Κενά στην εμβολιαστική θωράκιση των παιδιών στην Ελλάδα

Καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του εμβολιασμού των παιδιών έναντι νόσων όπως ο κοκκύτης ή η ιλαρά, αλλά και διαφορές στην εμβολιαστική κάλυψη μεταξύ περιφερειών παρατηρείται στη χώρα μας. Αυτό προκύπτει από μελέτη εμβολιαστικής κάλυψης στα παιδιά που διενήργησε οΕθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας και η οποία παρουσιάστηκε σε ημερίδα του ΕΟΔΥ.

Η μελέτη αξιοποίησε δεδομένα της βάσης συνταγογράφησης της ΗΔΙΚΑ και περιλάμβανε τα παιδιά που γεννήθηκαν από την 1/1/2018 έως την 31/12/2022 και εξέταζε τα εμβόλια που τους έχουν χορηγηθεί έως και τις 30 Σεπτεμβρίου 2024. Εξαιρέθηκαν τα παιδιά που δεν γεννήθηκαν στην Ελλάδα και παιδιά που δεν είχαν αποκτήσει ΑΜΚΑ τους 12 πρώτους μήνες της ζωής τους, καθώς εκτιμάται ότι ανήκουν σε ομάδες πληθυσμού ή σε οικογένειες που δεν ακολουθούν τις οδηγίες της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών.

Οπως προέκυψε από τη μελέτη, ηεμβολιαστική κάλυψη των παιδιών στην Ελλάδα είναι σε γενικές γραμμές σε καλό επίπεδο, ωστόσο υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Το 2,35% των παιδιών δεν είχε κάνει κανένα εμβόλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2024. Τουλάχιστον τρεις δόσεις του εμβολίου για διφθερίτιδα, τέτανο, κοκκύτη είχε κάνει το 94,4% των παιδιών, ενώ τις τέσσερις δόσεις το 87,2%. Πλήρως εμβολιασμένο έναντι της ιλαράς ήταν το 86% των παιδιών (93,8% είχαν κάνει την πρώτη δόση) και έναντι της ανεμοβλογιάς το 82,4%.

Αυτό που παρατήρησαν οι ερευνητές είναι μια καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των εμβολιασμών, όπως φαίνεται πολύ έντονα σε ό,τι αφορά το εμβόλιο MMR (ιλαρά, παρωτίτιδα, ερυθρά), όπου μόλις το 70% των παιδιών είχε κάνει και τις δύο δόσεις στα δύο πρώτα χρόνια. Οπως εξήγησε στην «Κ» η καθηγήτρια παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Βάνα Παπαευαγγέλου, η καθυστέρηση αυτή έχει σημασία από πλευράς δημόσιας υγείας, καθώς σε περιόδους επιδημικής έξαρσης μιας νόσου, θα υπάρχουν «τρύπες» σε αυτό που ονομάζεται ανοσία αγέλης. Επιπλέον, η μελέτη κατέδειξε ότι στο Βόρειο Αιγαίο τα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης είναι χαμηλότερα σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη περιφέρεια της χώρας, ενώ αντίθετα την καλύτερη εικόνα σε αυτόν τον τομέα έχει η Δυτική Μακεδονία και η Κρήτη. Είναι ενδεικτικό ότι τρεις δόσεις για το εμβόλιο κοκκύτη, διφθερίτιδας, τετάνου, πολιομυελίτιδας έχει κάνει το 97,22% των παιδιών στη Δυτική Μακεδονία, τη στιγμή που στο Βόρειο Αιγαίο το αντίστοιχο ποσοστό είναι 90,84%. Οπως τόνισαν οι ειδικοί, στις περιοχές όπου η εμβολιαστική κάλυψη υπολείπεται σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα θα πρέπει να γίνει πιο λεπτομερής εξέταση των παραγόντων που μπορεί να ευθύνονται γι’ αυτό, ώστε να υλοποιηθούν στοχευμένες δράσεις.

Κρούσματα κοκκύτη

Η επαρκής εμβολιαστική κάλυψη είναι κρίσιμη σε μια περίοδο που καταγράφονται εξάρσεις νοσημάτων τα οποία προλαμβάνονται μέσω του εμβολιασμού, όπως είναι ο κοκκύτης. Το 2024 στην Ελλάδα δηλώθηκαν στον ΕΟΔΥ 438 κρούσματα κοκκύτη, που αντιστοιχεί σε 4,21 κρούσματα ανά 100.000 πληθυσμού, όταν τα προηγούμενα 20 χρόνια η υψηλότερη επίπτωση σε ένα έτος ήταν 0,8 κρούσματα ανά 100.000 κατοίκους. Φέτος έχουν καταγραφεί και δύο θάνατοι βρεφών κάτω των δύο μηνών με ανεμβολίαστες μητέρες.

Σημειώνεται ότι στην ομάδα εργασίας για την εκπόνηση της μελέτης συμμετέχουν ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ Χρήστος Χατζηχριστοδούλου και οι: Βάνα Παπαευαγγέλου, Δημήτρης Χατζηγεωργίου, Γεωργία Κουρλαμπά, Κασσιανή Μέλλου, Θεανώ Γεωργακοπούλου, Στέλλα Βορρέ και Μ. Γκόβα.