Γιατί οι καρχαρίες επιτίθενται σε ανθρώπους

Αν το καλοσκεφτείτε, ένας άνθρωπος είναι ένα κομμάτι φρέσκο κρέας που κολυμπάει αργά σε σχέση με τα ψάρια. Και για τους καρχαρίες αποτελεί  ένα εύκολο θήραμα. Αυτά τα δεδομένα σε κάνουν να αναρωτιέσαι: γιατί τόσο λίγοι άνθρωποι έχουν δεχτεί επιθέσεις από καρχαρίες;

Η 13χρονη τότε Χάνα Μιγκάλ έκανε σερφ στα πεντακάθαρα νερά στον κόλπο των πυρκαγιών στη Ανατολική Ακτή της Τασμανίας. Ενώ ξεκουραζόταν στην σανίδα της, περιμένοντας το επόμενο κύμα, είδε μια σκιά στον βυθό. Στην αρχή δεν έδωσε σημασία, αλλά όσο η σκιά ερχόταν προς το μέρος, ενστικτωδώς να σηκώσει τα πόδια της. Νόμιζε ότι είναι φύκια που είχαν ξεκολλήσει από τις δίπλα πέτρες και σιχαινόταν να τις ακουμπήσει. Πριν προλάβει όμως να τα βγάλει από το νερό, κάτι έπιασε το πόδι της.

«Δεν πονούσε στην αρχή. Ήταν σαν κάτι να με κρατούσε απαλά και μετά βρέθηκα στο νερό», λέει στο BBC.

Όσοι όμως είδαν το περιστατικό από την ακτή, δεν φαινόταν τόσο χαλαρό όπως το περιγράφει η ίδια. Το νερό γύρω της τινάχτηκε σαν σε έκρηξη, όταν ο τεράστιος λευκός καρχαρίας μήκους 5 μέτρων άρπαξε το πόδι της, την ταρακούνησε στον αέρα και την τράβηξε στο νερό. «Μου πήρε μερικά δευτερόλεπτα για να καταλάβω ότι ήταν καρχαρίας» λέει η ίδια

«Όταν βγήκα ξανά στην επιφάνεια, το πόδι μου ήταν ακόμα στο στόμα του. Το μόνο που έβλεπα ήταν το πόδι μου με την μαύρη στολή, τα δόντια του, τα ροζ του ούλα. Νόμιζα ότι έβλεπα εφιάλτη».

Από το νερό την έσωσε ο 33χρονος ξάδερφός της. Έφτασε στο σημείο που ήταν η Μιγκάλ και άρχισε να χτυπάει τον καρχαρία στο κεφάλι του. Ο καρχαρίας άφησε το πόδι της αλλά έπιασα την σανίδα, η οποία ήταν ακόμα συνδεδεμένη με το πόδι της με ένα σκοινί.

Έχοντας στο στόμα του τη σανίδα, ο καρχαρίας την τράβηξε ανά μέσα στο νερό. Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα βγήκε ξανά στην επιφάνεια και μαζί της η μισή σανίδα.

Όταν βγήκαν στην ακτή η Μιγκάλ ήταν τυχερή γιατί ανάμεσα στους ανθρώπους που ήταν μάρτυρες του περιστατικού, ήταν ένας γιατρός και μία νοσοκόμα. Της έδωσαν πολύ κρίσιμες πρώτες βοήθειες, όσο περίμενα το ασθενοφόρο.

Περισσότερα από 10 χρόνια αργότερα, η Μιγκάλ έχει ακόμα τις ουλές στο πόδι της από τα δόντια του καρχαρία. Το δεξί της πόδι είναι φανερά πιο αδύναμο από το αριστερό, τόσο πολύ που χρειάζεται να το πιάσει με τα χέρια της για να ανέβει στο μηχανάκι της.

Η Μιγκάλ ήταν ένα από τα περίπου 83 άτομα ανά τον κόσμο που δέχτηκαν επίθεση καρχαρία το 2009.

Είναι ένας αριθμός που παρέμεινε σχεδόν σταθερός την τελευταία δεκαετία. Ο μέσος αριθμός των μη προκληθέντων επιθέσεων καρχαρία μεταξύ 2013-2017, είναι για παράδειγμα 84.

Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι αυξάνονται οι επιθέσεις καρχαρία σε ορισμένα μέρη του κόσμου. Οι ανατολικές ακτές ΗΠΑ και η νότια Αυστραλία έχουν δει τα ποσοστά τους να διπλασιάζονται τα τελευταία 20 χρόνια, ενώ η Χαβάη έχει επίσης δει μια απότομη αύξηση. Γιατί συμβαίνει αυτό;

«Οι επιθέσεις των καρχαριών συσχετίζονται έντονα με τον αριθμό των ανθρώπων που βρίσκονται στο νερό ταυτόχρονα με τους καρχαρίες», λέει ο Γκάβιν Νέιλορ, διευθυντής του Προγράμματος της Φλόριντα για την έρευνα των καρχαριών, που διατηρεί το διεθνές αρχείο για τις επιθέσεις των καρχαριών.

«Όσο περισσότεροι καρχαρίες και άνθρωποι υπάρχουν σε ένα μέρος, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να συναντηθούν».

Ο ισχυρισμός του μπορεί να έχει βάση, αλλά αν δούμε πιο καλά τα στοιχεία, λέει το BBC, αποκαλύπτονται και άλλοι λόγοι. Για παράδειγμα, στην νότια Αυστραλία έχει αυξηθεί ο πληθυσμός από φώκιες, το αγαπημένο θήραμα του λευκού καρχαρία. Κάτι που έχει συμβεί καις τις ΗΠΑ, λόγω της νομοθεσίας για την προστασία της. Αυτό έχει οδηγήσει σε αύξηση του αριθμού των μεγάλων λευκών καρχαριών στην περιοχή, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών.

Ωστόσο, εν υπάρχουν ξεκάθαρα στοιχεία που να δείχνουν ότι οι καρχαρίες κυνηγάνε ανθρώπους, σύμφωνα με τους επιστήμονες που τους μελετούν. Οι λευκοί καρχαρίες του Βόρειου Ατλαντικού, για παράδειγμα, δείχνουν να προτιμούν την εποχιακή μετακίνηση, αφού μεταναστεύουν χιλιάδες μίλια μακριά σε θερμότερα νερά κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Ορισμένοι ενήλικες θα βγουν στον ανοιχτό ωκεανό για μερικούς μήνες, ενώ θα επιλέξουν να βρουν τη λεία τους σε βάθη ενός χιλιομέτρου κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.

«Είμαστε σαν αβοήθητα λουκάνικα που επιπλέουν στο νερό», λέει ο Νέιλορ. Αλλά παρόλο που είμαστε ένα εύκολο φαγητό, οι καρχαρίες δεν ενδιαφέρονται για εμάς. «Γενικά απλώς αγνοούν τους ανθρώπους. Νομίζω ότι αν οι άνθρωποι ήξεραν πόσο συχνά βρίσκονταν σε νερό με καρχαρίες, πιθανότατα θα έμειναν έκπληκτοι».

Πέρυσι, υπήρχαν μόλις 66 επιβεβαιωμένες, μη προκληθείσες επιθέσεις καρχαρία, μια πτώση περίπου 20% συγκριτικά με τα προηγούμενα έτη. Μόνο τέσσερις από αυτές τις επιθέσεις ήταν θανατηφόρες.

Μέχρι στιγμής, το 2019, έχουν σημειωθεί τέσσερις θανατηφόρες επιθέσεις καρχαρία.

Η πλειοψηφία των επιθέσεων γίνεται από τρία είδη: τον λευκό, το τίγρη και τον ταύρο. Ο λευκός καρχαρίας συνήθως επιτίθεται από κάτω, με μια καταστροφική δαγκωματιά. Σε κάποιες περιπτώσεις, θα αφήσει το θήραμά του μέχρι να πεθάνει από αιμορραγία και μετά θα επιστρέψει για το φάει.