Φιλόζωοι του παρελθόντος στη λαϊκή μας παράδοση

Οι μικρές ιστορίες της τοπικής μας λαογραφίας κρύβουν μερικά ανεκτίμητα μαργαριτάρια λαϊκής σοφίας. Είναι γνωστό σε όλους ότι η αγροτική ζωή σε όλο το νησί, όπως και σε όλη η χώρα μας, μέχρι και τα πρώτα χρόνια μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο  ήταν άμεσα εξαρτημένη από τα ζώα. Η κάθε οικογένεια για να επιβιώσει είχε στάβλους με πουλερικά, πρόβατα, κατσίκες, γουρούνια, αλλά και γαϊδουράκια για τη μεταφορά κάθε είδους από τις αγροτικές εργασίες και, οι πλέον μεγάλοι κτηματίες, ένα ζευγάρι βόδια για όργωμα, αλώνισμα και γάλα.  Όλα τα ζώα τα πρόσεχαν πολύ, γιατί ήταν σημαντικό περιουσιακό στοιχείο και απαραίτητο εργαλείο για τη ζωή τους. Το περιστατικό που περιγράφουμε το αφηγήθηκε ο κ. Μαν. Ι. Κασιμάτης και έλαβε χώρα μάλλον τη δεκαετία του 1940. Σε μία πεζούλα στον Άγιο Ηλία, που μαζεύονταν το βράδυ οι άντρες του χωριού, όταν δεν υπήρχε κοντά καφενείο, πέρασε ένας Φατσέας και χαιρέτισε όσους συνάντησε ανάμεσα στους οποίους ήταν κι ένας από γειτονικό χωριό τα Γουδιάνικα, του οποίου είχε δει ο πρώτος τα βόδια του στο χωράφι μέσα στον καυτό ήλιο χωρίς νερό και σκιά. Τότε, άφηναν τα ζώα δεμένα στο χωράφι να βοσκήσουν, αλλά τους άφηναν έναν κουβά νερό και το μεσημέρι τα μετέφεραν σε σκιερό μέρος, συνήθως κάτω από δέντρα. Ο συγκεκριμένος τα είχε αφήσει στον ήλιο κάτι που δεν πέρασε απαρατήρητο από το συγχωριανό του, που του λέει:

-Καλησπέρα μαστρο……, αλλά έλα αύριο να σου κάνω το τραπέζι.

-Και γιατί, μαθές, μου κάνεις το τραπέζι;

-Ε, λέω να στο κάνω καταμεσήμερο στη μέση στο χωράφι στο Εικονοστάσι (το τοπωνύμιο που είχε αφήσει τα ζώα απότιστα) να δεις τι ωραία είναι να σε αφήνουνε κατακαλόκαιρο στον ήλιο χωρίς νερό!

Δεν γνωρίζουμε τη συνέχεια του διαλόγου, αλλά σίγουρα δεν θα ξαναξέχασε τα ζώα του χωρίς νερό στον ήλιο ο πρώτος της παρέας.

Δημοσιεύθηκε στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ στο φύλλο Νοεμβρίου 2024