Γιατί πολλές φορές πληρώνουμε πιο ακριβά τo υγιεινό φαγητό

Η υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, δεν απαιτεί μόνο διάθεση και αποφασιστικότητα αλλά και χρήμα καθώς τα νωπά τρόφιμα είναι συνήθως και πιο ακριβά.

Σύμφωνα με το CNBC, η βρετανική έκθεση Broken Plate του Ιδρύματος Τροφίμων, που κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 2023, υπογραμμίζει ότι τα υγιεινά τρόφιμα κοστίζουν δύο φορές περισσότερο από τα λιγότερο υγιεινά.

Αυτό έχει οδηγήσει ή και αναγκάσει πολλούς ανθρώπους να τρέφονται λιγότερο υγιεινά καθώς η ακρίβεια των φρέσκων, μη επεξεργασμένων τροφίμων, δεν τους επιτρέπει να τα αγοράσουν.

Μεγάλη ζήτηση στις ανεπτυγμένες χώρες

Οι χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου εξαρτώνται όλο και περισσότερο από τις εισαγωγές φρέσκων φρούτων και λαχανικών, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι έχουν κατανοήσει την διατροφική αξία τους και τα αγοράζουν.

Παράλληλα, έχουν πρόσβαση όλο το χρόνο σε τροπικά ή εκτός εποχής φρούτα και λαχανικά, γεγονός που έχει οδηγήσει σε μια μακρύτερη και πιο περίπλοκη παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού.

Οι ΗΠΑ είναι ένας από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς φρέσκων φρούτων και λαχανικών στον κόσμο και παράλληλα, είναι ένας μεγάλος εξαγωγέας.

Όμως, ενώ η παραγωγή τροφίμων στις ΗΠΑ παρέμεινε σταθερή με την πάροδο των χρόνων, οι εισαγωγές της αυξήθηκαν κατά 129% για φρούτα και κατά 155% για λαχανικά, τα τελευταία 20 χρόνια.

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου του Warwick στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι Αμερικανοί ξοδεύουν κατά μέσο όρο 40% περισσότερα για φρούτα και λαχανικά τα τελευταία 10 χρόνια.

«Υπάρχει μια σταθερά αυξητική τάση στο κόστος για φρέσκα φρούτα και λαχανικά, που δεν υπάρχει σε άλλα προϊόντα», δήλωσε στο CNBC ο Thijs Van Rens, ένας από τους συντάκτες της μελέτης Warwick.

Αντίθετα, τα εξαιρετικά επεξεργασμένα είδη διατροφής-τα οποία δεν χαλάνε όπως τα φρέσκα προϊόντα- γίνονται όλο και φθηνότερα.

«Το πρόχειρο φαγητό είναι φθηνό γιατί μπορεί να διατηρηθεί πολύ μεγαλύτερο διάστημα έως και για πάντα. Αυτό δίνει μια ευελιξία στους εμπόρους, να το αγοράσουν χύμα, χωρίς να είναι συσκευασμένο και να εξαχθεί όταν η τιμή του πέσει, κάτι που δεν μπορεί να γίνει με τα φρέσκα προϊόντα».

Οι Βρετανοί δεν μπορούν να αγοράσουν φρούτα και λαχανικά

Οι πολύ ακριβές τιμές των φρέσκων τροφίμων τα έχει κάνει απλησίαστα, με τους βρετανούς να έχουν μειώσει την κατανάλωση στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 50 χρόνων, σύμφωνα με τη μελέτη του Ιδρύματος Τροφίμων.

Η Rebecca Tobi, ανώτερο στέλεχος στο Ίδρυμα Τροφίμων, υποστηρίζει πως «υπάρχει ένα μεγάλο χάσμα στην πολιτική που ακολουθούν οι χώρες για να προωθήσουν έναν υγιεινό τρόπο διατροφής και να διευκολύνουν τους πολίτες να έχουν πρόσβαση σε αυτές τις τροφές» δήλωσε στην CNBC.

Δεν υπάρχουν εργατικά χέρια στη γεωργία

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αυξάνει τις τιμές των τροφίμων είναι η έλλειψη εργατικού δυναμικού στις γεωργικές εργασίες.

Ο τομέας βρίσκεται σε παρακμή τα τελευταία χρόνια στις περισσότερες χώρες σε όλο τον κόσμο, ειδικά στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, με τους νέους να μην ενδιαφέρονται καθώς η δουλειά είναι σκληρή, συχνά κάτω από αντίξοες συνθήκες και με πολύ χαμηλούς μισθούς.

Έτσι στα αναπτυγμένα κράτη η παραγωγή εξαρτάται από εποχικούς εργαζόμενους που είναι ωστόσο δυσεύρετοι. Έρευνα της Εθνικής Ένωσης Αγροτών του Ηνωμένου Βασιλείου (NFU) διαπίστωσε, ότι το πρώτο εξάμηνο του 2022, χάθηκαν φρούτα και λαχανικά αξίας 22 εκατομμυρίων λιρών (28 εκατομμύρια δολάρια) λόγω έλλειψης εργατικού δυναμικού.

Το ίδιο έτος, από τις 70.000 θέσεις εργασίας στην γεωργία καλύφθηκαν μόλις οι 38.000 από εποχικούς εργαζόμενους, με την κυβέρνηση -όπως και στην Ελλάδα- να κάνουν πιο εύκολη την παραμονή μεταναστών προκειμένου να δουλέψουν στα χωράφια.

Άλλες χώρες, όπως η Ιαπωνία, που αντιμετωπίζει τεράστιο ζήτημα γήρανσης του πληθυσμού επενδύει σε νέες τεχνολογίες και εξοπλισμό.

Κλιματική αλλαγή και υψηλό κόστος ενέργειας

Ένας ακόμη αστάθμητος παράγοντας για την αλυσίδα εφοδιασμού σε νωπά προϊόντα όπως φρούτα και λαχανικά, είναι ο καιρός.

Η Κίνα, η Ινδία, η Βραζιλία, η Τουρκία και το Μεξικό είναι από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς φρούτων στον κόσμο και όλες αντιμετωπίζουν ακραίες καιρικές συνθήκες τα τελευταία πέντε χρόνια.

Το 2023, οι θερμοκρασίες στο Μεξικό έφτασαν στα υψηλότερα επίπεδα με την κυβέρνηση να προκαλεί τεχνητή βροχή για να σωθούν οι σοδειές.

Στην Κίνα, οι καταστροφικές πλημμύρες και οι ακραίες θερμοκρασίες κατέστρεψαν τις καλλιέργειες ενώ έχει διαπιστωθεί ότι η κλιματική αλλαγή και το υψηλό κόστος της ενέργειας, έχει αυξήσει το κόστος της διατροφής στον κόσμο κατά 770 δολάρια το χρόνο, δηλαδή σχεδόν 60%.

Αυτό έχει οδηγήσει 3,14 δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο – περίπου το 42% του παγκόσμιου πληθυσμού – να μην μπορεί να στηρίξει οικονομικά μια υγιεινή διατροφή, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.

Στις ΗΠΑ, οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 11,4% από το 2022, από το οποίο 3,4% τους τελευταίους 12 μήνες. Ένας μέσος καταναλωτής στο Ηνωμένο Βασίλειο πληρώνει το 2023, 30% περισσότερο για τα τρόφιμα απ ότι πλήρωνε πριν από δύο χρόνια.

Όσο οι άνθρωποι δεν μπορούν να αγοράσουν φρέσκα τρόφιμα και να ακολουθήσουν μια υγιεινή διατροφή τόσο προβλήματα υγείας και παχυσαρκία θα αυξάνονται.

Προβλέπεται ότι εάν οι κυβερνήσεις δεν παρέμβουν ώστε οι τιμές να μειωθούν περίπου το 51% του παγκόσμιου πληθυσμού θα είναι στα επόμενα δέκα χρόνια παχύσαρκοι ή υπέρβαροι, επιβαρύνοντας την παγκόσμια οικονομία κατά 4,3 τρισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2035.