Σε πολλές διαθήκες του Κυθηραϊκού παρελθόντος βλέπομε το διαθέτη μαζί με «την τελείαν αγάπην και συγχώρησιν» σε όλους τους χριστιανούς, να αφήνει και κάτι σε ένα ναό. Έτσι μέχρι σήμερα πολλές τοποθεσίες ονομάζονται «αγιάτικα» ή έχουν το όνομα του ναού στον οποίον ανήκουν. Αυτά τα αγιάτικα ακίνητα, κτήματα, χωράφια, αμπέλια, ακόμα και μεμονωμένα αγιάτικα ελαιόδενδρα μέσα σε ξένο χωράφι (ένα καθεστώς που έφθασε μέχρι τις ημέρες μας) στους μεν ιδιόκτητους ναούς τα ανελάμβανε ο ιερέας ο οποίος με νοταριακή πράξη είχε την εφημερία του ναού με υποχρέωση να φωτολογεί και να συντηρεί το ναό, ενώ των μεγάλων Κυθηραϊκών προσκυνημάτων, όπως τα Μυρτίδια και ο άγιος Θεόδωρος, τα κτήματα νοικιάζονταν για 3 χρόνια κατόπιν δημοπρασίας. Από ενοικιαστήρια συμβόλαια του 1897, τα οποία υπογράφει ο Δήμαρχος Ποταμίων Παναγιώτης Τσιτσίλιας ποτέ Γεωργίου, ως πρόεδρος του εκκλησιαστικού συμβουλίου του Αγίου Θεοδώρου μαζί με τους πλειοδότες αγρότες, καταγράφομε τα κτήματα που ανήκαν τότε στο προσκύνημα.
Κτήμα ονομαζόμενον Παραδείσι κάτωθεν του ναού.
Κτήμα εις τους Λούρους.
Κτήμα ονομαζόμενον Αναβάλουσα πλησίον Στρογγυλού.
Κτήμα εις θέσιν Πλάγια.
Κτήμα εις βουνόν πλησίον Θ. Πρινέα και Γεροντοπόρου.
Κτήμα εις θέσιν Κροτήρι Καλύβια.
Κτήμα εις θέσιν Πηγαδάκια.
Κτήμα εις θέσιν Λούρους.
Κτήμα εις θέσιν Λούρους πλησίον Π. Μότη και εμβασίας.
Κτήμα εις θέσιν Λούρους πλησίον Γ. Καμάρη.
Ένα ελαιόδενδρον εις θέσιν Βαθέα Λαγκάδα εντός του κτήματος του Κοσμά Θεοδωρόπουλου.
Κτήμα ονομαζόμενον Ντολμίριδες, κάτωθεν του ναού.
Κτήμα εις θέσιν Λαγκαδάκια Ποταμού με 14 ελαιόδενδρα.
Κτήμα εις θέσιν Φακεδαρίες.
Κτήμα εις θέσιν Ουρανίτη Σταύρου Πλάϊ.
Κτήμα εις θέσιν Κάμπους πλησίον δρόμου.
Κτήμα εις θέσιν Πόρου Ξάμπελο.
Κτήμα εις θέσιν Λούρους Βατερές πλησίον δρόμου.
Κτήμα εις θέσιν Σκαλία.
Κτήμα εις Άγιον Ιωάννην Σανίδια.
Κτήμα εις θέσιν Πλατύ χωράφι με ελαιόδενδρα.
Κτήμα ονομαζόμενον Στρογγυλό όπισθεν του ναού.
Κτήμα εις θέσιν Καρκαλίνα.
Κτήμα εις την Παρθενιώτισσα.
Κτήμα εις την Παρθενιώτισσα, θέσιν Λαγκαδοπούλα.
Κτήμα εις θέσιν Πρινέα Κλειστούλι.
Κτήμα εις θέσιν Αγριοσυκία.
Κτήμα εις άγιον Ονούφριον.
Κτήμα εις Λειβάδι, Παλαιοσπορίτισσα.
3 ελαιόδενδρα εις θέσιν Καψέα.
2 ελαιόδενδρα εις θέσιν Γιωργάδικα.
Κτήμα εις θέσιν Βαυλίσματα.
Χωράφι εις θέσιν Σκαλάκια.
Το ήμισυ του κτήματος ονομαζόμενον Κοκάλα έμπροσθεν του ναού.
Κτήμα εις θέσιν Άγιον Ιωάννη Χρυσόστομο, Κάμπο.
Κτήμα ονομαζόμενον Λαγκάδα Παλιάμπελο,
Περιβόλι εις Μητάτα εις θέσιν Μεσαρία με 5 ελαιόδενρα.
Κτήμα εις άγιον Ιωάννη Χρυσόστομο πλησίον Αναστασίου Αρώνη.
Κτήμα ονομαζόμενον, Δεσπότη Πλάι.
Κτήμα ονομαζόμενον, Λαγκαδοπούλα.
Κτήμα εις Κουφόσκηνον, Φτερωτό.
1 ελαιόδενδρον εις Κουφάρικα.
Χωράφι με ελαιόδενδρα πλησίον Μηνά Καλοπαίδη.
ΠΗΓΗ
ΤΟΠΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΚΥΘΗΡΩΝ, Νοταριακό Αρχείο, Νοτάριος Ανδρέας Κατσούλης, αριθ, 2462, 2463, 2464
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023