Politico: Κυβερνήσεις στην Ευρώπη «αποβάλλουν» από το σχολείο τα smartphone

Οι μαθητές στο Διεθνές Σχολείο Bogaerts κοντά στις Βρυξέλλες ξεκινούν τη μέρα τους βάζοντας το smartphones τους σε ένα ντουλάπι. «Αν τους πιάσουμε με κινητό, το κατάσχουμε και τους το επιστρέφουμε στο τέλος της ημέρας», δηλώνει ο διευθυντής του σχολείου, David Bogaerts.

Σύμφωνα με το Politico, πρόκειται για μια πολιτική που σύντομα θα εφαρμόζεται από εκατοντάδες σχολεία στις Βρυξέλλες και τη νότια περιφέρεια της Βαλλωνίας στο Βέλγιο, αφού το καλοκαίρι η νέα κυβέρνηση της γαλλόφωνης κοινότητας ανακοίνωσε σχέδια για απαγόρευση των smartphone στα δημοτικά σχολεία και τα τρία πρώτα έτη της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Πολλά σχολεία, ωστόσο, δεν περιμένουν την οριστικοποίηση του σχεδίου για να προχωρήσουν σε δικές τους απαγορεύσεις.

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα του ιστότοπου, πρόκειται για μια τάση που δεν αφορά μόνο στο Βέλγιο: Η Ολλανδία έχει απαγορεύσει τις κινητές συσκευές και οι υπουργοί Παιδείας στη Γαλλία και την Ιρλανδία δήλωσαν την περασμένη εβδομάδα ότι επίσης εξετάζουν αυτήν την πιθανότητα.

Η απαγόρευση των smartphone στην τάξη μοιάζει με εύκολη λύση εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών ότι τα κινητά και τα tablet οδηγούν σε απόσπαση της προσοχής και αποτελούν «εργαλεία» για διαδικτυακό εκφοβισμό.

Οι επιπτώσεις της υπερβολικής έκθεσης στην οθόνη στην ψυχική υγεία των παιδιών βρίσκεται πλέον πολύ ψηλά στην πολιτική ατζέντα, και αναφέρθηκαν από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην ανακοίνωση του προγράμματός της για την επόμενη θητεία της. «Τα πρώτα και εφηβικά χρόνια είναι κρίσιμα για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και της προσωπικότητας – και αποτελούν επίσης περιόδους κατά τις οποίες οι ανήλικοι είναι ευάλωτοι σε βλάβες από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τον υπερβολικό χρόνο μπροστά στην οθόνη», έγραψε η ίδια.

Τα σχολεία ένας από τους συνηθέστερους χώρους όπου εμφανίζεται αυτό το πρόβλημα, με τους εκπαιδευτικούς να εντοπίζουν πολλές εφαρμογές που έχουν τη δυνατότητα να αποσπάσουν την προσοχή των μαθητών από τη μάθηση. Ορισμένες είναι ιδιαίτερα γνωστές και δημοφιλείς, όπως το TikTok, το Snapchat αλλά και το TenTen, μια εφαρμογή που μετατρέπεται σε… walkie-talkie, επιτρέποντας τους μαθητές να συνομιλούν με φίλους τους σε άλλες τάξεις.

Εφαρμογές όπως οι προαναφερόμενες οδήγησαν τα σχολεία στην αναζήτηση τρόπων «να αποφύγουν καταχρήσεις που θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν την ομαλή διεξαγωγή των μαθημάτων», ανέφερε σε δήλωσή της η Géraldine Kamps, εκπρόσωπος της γαλλόφωνης σχολικής ομοσπονδίας Wallonie-Bruxelles Enseignement (WBE). Η σχολική ομοσπονδία έχει πλέον καταλήξει στην απλή και ξεκάθαρη λύση της πλήρης απαγόρευσης των smartphones.

«Κινητό στην τσάντα»

Υπενθυμίζεται ότι η απαγόρευση εμφανούς κατοχής και χρήσης κινητού στα σχολεία περιλαμβάνεται στις 11 αλλαγές που παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια σύσκεψης υπό τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη με την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού και έχουν στόχο τη βελτίωση της διδακτικής διαδικασίας και της σχολικής ζωής το προσεχές σχολικό έτος, το οποίο αρχίζει στις 11 Σεπτεμβρίου.

Ακολουθούν οι δηλώσεις του πρωθυπουργού σχετικά με το «κινητό στην τσάντα»

«Θέλω να κάνω μία ξεχωριστή μνεία σε μία μεγάλη προσπάθεια, την οποία θα ξεκινήσουμε από φέτος ουσιαστικά και στην οποία θέλουμε τη στήριξη όλων των μαθητών, των γονέων, αλλά και των εκπαιδευτικών. Και η προσπάθεια αυτή έχει να κάνει με το γεγονός ότι τα κινητά δεν πρέπει να έχουν θέση στα σχολεία. Το κινητό μπορεί ο μαθητής να το φέρνει στο σχολείο, αλλά πρέπει να είναι στην τσάντα κατά τη διάρκεια όλης της σχολικής ημέρας.

Και ο λόγος για τον οποίο θέλουμε να επιμείνουμε πολύ σε αυτή την προσπάθεια είναι πολύ απλός. Τα επιστημονικά δεδομένα πια για το πώς η χρήση του κινητού κατά τη διάρκεια της ημέρας στο σχολείο επηρεάζει την ίδια τη μαθησιακή διαδικασία είναι καταλυτικά. Από την διάσπαση προσοχής μέχρι άλλα σημαντικά ζητήματα είναι σαφές ότι το κινητό δεν έχει θέση στο σχολείο την ώρα της ημέρας.

“Το κινητό στην τσάντα”, λοιπόν, είναι το σύνθημα με το οποίο θέλουμε να ανοίξουν τα σχολεία αυτή την ακαδημαϊκή χρονιά. Είναι μια νέα προσπάθεια. Θέλω να το τονίσω ότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες κινούνται σε αυτή την κατεύθυνση. Δεν έχουμε κατά ανάγκη την απαίτηση να έχουμε 100% συμμόρφωση από την πρώτη στιγμή, αλλά θέλουμε να εξηγήσουμε και στα παιδιά και στους γονείς και στους εκπαιδευτικούς γιατί είναι σημαντικό ο μαθητής, η μαθήτρια στο σχολείο να είναι απολύτως προσηλωμένοι στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Με τη χρήση tablets, όποτε αυτό χρειάζεται, αλλά χωρίς τη διάσπαση προσοχής που δυστυχώς προκαλείται αναπόφευκτα όταν οι μαθητές περνούν πολλές ώρες σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Και νομίζω ότι όλοι οι γονείς αντιλαμβάνονται απόλυτα αυτό το οποίο λέω».

Γιατί απέτυχαν άλλα μέτρα

Ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι οι απαγορεύσεις επιβάλλονται μόνο επειδή προηγούμενες, λιγότερο αυστηρές προσπάθειες ρύθμισης της χρήσης έξυπνων κινητών στο σχολικό περιβάλλον, απέτυχαν.

«Ένα κοινό θέμα στα σχολεία ήταν η ανάγκη να διδαχτούν τα παιδιά πώς να χρησιμοποιούν τα smartphone. Είναι μέρος της ζωής τους, μπορεί να έχουν θέση στο σχολείο», εξηγεί ο Lieven De Marez, καθηγητής ΜΜΕ, Τεχνολογίας και Καινοτομίας στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης, ο οποίος συνεργάζεται επίσης με το βελγικό ερευνητικό κέντρο Imec.

Ωστόσο, οι καθηγητές δυσκολεύονταν να επιβάλουν τους δικούς τους κανόνες, καθώς η παρόρμηση των μαθητών να χρησιμοποιούν τα smartphone ήταν πολύ έντονη.

Η πλήρης απαγόρευση έχει τώρα το πλεονέκτημα της σαφήνειας: «Θα φέρει ηρεμία στα σχολεία. Δεν θα υπάρχει [διαδικτυακός] εκφοβισμός, οι εκπαιδευτικοί δεν θα βιντεοσκοπούνται, οι μαθητές θα εκπαιδευτούν να παραμένουν συγκεντρωμένοι περισσότερη ώρα» προσθέτει ο de Marez.

Ωστόσο η απαγόρευση έχει και ένα μειονέκτημα, σύμφωνα με τον ίδιο, αφού δεν διδάσκει στα παιδιά πώς να εργάζονται ή να αλληλεπιδρούν με τα smartphones μεταξύ των κρίσιμων ηλικιών 12 και 18 ετών, όταν διαμορφώνεται το τμήμα του εγκεφάλου που διαχειρίζεται την εστίαση και την προσοχή.

Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι υπάρχουν app για smartphone που θα μπορούσαν ακόμη και να βοηθήσουντα παιδιά να αποκτήσουν πιο υγιή σχέση με τις συσκευές τους.

«Υπάρχουν ειδικές εφαρμογές μέσα στο smartphone που ελέγχουν ποια app χρησιμοποιούνται εντατικά, [ή] πόσο καιρό είναι κάποιος online», επισημαίνει ο Michel Walrave, καθηγητής Σπουδών Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο της Αμβέρσας. Υποστηρίζει ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε συζητήσεις μέσα στην τάξη σχετικά με το πώς οι τεχνικές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να κρατούν τους ανθρώπους κολλημένους στα τηλέφωνά τους.

Σε πολλά σχολεία, οι μαθητές χρησιμοποιούν επίσης ήδη φορητούς υπολογιστές κατά τη διάρκεια του μαθήματος, γεγονός που θα μπορούσε να βοηθήσει τα παιδιά να περιηγηθούν στον ψηφιακό κόσμο χωρίς μακροχρόνια έκθεση στα smartphones. «Χρειάζονται τηλέφωνο αφού έχουν υπολογιστή; Καθόλου», υποστηρίζει ο Bogaerts.