Νόσος Αλτσχάιμερ: Ποιοι νοσούν συχνότερα – 4 κινήσεις που μειώνουν τον κίνδυνο
Μάριος Οικονόμου
Μια νέα εξήγηση για την παθολογία της νόσου Αλτσχάιμερ δίνουν οι επιστήμονες, η οποία αποκαλύπτει και γιατί οι γυναίκες διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να την εκδηλώσουν
Σύμφωνα με τον Δρ Andrew E. Budson, Λέκτορα Νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, μια πρώτη υπόθεση εστιάζεται στον επιβαρυντικό για τη νόσο παράγοντα της ηλικίας. Χαρακτηριστικά, κάθε χρόνο τα νέα περιστατικά της νόσου Αλτσχάιμερ θα είναι:
- 4 στα 1.000 άτομα ηλικίας 65 -74 ετών
- 32 στα 1.000 άτομα ηλικίας 75 – 84 ετών
- 76 στα 1.000 άτομα ηλικίας 85 ετών και άνω.
Δεδομένου πως οι γυναίκες ζουν περισσότερο, ο συλλογισμός φαίνεται αρκετά συνεπής ως προς τα χαρακτηριστικά της νόσου αλλά και τη βιολογία των φύλων και καθίσταται ακόμη σαφέστερος όταν ληφθεί υπ’ όψιν πως ένα κορίτσι που γεννήθηκε το 2019 θα ζήσει πιθανότητα πέντε χρόνια περισσότερο από ένα αγόρι γεννημένο το ίδιο έτος. Είναι όμως αυτή η εξήγηση;
Ερευνητικά δεδομένα καταρρίπτουν τη συσχέτιση του της νόσου με το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής της γυναίκας καταλήγουν καταλήγουν πως:
- η εκδήλωση της νόσου Αλτσχαίμερ στην ηλικία των 80 ετών είναι συχνότερη στις γυναίκες παρά στους άνδρες (μελέτη στη Σουηδία),
- οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν τη νόσο σε βάθος επταετίας (έρευνα στην Ταιβάν)
- 13 γυναίκες έναντι 7 ανδρών ανά 1.000 άτομα θα νοσήσει από Αλτσχάιμερ κάθε χρόνο (μετα-ανάλυση για τον επιπολασμό της νόσου στην Ευρώπη)
- η συχνότητα για άλλες μορφές άνοιας πλην αυτής που προκαλείται από τη νόσο του Αλτσχάιμερ είναι κοινή για τα δύο φύλα.
Αυτοάνοση αντίδραση
Ομάδα του Χάρβαρντ υπέδειξε με έρευνά της πως τα αμυλοειδή, οι πρωτεΐνες που σχηματίζουν τις υπεύθυνες για τη νόσο Αλτσχάιμερ αμυλοειδείς πλάκες, ενδεχομένως να εναποτίθενται στον εγκέφαλο από τον οργανισμό ώστε να καταπολεμήσουν πιθανές μολύνσεις. Αν η πρόταση επιβεβαιωθεί ως ορθή, τότε η νόσος θα πρέπει να θεωρείται ένα υποπροϊόν του ανοσοποιητικού συστήματος του εγκεφάλου.
Έπειτα, οι γυναίκες κατά την πορεία της εξέλιξης πιθανώς αναγκάστηκαν σε ανάπτυξη ισχυρότερων μηχανισμών ανοσίας για να προστατεύσουν το έμβρυο. Σαν αποτέλεσμα, διατρέχουν διπλάσιο κίνδυνο για αυτοάνοσα νοσήματα συγκριτικά με τους άνδρες, πολλά από τα οποία εκδηλώνονται συνήθως στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Κατά συνέπεια, εφόσον οι γυναίκες διαθέτουν ισχυρότερο ανοσοποιητικό σύστημα έτοιμο να απελευθερώσει αμυλοειδή στον εγκέφαλο, είναι λογικό επακόλουθο να συγκεντρώνουν συχνότερα και πλάκες αμυλοειδούς και να είναι ευάλωτες έτσι στη νόσο Αλτσχάιμερ.
Τέσσερις κινήσεις που μειώνουν τον κίνδυνο
Ο Δρ Budson επισημαίνει πως οι γυναίκες δεν πρέπει να αφεθούν στο βιολογικό του πεπρωμένο αλλά να παρέμβουν σε αυτό, υιοθετώντας τέσσερις απλές συνήθειες που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο για νόσο Αλτσχάιμερ:
- ενασχόληση με αερόβιες ασκήσεις όπως γρήγορο περπάτημα, τζόκινγκ, ποδηλασία, κολύμβηση ή αεροβική γυμναστική τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα, πέντε ημέρες την εβδομάδα.
- υιοθέτηση της μεσογειακής διατροφής με την υψηλή περιεκτικότητα σε ψάρια, ελαιόλαδο, αβοκάντο, φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς, φασόλια, δημητριακά ολικής αλέσεως και πουλερικά και περιορισμό στην κατανάλωση άλλων τροφών
- καλός ύπνος για την «εκκαθάριση» του εγκεφάλου από τις πλάκες αμυλοειδούς
- συμμετοχή σε κοινωνικές και άλλες δραστηριότητες που διεγείρουν τη γνωστική λειτουργία.