Μαίνεται ο «ασπαλαθοπόλεμος»

Μία απόφαση του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών σχετικά με τους δασωμένους με ασπαλάθους αγρούς που έχουν εγκαταλειφθεί ήταν η αιτία που άναψε ένας πόλεμος τις μάχες του οποίου ήδη παρακολουθούμε. Για να ενημερώσουμε επαρκώς τους αναγνώστες μας, καθώς νομίζουμε ότι δεν υπάρχει Κυθήριος που να μην έχει χωράφια που να έχουν χερσωθεί, οφείλουμε να τονίσουμε ότι αυτή η γνωμοδότηση έχει καθυστερήσει ακριβώς 42 ολόκληρα χρόνια, δηλαδή από τότε που ψηφίστηκε ο Ν. 998/1979. Κανονικά, αμέσως μετά έπρεπε να είχε ρυθμιστεί το πρόβλημα, το οποίο ήταν γνωστό από τότε, ότι ο ασπάλαθος, ως κατακτητικό φυτό, επικρατούσε και κατελάμβανε τις καλλιεργημένες εκτάσεις που έμεναν χωρίς καλλιέργεια ακόμη και 2-3 χρόνια. Πόσοι από μας εδώ δεν είδαν τα λιόφυτά τους, τα οποία για διαφόρους λόγους έμειναν ακαλλιέργητα για λίγο καιρό να γεμίζουν ασπαλάθους και να χαρακτηρίζονται άμεσα ως «δασικά» αφού είχε ληφθεί μέριμνα για τα φρύγανα, οι δασικές υπηρεσίες όμως εξακολουθούσαν να θεωρούν τον ασπάλαθο «ξυλώδες» άρα δασικό! Τώρα το κράτος αναμένει μία απόφαση του ΣΤΕ σχετικά με τους δασικούς χάρτες και ανάλογα θα προχωρήσει στην έκδοση υπουργικής απόφασης ή Π.Δ. Έχουμε κάνει την πρόβλεψη ότι, όποιο δρόμο και να ακολουθήσει η Πολιτεία πάλι θα εμπλακεί ο κόσμος στην αναμονή του ΣΤΕ, καθώς οικολόγοι, δασολόγοι, συνδικαλιστικές ενώσεις κλπ, συνεπικουρούμενοι από πολιτικούς, δήθεν προστάτες της φύσης, αλλά παντελώς ασχέτους με το πρόβλημα, έχουν προαναγγείλει νέους δικαστικούς αγώνες. Κι εδώ, την κατάλληλη ώρα, απαιτείται νομική παρέμβαση Δήμου-Εγχωρίου, ει δυνατόν μαζί με άλλους ΟΤΑ νησιών που έχουν ανάλογο πρόβλημα. Γιατί το θέμα δεν αποτελεί θέμα πολιτικής αντιπαράθεσης (να σημειώσουμε ότι επί της ουσίας, οι δύο τελευταίοι αρμόδιοι υφυπουργοί κκ Φάμελος και Αμυράς δεν διαφωνούν και αναγνωρίζουν τις τελευταίες κινήσεις ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και ουσιαστικά αποτελούν και τη μόνη οδό επίλυσης του προβλήματος. Και έχουμε κουραστεί να τονίζουμε ότι οι δήθεν προστάτες της φύσης χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Ιδεοληπτικούς δήθεν οικολόγους από τη μία και υποκριτές συνδικαλιστές από την άλλη. Οι πρώτοι έτσι νομίζουν ότι πρέπει να γίνεται προς το συμφέρον της φύσης και οι δεύτεροι προς το συμφέρον των ιδίων! ΟΥΔΕΙΣ μέχρι τώρα έχει σκεφτεί (!) ότι οι χερσωθέντες αγροί δεν είναι δάση. Απλά εγκαταλείφθηκαν για συγκεκριμένους λόγους και πρέπει να επανέλθουν στην προτέρα κατηγορία. Εννοείται ότι εδώ λόγω Εγχωρίου, δεν υπάρχει πρόβλημα ιδιοκτησίας, όπως ανοήτως είχαν υποστηρίξει παλαιότερα ακόμη και δασάρχες και έτρεχαν στα δικαστήρια ανυποψίαστους πολίτες. Προς ενίσχυση αυτών των απόψεων παραθέτουμε δύο αναφορές από την ιστοσελίδα dasarxeio.gr χρήσιμες προς όσους έχουν το κουράγιο να παλέψουν τώρα, που είναι η ώρα, όταν σε λίγο θα χτυπούν οι καμπάνες!

Γράφει ο δασολόγος κ. Μ. Φιλιππάκης: «Στις έντονα ξηροθερμικές συνθήκες της Κρήτης το είδος αυτό (ασπάλαθος) δρα ανταγωνιστικά στην υπόλοιπη βλάστηση, προκαλεί επέκταση πυρκαγιών, εξαγριώνει αγρούς, καθιστά τα παλαιά ελαιόδεντρα και χαρουπόδενδρα μη βιώσιμα. Η ανάπτυξή του σε πυκνές ενώσεις από τη μια προστατεύει εν πρώτοις τα εδάφη μετά από πυρκαγιά και από την άλλη καθυστερεί την φυσική αναγέννηση των λοιπών ειδών, ευνοεί και πάλι την επέκταση πυρκαγιάς, ασκεί ανταγωνισμό στην εν γένει ανέλιξη της μορφής του δασικού περιβάλλοντος ή την ακυρώνει εντελώς σχηματίζοντας αμιγείς συστάδες (ασπαλαθώνες) ειδικά στους παλαιούς αγρούς». Προσθέτουμε εδώ ότι το φυτικό και φυσικό περιβάλλον της Κρήτης και των Κυθήρων είναι σχεδόν όμοια και ο ασπάλαθος κινδυνεύει, λόγω της επεκτατικότητος, αν συνεχιστεί η «ασυλία» του να εξαφανίσει το θυμάρι και το μέλι που βασίζεται σε αυτό. Παρακάτω παραθέτουμε και τις απόψεις ενός ακόμη δασολόγου.

«……. ο τέως Γενικός Διευθυντής Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος  κ. Κωνσταντίνος Δημόπουλος αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι με τη νέα απόφαση δεν «εξαφανίζεται» ούτε «διαγράφεται» ο ασπάλαθος από τα δασικά είδη (Σ.Σ. όπως ισχυρίζονται. Αντιθέτως, ξεκαθαρίζεται πως οι αγροτικές εκτάσεις, στις οποίες λόγω εγκατάλειψης της αγροτικής δραστηριότητας εγκαταστάθηκε σε βάθος χρόνου μόνο το είδος του ασπάλαθου, δεν μπορούν να αποτελέσουν δασοβιοκοινότητα και δασογενές περιβάλλον, άρα να πληρούν την προϋπόθεση της ύπαρξης οργανικής ενότητας όπως απαιτείται από το άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος και από το Προεδρικό Διάταγμα 32/2016. Το ίδιο ισχύει, σύμφωνα με τον ίδιο, και για τις χορτολιβαδικές και βραχώδεις εκτάσεις, όταν αναπτύσσονται σε αυτές μόνο φρύγανα και ασπάλαθος.

Όπως σημειώνει, «το Σύνταγμα ρητώς προστατεύει τα δάση και τις δασικές εκτάσεις, και όχι άλλου είδους εκτάσεις, με άλλα χαρακτηριστικά. Πώς μπορεί λοιπόν η απλή ύπαρξη μόνο ασπαλάθου σε πρώην αγροτικές εκτάσεις, με καθαρά επιστημονικά κριτήρια, να θεωρηθεί πως αρκεί για την πλήρωση της ανωτέρω προϋπόθεσης, η οποία και αφορά τα συνταγματικώς προστατευόμενα δάση και τις δασικές εκτάσεις; …………………………….Το ουσιώδες λοιπόν, είναι να μην προβάλλεται προσχηματικά ο σκοπός της προστασίας του δάσους και της δασικής έκτασης (και μάλιστα σε περιοχές όπου διαχρονικά οι κλιματικές – περιβαλλοντικές αλλά και κοινωνικές συνθήκες έχουν διαμορφώσει ένα ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον, που ακριβώς για αυτόν το λόγο χαρακτηρίζεται από τη μοναδικότητά του), ως η προμετωπίδα μίας άκρως μαξιμαλιστικής δασικής πολιτικής, η οποία χρωματίζεται από δήθεν στοιχεία «επιστημονικότητας», αλλά η δασική επιστήμη να συνεπικουρεί με αντικειμενικότητα το έργο της Δημόσιας Διοίκησης, η οποία προσπαθεί στην καθημερινή της πράξη να λύσει χρόνια προβλήματα που ταλανίζουν τις κοινωνίες των πολιτών, σε συνδυασμό με την προστασία του περιβάλλοντος, χωρίς να προσφεύγει στην χρήση άκριτων κριτηρίων, τα οποία δε συνάδουν με την δασική πραγματικότητα».

Ε.Καλλίγερος

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΙΟΥΝΙΟΥ 2021 ΤΗΣ ΕΝΤΥΠΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ “ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ”