Πώς διαγράφονται αμφισβητούμενες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ

Χιλιάδες ασφαλισμένοι σε τουλάχιστον δύο Ταμεία έως το 2016 θα μπορούν να κάνουν χρήση της διάταξης που περιλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας και προβλέπει την υπό προϋποθέσεις διαγραφή αμφισβητούμενων οφειλών οι οποίες είχαν βεβαιωθεί πριν από τη λειτουργία του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ).

Το σχέδιο νόμου αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή εντός των επόμενων ημερών και μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει ασφαλιστικές διατάξεις αλλά και τη νέα αρχιτεκτονική των προστίμων για την ανασφάλιστη εργασία.

Ειδικά όμως η διάταξη για τη διαγραφή αμφισβητούμενων οφειλών αναμένεται από δεκάδες χιλιάδες ασφαλισμένους, που έχουν οφειλές για το διάστημα έως τις 31 Δεκεμβρίου του 2016, πριν δηλαδή από τη δημιουργία του ΕΦΚΑ, και ήταν κατά το διάστημα αυτό παράλληλα ασφαλισμένοι. Η διάταξη θα δίνει τη δυνατότητα διαγραφής των χρεών αυτών εφόσον προκύπτει «εύλογη αμφιβολία» για το αν έπρεπε να είναι ασφαλισμένοι σε δύο ή περισσότερα Ταμεία, αν υπάρχουν αντικρουόμενες διοικητικές ή δικαστικές αποφάσεις και εφόσον υπάρχει πλήρης ασφάλιση κατά την ίδια περίοδο για την οποία δεν υπάρχουν οφειλές.
Αναλυτικά, η τελική διάταξη που θα περιλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου ορίζει ότι:

1. Βεβαιωμένες ή μη οφειλές προς πρώην φορείς κοινωνικής ασφάλισης ή το Δημόσιο, οι οποίες δημιουργήθηκαν λόγω εύλογης αμφιβολίας περί την υποχρέωση υπαγωγής ή μη στην παράλληλη ασφάλιση δύο ή περισσότερων πρώην φορέων ασφάλισης ή του Δημοσίου για το χρονικό διάστημα έως 31/12/2016, δύνανται να διαγράφονται ή να απαλλάσσονται τυχόν επιβληθέντων πρόσθετων τελών, τόκων, προσαυξήσεων και επιβαρύνσεων, σύμφωνα με τη διαδικασία που περιγράφεται στο παρόν άρθρο.
Τυχόν καταβληθέντα από τους ασφαλισμένους ποσά έναντι των ανωτέρω οφειλών δεν επιστρέφονται και δεν αναζητούνται.

2. Η εύλογη αμφιβολία μπορεί να αποδεικνύεται ενδεικτικά από τα ακόλουθα κριτήρια: (α) ύπαρξη δικαστικής απόφασης υπέρ του ασφαλισμένου-οφειλέτη, (β) ύπαρξη αντίθετων αποφάσεων των δικαστηρίων επί του ιδίου δυσχερώς ερμηνευόμενου νομικού θέματος, (γ) προηγούμενη μακρόχρονη πρακτική της διοίκησης συνεπεία της οποίας είχε δημιουργηθεί στα υπόχρεα πρόσωπα η πεποίθηση περί μη υπαγωγής στην ασφάλιση, (δ) ύπαρξη διαφορετικών οδηγιών επί του θέματος από τη διοίκηση, (ε) πλήρης ασφάλιση από μισθωτή ή μη μισθωτή απασχόληση κατά την ίδια χρονική περίοδο για την οποία έχουν καταλογιστεί εισφορές από φορέα ασφάλισης μισθωτών ή μη μισθωτών.

3. Για την επίλυση των ανωτέρω ασφαλιστικών αμφισβητήσεων εκδίδεται, για κάθε εξεταζόμενη κατηγορία ασφαλισμένων, απόφαση του υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ύστερα από σχετική γνωμοδότηση του Συμβουλίου Κοινωνικής Ασφάλισης, με την οποία καθορίζονται οι όροι και προϋποθέσεις εξαίρεσης από την υποχρεωτική ασφάλιση των ανωτέρω εξεταζόμενων ασφαλιστικών περιπτώσεων και κάθε άλλο σχετικό αναγκαίο ζήτημα.
Προσοχή: Για την υπαγωγή των ασφαλισμένων στη συγκεκριμένη υπουργική απόφαση επίλυσης ασφαλιστικής αμφισβήτησης, θα πρέπει να υποβάλλεται σχετικό αίτημα από τους ενδιαφερομένους στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, του ΕΤΕΑΕΠ και των λοιπών φορέων κοινωνικής ασφάλισης. Το αίτημα θα εξετάζεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες κοινωνικής ασφάλισης, οι οποίες και θα εκδίδουν την τελική διαγραφή.

Μάλιστα, η διάταξη θα ορίζει ότι η διαγραφή θα εφαρμόζεται σε περιπτώσεις ασφαλισμένων των οποίων οι υποθέσεις βρίσκονται σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας, ακόμα και αν αυτές έχουν κριθεί από τα αρμόδια όργανα σε πρώτο ή δεύτερο βαθμό.

Οι ειδικοί εκτιμούν πως πρόκειται για ρύθμιση που θα δώσει ανάσα σε χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες, μηχανικούς, γιατρούς, δικηγόρους, δημοσιογράφους, αλλά και αγρότες, και θα λύσει διαμάχες και αμφισβητήσεις ετών που δυσχεραίνουν τη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης αλλά και των ασφαλισμένων οι οποίοι βρίσκονται αντιμέτωποι με δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών από το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών, καθώς, με τις προσαυξήσεις ετών, οι οφειλές σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνούν και τις 100.000 ευρώ. Επισημαίνουν όμως ότι απαιτείται μεγάλη προσοχή ώστε να διασφαλιστεί η νομιμότητα σε όλες τις φάσεις της διαδικασίας.