Οι βιοδιεργέτες στη γεωργία

Οι βιοδιεγέρτες είναι φυσικές, οργανικές ουσίες ή εκχυλίσματα που έχουν πολλαπλές και σύνθετες δράσεις.
Η ελληνική αγορά έχει κατακλυστεί από εμπορικά σκευάσματα «βιοδιεγερτών», η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων είναι για τα σκουπίδια.

Υπάρχουν όμως και πολλά εξαιρετικά σκευάσματα βιοδιεγερτών, με εντυπωσιακά αποτελέσματα που συντελούν σε επιπλέον αύξηση της παραγωγής, με ΒΑΣΙΚΗ ΠΡΟΫΠΌΘΕΣΗ ότι οι υπόλοιποι παράγοντες (λίπανση, άρδευση, φυτοπροστασία κτλ) είναι αριστοποιημένοι.

Ο όρος «βιοδιεγέρτες» (biostimulants) δόθηκε το 1997 από τους Zhang & Schmidt για τις ουσίες που εφαρμοζόμενες σε μικρές ποσότητες, μπορούν να προωθήσουν την ανάπτυξη των φυτών

Κατηγορίες βιοδιεγερτών

1. Προϊόντα υδρόλυσης πρωτεϊνών όπως αμινοξέα και πολυαμίνες
   τα φυτά παράγουν τα αμινοξέα που χρειάζονται μέσω του μεταβολισμού τους, αλλά δίνοντας έτοιμα αμινοξέα στα φυτά, αυτά εξοικονομούν ενέργεια. Στην μοντέρνα γεωπονική επιστήμη, το φυτό αντιμετωπίζεται και ως ισοζύγιο ενέργειας.
   Έμμεσο αποτέλεσμα της εξοικονόμησης ενέργειας είναι η αύξηση του μεγέθους των καρπών, των ποιοτικών χαρακτηριστικών και της στρεμματικής παραγωγής.
   Σκευάσματα με αριστερόστροφα αμινοξέα βοηθούν επίσης στη γρήγορη ανάκαμψη των φυτών από αβιοτικές καταπονήσεις (στρεσαρίσματα από ψύχος, υψηλές θερμοκρασίες, έλλειψη νερού, πλημμύρα, αλατότητα, χαλάζι κτλ), αυξάνουν τον ρυθμό φωτοσύνθεσης και βοηθούν την καρπόδεση.
2. Εκχυλίσματα με χουμικά και φουλβικά
   εφαρμόζονται κατά κανόνα με ριζοπότισμα. Τα χουμικά και φουλβικά οξέα, διεγείρουν την ανάπτυξη και λειτουργία των ριζών και αυξάνουν την πρόσληψη των θρεπτικών στοιχείων από τα φυτά.
3. Εκχυλίσματα φυκιών
   περιέχουν φυσικές φυτικές ορμόνες (αυξίνες, κυτοκινίνες, γιββεριλίνες κτλ), ιασμονικό οξύ, σαλικιλικό οξύ, καροτενοειδή, αμινοξέα, πεπτίδια, βιταμίνες, πολυσακχαρίτες, φαινολικές ενώσεις, μπεταΐνες, ανόργανα άλατα θρεπτικών στοιχείων και αντιοξειδωτικές ουσίες.
   Διαφοροποιώντας τη σύνθεση των εκχυλισμάτων (διαφορετικά κλάσματα με διαφορετικές συγκεντρώσεις φυτικών ορμονών και χημικών ενώσεων), δημιουργούνται εξαιρετικά χρήσιμα σκευάσματα για χρήση σε διαφορετικά στάδια του φυτού.
   Με χρήση τέτοιων σκευασμάτων, μπορεί να κατευθύνει κάποιος το φυτό σε εντονότερη αρχική βλαστική ανάπτυξη, πρωιμότερη έναρξη του σταδίου καρποφορίας, εντονότερη ανθοφορία με ισχυρότερο άνθος και βλαστικότερη γύρη, καλύτερη καρπόδεση, εντονότερες κυτταροδιαιρέσεις με μεγαλύτερα κύτταρα και τελικά μεγαλύτερη καρποφορία με καρπούς μεγαλύτερου μεγέθους. Όλα τα παραπάνω οδηγούν τελικά σε υψηλότερη στρεμματική παραγωγή.
   Επιπλέον, η σύγχρονη επιστημονική έρευνα επιβεβαιώνει τη μεγάλη επίδραση των αντιοξειδωτικών ουσιών κατά των ελευθέρων ριζών που καταστρέφουν τα φυτικά κύτταρα αλλά και τον ευεργετικό ρόλο ορισμένων από τις παραπάνω χημικές ουσίες, στην ωσμωτική καταπόνηση των φυτικών κυττάρων (αποτέλεσμα η αύξηση της παραγωγής).
4. Εκχυλίσματα φυτικών ιστών (εκχυλίσματα αγροστωδών, αιθέρια έλαια εσπεριδοειδών κ.α.)
   περιέχουν ουσίες πολλαπλών δράσεων (αμινοξέα, βιταμίνες, πολυσακχαρίτες, φαινόλες, αλκαλοειδή, αμυντικές πρωτεΐνες και άλλες ουσίες που συνδέονται με αμυντικούς μηχανισμούς των φυτών (πχ φαινολικές φυτοαλεξίνες).
5. Ωφέλιμοι μικροοργανισμοί (μη φυτοπαθογόνοι μύκητες, βακτήρια, ιοί κτλ)
   χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι οι συμβιωτικές μυκόρριζες που δημιουργούν δίκτυο υφών στη ρίζα και έτσι επεκτείνεται (πολλαπλασιάζεται) η ριζική επιφάνεια απορρόφησης θρεπτικών στοιχείων (μέχρι και 700%). Τέτοια σκευάσματα εφαρμόζονται με ριζοπότισμα.
   Άλλα παραδείγματα μικροοργανισμών είναι διάφορα ριζοβακτήρια που κάνουν διαθέσιμο στα φυτά τον δυσκίνητο φώσφορο ή τον σίδηρο του εδάφους ή διάφορα σκευάσματα αζωτοδεσμευτικών βακτηρίων με τα οποία εμβολιάζονται καλλιέργειες ψυχανθών (σόγια, μηδική κ.α.).