Ποια όπλα φοβάται η Δύση στην Ερυθρά Θάλασσα

Mία από τις μεγαλύτερες επιθέσεις των σιιτών ανταρτών Χούθι –τους οποίους στηρίζει το Ιράν– σε εμπορικά πλοία στην αυγή του 2024 (9/1) αποτελεί αφορμή για τη διατύπωση ανησυχιών και προβληματισμών που ξεπερνούν τις τοπικές διαστάσεις της αναταραχής.

Οι Χούθι εξαπέλυσαν επίθεση με ιρανικού σχεδιασμού drones, πυραύλους κρουζ εναντίον σκαφών επιφανείας και βαλλιστικό πύραυλο, σύμφωνα με τη Δυτική στρατιωτική διοίκηση. Ακολούθησαν, τρεις ημέρες μετά (12/1), πυραυλικά πλήγματα από ΗΠΑ και Βρετανία σε περισσότερους από 60 στόχους, σε 16 τοποθεσίες που χρησιμοποιούν οι Χούθι στην Υεμένη (αναλυτικά εδώ).

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Ρίσι Σούνακ εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την αποτελεσματικότητα των επιθέσεων. Οργισμένα αντέδρασαν Ιράν και Χεζμπολάχ, ενώ η Ρωσία ζήτησε επείγουσα συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Οι ένοπλοι αντάρτες Χούθι της Υεμένης δρουν στην περιοχή εδώ και δεκαετίες. Μετά τον πόλεμο στη Γάζα ήρθαν στο προσκήνιο κυρίως εξαιτίας των επιθέσεων που εξαπολύουν στα εμπορικά πλοία χωρών-συμμάχων του Ισραήλ που διασχίζουν την Ερυθρά Θάλασσα.

 

 

Η μαζική αυτή επίθεση της 9ης Ιανουαρίου στην Ερυθρά Θάλασσα ήταν η μεγαλύτερη που έχουν πραγματοποιήσει οι Χούθι μέχρι σήμερα και σηματοδοτεί δύο πράγματα, σύμφωνα με την ανάλυση του Φρανκ Γκάρντνερ στο BBC:

• Πρώτον, οι υποστηριζόμενοι από το Ιράν Χούθι, οι οποίοι ελέγχουν τις ακτές της χώρας τους στην Ερυθρά Θάλασσα, δεν υποχωρούν μπροστά στη διεθνή πίεση.
• Δεύτερον, είναι σαφές ότι διαθέτουν ένα ισχυρό οπλοστάσιο πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών και δεν φοβούνται να τα εκτοξεύσουν εναντίον Δυτικών πολεμικών πλοίων.

Τεράστιο κόστος και κίνδυνοι

Στις 9 Ιανουαρίου, τα 21 μη επανδρωμένα αεροσκάφη και οι πύραυλοι των Χούθι καταρρίφθηκαν από έναν συνδυασμό πληγμάτων από μαχητικά αεροσκάφη των ΗΠΑ και πυραύλους που εκτοξεύθηκαν από αμερικανικά και βρετανικά πολεμικά πλοία. «Ωστόσο, οι επιχειρήσεις αυτές είναι πολύ ακριβές και οι Χούθι το γνωρίζουν» σημειώνει ο Γκάρντνερ.

Ενα drone των Χούθι που μεταφέρει εκρηκτικά κοστίζει λίγο κάτω από 18.500 ευρώ, ενώ ένας πύραυλος Sea Viper που μεταφέρει το βρετανικό πλοίο HMS Diamond κοστίζει πάνω από 1,15 εκατ. ευρώ.

«Είναι σαφές ότι μακροπρόθεσμα δεν είναι πρακτικά βιώσιμο, ούτε από υλικοτεχνική ούτε από οικονομική άποψη», λέει στο BBC ο απόστρατος βρετανός υποναύαρχος Τζον Γκόουερ, «να καταπολεμήσουμε ένα μείγμα μεσαίου και χαμηλού κόστους πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών με πολύ ακριβούς πυραύλους αναχαίτισης υψηλής τεχνολογίας».

Το προηγούμενο της Αλ Κάιντα

«Οι παλαιότεροι αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ δεν έχουν ξεχάσει τον εξευτελισμό της επίθεσης της Αλ Κάιντα στο USS Cole, στο λιμάνι του Αντεν της Υεμένης, το 2000» σημειώνει το BBC. Χρησιμοποιώντας ένα απλό ταχύπλοο γεμάτο με εκρηκτικά, οι βομβιστές αυτοκτονίας της Αλ Κάιντα εμβόλισαν πλευρικά το USS Cole (αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων), παραλύοντας το πλοίο και σκοτώνοντας 17 αμερικανούς ναύτες.

 

 

«Η άμυνα επί του σκάφους σε κοντινή απόσταση έχει βελτιωθεί από τότε, αλλά τα Δυτικά πολεμικά πλοία δεν είναι απόρθητα» συνεχίζει η ιστοσελίδα του κορυφαίου βρετανικού μέσου. «Το Ιράν, το οποίο εξοπλίζει, εκπαιδεύει και υποστηρίζει τους Χούθι, έχει ειδικευτεί στο δόγμα των “επιθέσεων σμήνους”, σύμφωνα με το οποίο οι ίδιοι ή οι σύμμαχοί τους θα επιχειρήσουν να εξουδετερώσουν την αεράμυνα του εχθρού με την ταυτόχρονη εκτόξευση μεγάλου αριθμού μη επανδρωμένων αεροσκαφών ή πυραύλων» προσθέτει.

Τα σκάφη-καμικάζι και τα όπλα

Μια νέα έκθεση που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη από τo Βασιλικό Ινστιτούτο των Ηνωμένων Υπηρεσιών (RUSI), την κορυφαία δεξαμενή σκέψης για την Αμυνα και την ασφάλεια στη Βρετανία, περιγράφει λεπτομερώς ορισμένα από τα πιο εξελιγμένα όπλα που διαθέτουν οι Χούθι.

Σύμφωνα με την έκθεση του RUSI, «οι Χούθι είναι σε θέση να αναπτύξουν μια σειρά πυραύλων, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και μη επανδρωμένων σκαφών-καμικάζι. Θεωρητικά, το πιο εξελιγμένο όπλο που έχουν στη διάθεσή τους είναι ο πύραυλος Asef Anti-Ship Ballistic Missile (ASBM), ο οποίος φέρει πολεμική κεφαλή 500 κιλών και έχει εμβέλεια 400 χλμ. Χρησιμοποιεί έναν ηλεκτροοπτικό ανιχνευτή για την τελική φάση της εμπλοκής του στόχου και πιστεύεται ότι βασίζεται στον ιρανικό ASBM Kahlij Fars».

Παράλληλα, σύμφωνα με την ίδια έκθεση:

♦ Οι πύραυλοι. Οι Χούθι έχουν πρόσβαση σε πυραύλους κρουζ κατά των πλοίων (ASCM), όπως ο Al-Mandeb 2, ο οποίος φαίνεται να είναι πιστό αντίγραφο του C-802, ενός κινεζικού πυραύλου αυτού του είδους που πωλήθηκε στο Ιράν τη δεκαετία του 1990. Εχει βεληνεκές 120 χλμ. και πολεμική κεφαλή 165 κιλών. Οι πύραυλοι ASCM εκτοξεύονται από φορτηγά και έχουν χρησιμοποιηθεί από τους Χούθι για να προκαλέσουν ζημιές και επιθέσεις σε πολλά πλοία, από το 2016. Ο C-802 χρησιμοποιήθηκε επίσης από τη Χεζμπολάχ για να προκαλέσει ζημιά στο ισραηλινό πλοίο INS Hanit το 2006.

♦ Τα drones. Εκτός από το οπλοστάσιό τους με πυραύλους κατά των πλοίων, οι Χούθι είναι επίσης σε θέση να χρησιμοποιούν drones, όπως τα Samad-2 και Samad-3. Το τελευταίο μπορεί να διανύσει περισσότερα από 1.500 χλμ. με εκρηκτικό φορτίο και είναι εξοπλισμένο με ραχιαία κεραία, η οποία πιθανότατα του επιτρέπει τον χειρισμό εξ αποστάσεως καθώς πλησιάζει στον στόχο του. Το ινστιτούτο RUSI εκτιμά ότι είναι πιθανόν να ελέγχεται στην τελική φάση από έναν κοντινό χειριστή σε μικρό σκάφος ή στην ξηρά, αν και ορισμένα UAV μπορεί να ελέγχονται και μέσω δορυφορικών επικοινωνιών.

 

 

Η ίδια έκθεση υποστηρίζει ότι οι Χούθι ενημερώνονται για τις κινήσεις των πλοίων από ένα ιρανικό πλοίο επιτήρησης, το MV Behshad, που επιχειρεί στην κάτω Ερυθρά Θάλασσα, κοντά στο στενό Μπαμπ ελ-Μαντέμπ, από το οποίο περνάει υπό κανονικές συνθήκες περίπου το 15% του παγκόσμιου εμπορίου. Οι πρόσφατες επιθέσεις των Χούθι ανάγκασαν έναν αυξανόμενο αριθμό ναυτιλιακών εταιρειών να αλλάξουν τη διαδρομή των πλοίων τους γύρω από τις δυτικές ακτές της Αφρικής, προσθέτοντας ημέρες, καύσιμα και κόστος στο ταξίδι, συνεχίζει στην ανάλυσή του το BBC.

Η Centcom, η Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ, που είναι υπεύθυνη για την υπεράσπιση και την προώθηση των αμερικανικών συμφερόντων σε 20 έθνη της Μέσης Ανατολής, στην Κεντρική και στη Νότια Ασία, καθώς και στις στρατηγικές υδάτινες οδούς που τις περιβάλλουν, έχει ήδη καταρτίσει λεπτομερή σχέδια κρούσης. Οι επιθέσεις, όπως αυτή της 12ης Ιανουαρίου, έχουν, μεταξύ άλλων, στόχο την καταστροφή μιας σειράς στρατιωτικών πυρήνων των Χούθι κατά μήκος της ακτής.

Οι Χούθι, που δηλώνουν ότι έχουν ενταχθεί στον πόλεμο της Γάζας στο πλευρό της Χαμάς, ισχυρίζονται ψευδώς ότι στοχεύουν μόνο πλοία που προσεγγίζουν ισραηλινά λιμάνια ή πλοία ιδιοκτησίας εταιρειών ή προσώπων που έχουν δεσμούς με το Ισραήλ.

Αναλυτές εκτιμούν ότι μια επίθεση των ΗΠΑ σε θέσεις εκτόξευσης πυραύλων των Χούθι, κάτι που ήδη συνέβη, μπορεί να παρουσιαστεί ως αμερικανοϊσραηλινή επίθεση σε αραβικό έθνος. Επισημαίνουν έτσι τον κίνδυνο επέκτασης του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς πολύ πέρα από τα σημερινά του σύνορα. Το BBC, ειδικότερα, κάνει λόγο για κίνδυνο πυροδότησης μια σύγκρουσης με το Ιράν, την οποία οι ΗΠΑ επιθυμούν να αποφύγουν. Σε κάθε περίπτωση, βρισκόμαστε ήδη σε μια νέα επικίνδυνη φάση.