση  να δίδονται κατά κανόνα στα παιδιά τα ονόματα των παππούδων. Κάποια αντίστοιχη παράδοση φαίνεται να είχε βάσεις και στα χρόνια της αρχαιότητος. Αν παρακολουθήσει, λοιπόν, κανείς τα  βαφτιστικά στην πορεία των αιώνων βλέπει την ιστορική διαδρομή μία οικογένειας. Σήμερα θα παρουσιάσουμε δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις, που φθάνουν μέχρι τις μέρες μας.

Η πρώτη αφορά το επώνυμο Τζάννες, για το οποίο έχουμε την ακριβή ιστορική αναφορά ακόμη και για την πρώτη εμφάνισή του στα Κύθηρα, που τοποθετείται το 1419 (Ελ. Χάρου) με προέλευση από τη Ρώμη. Αυτός ο πρώτος, που έφθασε στα Κύθηρα, ο Νικόλαος Τζάννες, είχε 5 παιδιά με τα βαφτιστικά: Ανδρέας, Μάρκος, Βαλέριος, Ιερώνυμος και Λουράντος (από το Λεονάρδος, από το οποίο και προέρχεται και που είναι και αυτό γνωστό επώνυμο στα Κύθηρα). Μερικά από αυτά τα βαφτιστικά και συγκεκριμένα τα Μάρκος, Ιερώνυμος και Βαλέριος έχουν επιβιώσει μέχρι σήμερα (έξη αιώνες μετά!) σε κλάδους της οικογένειας Τζάννε. Συγκεκριμένα αναφέρεται ένας Μάρκος Γ. Τζάννες στη μακρινή Αυστραλία με το παρωνύμιο Μαρκόγιαννης και μάλλον πρόκειται για τον τελευταίο με αυτό το ονοματεπώνυμο από όσο γνωρίζουμε, αφού δεν διαθέτει άρρενα τέκνα). Το όνομα Ιερώνυμος επίσης αναφέρεται σε κλάδο της οικογένειας στον Άγιο Ηλία, ενώ το Βαλέριος σε κλάδο των Αλεξανδράδων.

Ακόμη πιο χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των Βενιέρων (Βενέρη σήμερα) αφού πρόκειται για μία από τις παλαιότερες οικογένειες του νησιού με προέλευση τη μεγάλη Ενετική οικογένεια ευγενών που κατέστησαν κυρίαρχοι των Κυθήρων μετά την κατάκτηση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας το 1204. Στις πρώτες οικογένειες του κλάδου αυτού αναφέρεται και το βαφτιστικό Φραγκίσκος, το οποίο έφθασε μέχρι τις μέρες μας και μάλλον φαίνεται να χάνεται σ’ αυτές. Φραγκίσκος  ήταν το βαφτιστικό του αείμνηστου π. Άνθιμου Βενέρη, που πέθανε λίγα χρόνια πριν (το Άνθιμος ήταν το ιερατικό όνομα). Σήμερα υπάρχει ένας ακόμη με το ίδιο ονοματεπώνυμο στο νησί. Και οι δύο έλκουν την καταγωγή τους από έναν εκ των απογόνων αυτού του Φρ. Βενέρη του 14^ου αι. Από τον ίδιο κλάδο κατά πάσαν πιθανότητα είχαμε και μία οικογένεια Λουράντων από τα Καλησπεριάνικα, που ένας κλάδος της είχε φθάσει στο Λειβάδι και βρέθηκαν με μέρος περιουσίας Βενιέρων εκεί, που υπάρχει ακόμη και από τους οποίους φαίνεται να «κληρονόμησαν» εκ θηλυγονίας το βαφτιστικό Φραγκίσκος. Σε άλλο μας σημείωμα θα ασχοληθούμε με άλλες σχετικές περιπτώσεις που έρχονται από τα βάθη της Κυθηραϊκής ιστορίας.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΙΟΥΝΙΟΥ 2022