Ισχυρισμός
Είχαμε 1.400.000 ανύπαρκτους ψηφοφόρους στις εκλογές της 21ης Μαΐου.
Συμπέρασμα
Ο ισχυρισμός περί 1.400.000 ανύπαρκτων ψηφοφόρων στις εκλογές της 21ης Μαΐου δεν επιβεβαιώνεται. Ο υψηλός αριθμός εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους οφείλεται σε παθογένεια του γραφειοκρατικού συστήματος ενημέρωσης των καταλόγων και όχι σε ανύπαρκτους ψηφοφόρους.
Στον απόηχο των εθνικών εκλογών της 21ης Μαΐου 2023, είδαμε στο διαδίκτυο να αναπαράγεται ισχυρισμός γύρω από μεγάλο αριθμό φαινομενικά ανύπαρκτων ψηφοφόρων που «κατόρθωσαν» να ψηφίσουν στις εκλογές. Οι δημοσιεύσεις επικαλούνται λανθασμένα αριθμητικά στοιχεία και, έπειτα από αυθαίρετες αριθμητικές πράξεις, καταλήγουν σε εσφαλμένα συμπεράσματα σχετικά με τα εκλογικά αποτελέσματα.
Παραδείγματα δημοσιευμάτων: greeknewsondemand.com, egerssi.gr
Παραδείγματα αναρτήσεων:
Εκλογές 2023: Επίσημα δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ: Νοθεία δια πλαστογραφίας…ΨΕΥΤΙΚΩΝ ψήφων – Ιδού οι 1.400.000…ΑΝΥΠΑΡΚΤΟΙ ψηφοφόροι!!!
Στις αναπαραγωγές που συναντήσαμε, παρατηρήσαμε ότι κάποιες εξ αυτών απέκρυψαν μέρος του αρχικού κειμένου (στο μαύρο πλαίσιο), αφαιρώντας το σχόλιο για «νομιμοποιημένους λάθρο(μετανάστες)» που υπαινισσόταν ότι οι επιπλέον ψηφοφόροι προήλθαν από παράνομους μετανάστες.
Τι ισχύει
Στις δημοσιεύσεις που είδαμε να αναπαράγονται, κάποια από τα αριθμητικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται είναι λανθασμένα ενώ οι αριθμητικές πράξεις που διενεργούνται αυθαίρετα οδηγούν σε εσφαλμένα αποτελέσματα. Τα «στοιχεία» που υποστηρίζουν τον ισχυρισμό που διαμοιράσθηκε παρουσιάζονται ως εξής:
Απογραφή ΕΛΣΤΑΤ:
Στα 9.716.889 άτομα ανέρχεται ο πληθυσμός της Ελλάδας
9.813.595 οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους
2.300.000 οι κάτω των 17 ετών
Απομένουν 7.416.889 βάσει απογραφής
Συμμετοχή στις εκλογές 60,92%, 4.518.368 ψηφοφόροι δηλαδή
Έλαβαν:
ΝΔ = 2.403.684
ΣΥΡΙΖΑ = 1.182.408
ΠΑΣΟΚ = 675.273
ΚΚΕ = 425.755
Ελληνική Λύση = 262.306
Λοιποί = 942.915
Σύνολο: 5.892.341
1.400.000 ανύπαρκτοι ψηφοφόροι!!!
Σύμφωνα με την Απόφαση υπ’ αριθμ. 9429/Β4 – 2116 της ΕΛΣΤΑΤ «Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών έτους 2021 που αφορούν στο Νόμιμο Πληθυσμό (δημότες) της Χώρας», που δημοσιεύθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2022, ο Νόμιμος Πληθυσμός της χώρας, δηλαδή ο αριθμός δημοτών όλων των Δήμων της χώρας που συμμετείχαν στην απογραφή (άτομα που έχουν ελληνική ιθαγένεια και τα οποία διαµένουν µόνιµα στην Ελλάδα), ανέρχεται στους 9.716.889. Ο αριθμός αυτός δεν πρέπει, φυσικά, να συγχέεται με τον Μόνιμο Πληθυσμό της χώρας, που συμπεριλαμβάνει και αλλοδαπούς που απογράφηκαν, ο οποίος ανέρχεται στους 10.482.487 κατοίκους, σύμφωνα με την Απόφαση υπ’ αριθ. 2846/Β4 – 461 από 21 Απριλίου 2023 της ΕΛΣΤΑΤ.
Ο Νόμιμος Πληθυσμός της χώρας χρησιμοποιείται, μεταξύ άλλων, για την κατανομή των βουλευτικών εδρών ανά εκλογική περιφέρεια, κάτι που συνέβη μετά την απογραφή του 2021 με το ΠΔ 8/2023. Δεν θα πρέπει, ωστόσο, ο Νόμιμος Πληθυσμός (9.716.889) να συγχέεται ούτε και με τον αριθμό των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους, που συντάσσονται με ευθύνη των Δήμων και αντλούνται από το τηρούμενο σε αυτούς δημοτολόγιο (βάσει του Π.Δ. 26/2012), ανεξαρτήτως της απογραφής των προσώπων αυτών κατά την απογραφή του 2021, για τους λόγους που θα εξηγήσουμε παρακάτω.
Από την επίσημη σελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών για τις εθνικές εκλογές 2023, βλέπουμε πως – σύμφωνα με τα τελικά στοιχεία (σ.σ. δεν πρόκειται ακόμη για τα επίσημα αποτελέσματα των Πρωτοδικείων) – ο αριθμός των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους ήταν 9.946.082. Παρατηρούμε ότι ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος από αυτόν του νόμιμου πληθυσμού της χώρας. Πρακτικά, αυτό που συμβαίνει είναι πως στα δημοτολόγια, άρα αυτομάτως και στους εκλογικούς καταλόγους, είναι ακόμη εγγεγραμμένοι πολίτες που διαμένουν εκτός της χώρας (και δεν απογράφηκαν ως κάτοικοι Ελλάδας το 2021) ή πολλά άτομα που δεν βρίσκονται πλέον εν ζωή, είτε επειδή δεν συσχετίστηκε η ληξιαρχική πράξη θανάτου τους με τη δημοτολογική τους εγγραφή, είτε επειδή δεν έχει καταχωρηθεί ο θάνατός τους στην Ελλάδα λόγω θανάτου στο εξωτερικού.
Σε άρθρο του Inside Story, σχετικά με την αποχή στις εκλογές της 21ης Μαΐου, διαβάσαμε την εξής δήλωση του Υπουργείου Εσωτερικών για τους πολίτες που έχουν αποβιώσει και τα ονόματα των οποίων συνεχίζουν να βρίσκονται στους εκλογικούς καταλόγους.
Όπως μας είπε το ίδιο το Υπουργείο [Εσωτερικών], στον αριθμό των εγγεγραμμένων πολιτών στους εκλογικούς καταλόγους μπορεί να συμπεριλαμβάνονται άτομα που δεν είναι εν ζωή. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα ληξιαρχεία δεν αποστέλλουν τα στοιχεία ώστε να ενημερωθούν σωστά οι εκλογικοί κατάλογοι (όποιος είναι άνω των 110 ετών διαγράφεται αυτόματα).
Στην ενημερωτική τηλεοπτική εκπομπή «Καλημέρα Ελλάδα» του ΑΝΤ1, με τους Γιώργο Παπαδάκη και Μαρία Αναστασοπούλου, μίλησε ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εσωτερικών, κ. Μιχάλης Ι. Σταυριανουδάκης, σχετικά με τα στοιχεία των εκλογικών καταλόγων.
Υπάρχουν 65.000 χιλιάδες [εγγεγραμμένοι πολίτες στους εκλογικούς καταλόγους] που είναι πάνω από 110 ετών, ενώ πάνω από 115 ετών είναι σχεδόν 10.000 άτομα. Συνολικά, πάνω από 100 ετών είναι 179.000 άτομα.
Στη συνέχεια, επεξήγησε ως προς τη μη εκκαθάριση των εκλογικών καταλόγων πως «εάν δεν υπάρχει ληξιαρχική πράξη θανάτου, δεν μπορεί κανείς να διαγράψει κάποιον από τον εκλογικό κατάλογο, ούτε το Υπουργείο Εσωτερικών, ούτε ο Δήμος. Οι περισσότερες είναι παλιές περιπτώσεις, ενώ πολλές από αυτές αφορούν πολίτες που απεβίωσαν στο εξωτερικό και δεν έχει γίνει ενημέρωση των Αρχών στην Ελλάδα. Εφόσον υπάρξει ληξιαρχική πράξη θανάτου, αυτόματα διαγράφεται κάποιος από τους καταλόγους. Η λίστα του ληξιαρχείου είναι ο εκλογικός κατάλογος». Το ηλιακό όριο, σύμφωνα με τον κ. Σταυριανουδάκη, είναι τα 116 έτη, ωστόσο προτείνει να υπάρξει αναθεώρηση.
Τέλος, υπάρχει η περίπτωση κάποιος πολίτης να είναι εγγεγραμμένος στα δημοτολόγια δύο ή περισσοτέρων δήμων. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δικαιούται να ψηφίσει δύο φορές, καθώς ο ίδιος «καλείται να υπογράψει υπεύθυνη δήλωση ότι είναι διπλοεγγεγραμμένος εν γνώσει του, καθώς και ότι δεν ψήφισε ούτε θα ψηφίσει αλλού. Η διπλοψηφία απαγορεύεται».
Στον «πίνακα στοιχείων» που παρουσιάζεται, αναγράφεται ο νόμιμος πληθυσμός της χώρας (9.716.889) και από κάτω ο αριθμός των εγγεγραμμένων πολιτών (δημότες) στους εκλογικούς καταλόγους (9.813.595). Ωστόσο, όπως αναφέραμε παραπάνω, ο αριθμός των εγγεγραμμένων πολιτών με βάση ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών είναι 9.946.082. Ο αριθμός 9.813.595 προέρχεται από την Α’ Αναθεώρηση των εκλογικών καταλόγων του 2023, που διενεργήθηκε στις αρχές του έτους και αφορά τους βασικούς εκλογικούς καταλόγους. Δεν περιλαμβάνει δηλαδή τους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους που διαμορφώνονται για τους υπηρετούντες στην Ελληνική Αστυνομία, στις Ένοπλες Δυνάμεις, στο Πυροσβεστικό και στο Λιμενικό Σώμα, τους καταλόγους των ναυτικών, των κρατουμένων και των κατοίκων εξωτερικού.
Αναφορικά με τους 2.300.000 νέους κάτω των δεκαεπτά, ο αριθμός δεν επιβεβαιώνεται. Στην επίσημη ιστοσελίδα της ΕΛΣΤΑΤ δεν εντοπίσαμε σχετικά αποτελέσματα της απογραφής του 2021 για τις ηλικιακές ομάδες. Ύστερα από δική μας επικοινωνία με την Προϊσταμένη του Τμήματος Στατιστικών Πληθυσμού και Μετανάστευσης της ΕΛΣΤΑΤ, κα Θυμόγλου Γεωργία, μας ενημέρωσε ότι:
Σας γνωρίζουμε ότι, τα στοιχεία του μόνιμου πληθυσμού [για την απογραφή του 2021] κατά ηλικιακές ομάδες δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμη από την ΕΛΣΤΑΤ.
Στα δημοσιευμένα στοιχεία που αφορούν τα δημογραφικά χαρακτηριστικά της απογραφής του 2011, εντοπίσαμε στο σχετικό πίνακα Α02 «Μόνιμος Πληθυσμός κατά ηλικία, φύλο και οικογενειακή κατάσταση Σύνολο χώρας, Περιφέρειες» τον ακριβή αριθμό νέων κάτω των δεκαεπτά. Ο αριθμός ανήλθε στα 1.781.991 παιδιά. Λαμβάνοντας υπόψη το δημογραφικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, εύλογο είναι να υποθέσουμε ότι τα αριθμητικά ηλικιακά στοιχεία της απογραφής του 2021 (<17) που μέλλεται να δημοσιοποιηθούν, δεν θα είναι πολύ περισσότερα από αυτά του 2011. Αξίζει, πάντως, να σημειώσουμε ότι τα ηλικιακά στοιχεία του 2011 που παραθέσαμε αναφέρονται στον μόνιμο πληθυσμό, οπότε ο αριθμός αυτός μπορεί να συμπεριλαμβάνει ανηλίκους που διαμένουν μόνιμα στη χώρα αλλά δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια.
Ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση, ο αριθμός των ανηλίκων κάτω των 17 ετών δεν χρειάζεται να αφαιρεθεί, για τον απλούστατο λόγο ότι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους (και έχουν δικαίωμα του εκλέγειν) είναι όσοι έχουν ηλικία από 17 ετών και άνω.
Τέλος, παρατηρήσαμε μικρές ανακολουθίες στον αριθμό των ψήφων των κομμάτων και επί του συνόλου των ψηφισάντων, που προφανώς οφείλονται στο γεγονός ότι ο ισχυρισμός ξεκίνησε να αναπαράγεται προτού ολοκληρωθεί το 100% της καταμέτρησης των ψήφων.
Ενώ στις αναρτήσεις αναφέρεται ότι προσήλθαν στις κάλπες 5.892.341 άτομα, σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα από το ΥΠΕΣ, ψήφισαν συνολικά 6.061.098 άτομα.
Συνολικά, στο κείμενο που κυκλοφορεί οι αριθμητικές πράξεις που πραγματοποιούνται είναι αυθαίρετες, καθώς γίνονται μεταξύ ανόμοιων αριθμητικών συνόλων, κι έτσι οδηγούν σε εσφαλμένα αποτελέσματα και συμπεράσματα.
Η συμμετοχή και αποχή υπολογίζεται επί των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους, και όχι επί του νόμιμου πληθυσμού μετά την απογραφή, αριθμοί που μπορεί να διαφέρουν για μια σειρά από λόγους που αναλύσαμε παραπάνω.
Συμπέρασμα
Ο ισχυρισμός περί 1.400.000 ανύπαρκτων ψηφοφόρων στις εκλογές της 21ης Μαΐου δεν επιβεβαιώνεται. Ο υψηλός αριθμός εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους οφείλεται σε μη επικαιροποίηση των στοιχείων των καταλόγων, καθώς ακόμη συμπεριλαμβάνονται πολίτες που διαμένουν εκτός χώρας ή πολλά άτομα που δεν βρίσκονται πλέον εν ζωή (λόγω μη προσκόμισης ληξιαρχικής πράξης θανάτου). Οι αριθμοί και οι αριθμητικές πράξεις που γίνονται στα υπό εξέταση κείμενα ταυτίζουν αυθαίρετα το νόμιμο πληθυσμό με τον αριθμό εγγεγραμμένων σε εκλογικούς καταλόγους και αφαιρούν αυθαίρετα έναν μεγάλο αριθμό ανηλίκων.
Αλίκη Βασιλείου
Πτυχιούχος του τμήματος Δημοσιογραφίας & Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο αγγλόφωνο πρόγραμμα “Digital Media, Communication and Journalism”, ΑΠΘ.