Ηρθε η ώρα της εξόδου για τον Τζο Μπάιντεν – αλλά πώς θα γίνει αυτό;

Ο Ντόναλντ Τραμπ επέμενε μέχρι την τελευταία στιγμή ότι ο Τζο Μπάιντεν θα έπαιρνε διεγερτικά για να εμφανιστεί στο debate της Πέμπτης, γεμάτος ενέργεια. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ τον διέψευσε –με τον πιο εμφατικό, αλλά όχι τον καλύτερο, τρόπο: Η εμφάνιση του 81χρονου προέδρου των ΗΠΑ στο debate της Ατλάντας ήταν τραγική, σε τέτοιο βαθμό που πλέον άπαντες –από τα μεγάλα διεθνή μέσα ενημέρωσης, ως το ίδιο το Δημοκρατικό Κόμμα– βλέπουν τελικά τον ελέφαντα που υπήρχε καιρό στο δωμάτιο, όπως λένε οι Αγγλοσάξωνες, ότι μάλλον ήρθε η ώρα ο Μπάιντεν να αποτραβηχθεί από την κούρσα της διαδοχής και όσο είναι ακόμα καιρός.

Ο Μπάιντεν έχασε το debate από τα πρώτα λεπτά, όπως επεσήμανε η Washington Post, ένα από τα πλέον φιλικά στο Δημοκρατικό Κόμμα έντυπα. Η φωνή του έβγαινε με το ζόρι, ανά φάσεις φαινόταν να παλεύει για να βρει τη σωστή λέξη και να χάνει τον ειρμό της σκέψης του. Αυτός ο Μπάιντεν δεν είχε καμία σχέση με εκείνον που εντυπωσίασε τους πάντες στην ομιλία του στο Κογκρέσο για την Κατάσταση της Ενωσης τον περασμένο Μάρτιο.

Ο Τραμπ, παρότι μόλις τρία χρόνια νεότερος του, επικράτησε κατά κράτος σε όλη τη διάρκεια του debate. Κι ας ψευδόταν ασύστολα και συστηματικά, όπως εξάλλου το συνηθίζει. Ο Τραμπ ήταν αυτός που ξέραμε, ψεύτης, αμετροεπής, επικίνδυνος· ο Μπάιντεν ήταν το φάντασμα ενός υπέργηρου πολιτικού που κάποτε ήταν και ποτέ δεν θα ‘ναι, όπως λένε και πάλι οι Αγγλοσάξωνες.

Μετά την τηλεμαχία του CNN, είναι πλέον προφανές ότι οι Δημοκρατικοί θα πρέπει να αντιμετωπίσουν κατά πρόσωπο το μεγαλύτερο φόβο τους: Ισως ο Τζο Μπάιντεν, τελικά, να μην είναι ικανός για τη δουλειά. Οσο κι αν προσπάθησαν να πείσουν τον εαυτό τους και τους ψηφοφόρους περί του αντιθέτου, ο πρόεδρος δεν φαίνεται σε θέση να συνεχίσει την προσπάθεια.

Είναι σχεδόν βέβαιο, τόνισε η Washington Post, ότι το θέμα θα ανοίξει στο επερχόμενο συνέδριο του Δημοκρατικού κόμματος, τον Αύγουστο στο Σικάγο. Εάν αποφασιστεί η αντικατάσταση του Μπάιντεν, θα είναι μια επίπονη διαδικασία και η αναστάτωση που θα προκαλέσει θα είναι καταστροφική για τους Δημοκρατικούς, ελάχιστες εβδομάδες πριν τις κάλπες της 5ης Νοεμβρίου.

Οχι ότι δεν υπάρχουν υποψήφιοι. Ακόμη και μετά το σοκ του debate, όμως, μια τέτοια απόφαση δεν είναι πολύ εύκολη.

Ακόμη και οι πιο φανατικοι υποστηρικτές του Μπάιντεν, άνθρωποι που τον υπερασπίζονται επί μήνες εναντίον όσων τον αμφισβητούν, μετά την τηλεμαχία με τον Τραμπ άρχισαν να ανταλλάσσουν πανικοβλημένοι μηνύματα και τηλεφωνήματα. Αναρωτιούνται τώρα, όπως έγραψαν οι New York Times, αν είναι ήδη πολύ αργά για να πειστεί ο πρόεδρος να αποχωρήσει από την κούρσα. «Οι Δημοκρατικοί έχουν δείξει βαθιά συμπάθεια και στοργή για τον Τζο», λέει ένας βετεράνος του κόμματος. «Ολα αυτά όμως έχουν πλέον εξαντληθεί». Μαζί με την υπομονή τους, προφανώς.

Ο Μαρκ Μπιούελ, ένας εκ των σημαντικότερων δωρητών του Μπάιντεν και του Δημοκρατικού Κόμματος, είπε μετά το debate ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα πρέπει να αναλογιστεί πολύ σοβαρά εάν είναι το κατάλληλο πρόσωπο για την υποψηφιότητα. «Και πρέπει να σκεφτούμε αν έχουμε το χρόνο να βάλουμε κάποιον άλλον στη θέση του», είπε στους νεοϋορκέζικους Times.

Σημείωσε μεν ότι δεν ζητάει -ακόμη- από τον Μπάιντεν να αποσυρθεί, αλλά πρόσθεσε πως «η ηγεσία των Δημοκρατικών έχει τεράστια ευθύνη, διότι εδώ παίζεται η τύχη της δημοκρατίας και είμαστε όλοι πολύ νευρικοί».

Η αντικατάσταση του Τζο Μπάιντεν, μόλις δύο μήνες πριν πάρει και επίσημα το χρίσμα και πέντε μήνες πριν από τις εκλογές, είναι μια πολύ λεπτή υπόθεση και όχι μόνο για συναισθηματικούς λόγους. Οι δωρεές που έχουν γίνει για την προεκλογική του εκστρατεία εν μέρει θα χαθούν, καθώς είναι προσωπικές –για συγκεκριμένο υποψήφιο–, ενώ οι Δημοκρατικοί θα πρέπει να έχουν καταλήξει σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο πριν πάνε στο συνέδριο· δεν έχουν χρόνο για εσωτερικές διαφωνίες.

Οι Financial Times επεσήμαναν, από την πλευρά τους, ότι μόνο ο ίδιος ο Μπάιντεν μπορεί να αποφασίσει εάν θα συνεχίσει ή θα αποσυρθεί. Κανείς δεν μπορεί να τον εξαναγκάσει να κάνει κάτι από τα δύο. Μπορούν όμως να τον πιέσουν. Ο ίδιος ο πρόεδρος, μετά το debate είπε στους δημοσιογράφους ότι «ήταν κρυωμένος», αλλά θεωρεί ότι «τα πήγε καλά». Και απάντησε αρνητικά σε ερώτηση για την πιθανή αντικατάστασή του.

Οι δύο επικρατέστεροι αντικαταστάτες του, ο κυβερνήτης της Καλιφόρνια Γκάβιν Νιούσομ και η κυβερνήτης του Μίσιγκαν Γκρέτσεν Γουίτμερ είναι λίαν απίθανο να ανακατευτούν στην απόφαση αυτή. Ο κίνδυνος να χαρακτηριστείς «προδότης», όσο διεκδικείς την προεδρία είναι πολύ μεγάλος, σημείωσαν οι FT.

Ποιος θα μπορούσε να πείσει τον Μπάιντεν να πάρει την απόφαση; Μόνο η οικογένειά του, λένε όσοι τον ξέρουν καλά. Και κυρίως η σύζυγός του, Τζιλ. Ο Μπάιντεν είναι πεισματάρης, προσθέτουν. Μέχρι το debate ήταν βέβαιος ότι είναι ο μόνος άνθρωπος στην Αμερική που μπορεί να νικήσει τον Τραμπ. Τώρα είναι αμφίβολο εάν συνεχίζει να το πιστεύει και ο ίδιος, αλλά αυτό δεν αρκεί για να εγκαταλείψει την προσπάθεια.

Εάν ο Μπάιντεν πιστεύει πράγματι ότι «απλώς βρέθηκε σε κακή βραδιά», θα παραμείνει στην κούρσα και θα χαθεί πολύτιμος χρόνος, από τον ούτως ή άλλως λίγο που έχει στη διάθεσή του το κόμμα για να εκλέξει νέο υποψήφιο. Αλλά, η διστακτικότητά του να εγκαταλείψει την κούρσα, ίσως οφείλεται και σε κάτι άλλο: ο Μπάιντεν ξέρει πόσο αντιδημοφιλής είναι η αντιπρόεδρος Καμάλα Χάρις, ενώ γνωρίζει καλά ότι η πιθανή έξοδός του χωρίς να την υποδείξει ως διάδοχό του, ίσως οδηγήσει τους Δημοκρατικούς σε μια πολύ πικρή εσωκομματική διαμάχη για το ποιος θα πρέπει να τον αντικαταστήσει.

Ο Μπιλ Κλίντον είχε πει κάποτε ότι οι Αμερικάνοι προτιμούν κάποιον «δυνατό και άδικο» από κάποιον «αδύναμο και δίκαιο». Αυτές ήταν οι δύο επιλογές με τις οποίες βρέθηκαν αντιμέτωποι οι ψηφοφόροι που παρακολούθησαν το debate.

Οι Δημοκρατικοί, συμπεριλαμβανομένου του Μπάιντεν, ξέρουν ότι στις εκλογές του Νοεμβρίου και με αντίπαλο έναν άνθρωπο χυδαίο και δικτατορικό όπως ο Τραμπ, το διακύβευμα είναι η ίδια η αμερικανική δημοκρατία. Δεν υπάρχει πολύς χρόνος για αποφάσεις, ούτε το κόμμα στερείται ικανών ανθρώπων. Ο,τι είναι να γίνει, πρέπει να γίνει ταχύτατα όμως και όσο πιο αποφασιστικά γίνεται.

Ο Τζο Μπάιντεν έχει μόνο ένα πράγμα να σκεφτεί: Ποιον θα φοβηθεί περισσότερο ο Τραμπ, τον Μπάιντεν ή έναν νεότερο και πιο δυναμικό υποψήφιο που θα μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις επιθέσεις και τα ψέματά του; Για πολλούς Δημοκρατικούς η απάντηση είναι από το βράδυ της 27ης Ιουνίου αυτονόητη.