Ρεύμα: Τα μυστικά των μπλε τιμολογίων – Τι πρέπει να προσέξουν οι καταναλωτές

Σχεδόν ένα χρόνο μετά την είσοδο στην αγορά των χρωματιστών τιμολογίων και την κυριαρχία του πράσινου ειδικού τιμολογίου που επιβλήθηκε με νόμο για να αποτρέψει παρατράγουδα του παρελθόντος με την άρση της αναστολής της αμαρτωλής ρήτρας αναπροσαρμογής, όλο και περισσότεροι καταναλωτές επιλέγουν τα μπλε σταθερά τιμολόγια. Οπως μάλιστα μεταφέρεται από πλευράς των παρόχων, το 70% των νέων πελατών τους, τους τελευταίους μήνες έχουν υπογράψει συμβάσεις σταθερών τιμολογίων εξάμηνης ή δωδεκάμηνης διάρκειας.

Μια απλή σύγκριση των τιμών που ανακοίνωσαν οι πάροχοι στα πράσινα τιμολόγιά τους για τον Δεκέμβριο και των τιμών στα διαθέσιμα αυτή τη στιγμή στην αγορά μπλε τιμολόγια ερμηνεύει εύλογα αυτή την τάση μαζικής μετακίνησης των καταναλωτών. Η τιμή της μπλε κιλοβατώρας είναι έως και 45% χαμηλότερη από το φθηνότερο πράσινο τιμολόγιο. Στην αγορά, με βάση τα στοιχεία της ΡΑΑΕΥ, διατίθενται αυτή τη στιγμή 18 τιμολόγια μπλε χρώματος, εξάμηνης ή δωδεκάμηνης διάρκειας, με μηνιαίο πάγιο από 3,5 έως και 11,90 ευρώ, στα 6 εκ των οποίων οι τιμές είναι κάτω από τα 10 λεπτά/κιλοβατώρα και στα 8 κάτω από τα 15 λεπτά/κιλοβατώρα, την τιμή-στόχο, δηλαδή, που έχει θέσει το ΥΠΕΝ για τα πράσινα τιμολόγια μετά τις επιδοτήσεις. Οι καταναλωτές πολύ απλά επιλέγουν τα φθηνότερα τιμολόγια της αγοράς που είναι τα σταθερά, μέσω των οποίων οι προμηθευτές δίνουν τη μάχη των μεριδίων.

Τα δίκτυα προσέλκυσης πελατών των προμηθευτών λανσάρουν τα σταθερά μπλε τιμολόγια, στα οποία επτά στους δέκα πελάτες ανταποκρίνονται. Το πρώτο κριτήριο για τον καταναλωτή είναι ασφαλώς η χαμηλή τιμή. Καθοριστικά επίσης μετράει και η ανάγκη να απαλλαγεί από την αγωνία της αναζήτησης του φθηνότερου τιμολογίου κάθε μήνα.

Το μπλε τιμολόγιο προσφέρει μια χαμηλή σταθερή τιμή για διάρκεια έξι ή δώδεκα μηνών, προστατεύοντας τον καταναλωτή από τις διακυμάνσεις της χονδρεμπορικής τιμής ρεύματος. Επιπλέον, μπορεί εκ των προτέρων να υπολογίζει τις ετήσιες δαπάνες του για ηλεκτρική ενέργεια. Αυτά είναι τα βασικά πλεονεκτήματα του σταθερού μπλε τιμολογίου που οι καταναλωτές αξιολογούν δεόντως στην παρούσα συγκυρία των ανοδικών τάσεων της τιμής στη χονδρεμπορική αγορά και των πολλών αβεβαιοτήτων κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου, που η ζήτηση αυξάνεται λόγω θέρμανσης.

Στο τελικό κόστος που θα πληρώσουν οι καταναλωτές για το ρεύμα θα πρέπει να υπολογίσουν το μηνιαίο πάγιο.

Η «κλειδωμένη» σταθερή τιμή, ωστόσο, που προσφέρει το μπλε τιμολόγιο συνοδεύεται με πρόσθετα κόστη και δεσμεύσεις που πρέπει να αξιολογήσουν προσεκτικά οι καταναλωτές πριν υπογράψουν σύμβαση. Στο τελικό κόστος που θα πληρώσουν για το ρεύμα που θα καταναλώσουν θα πρέπει να υπολογίσουν το μηνιαίο πάγιο. Στα περισσότερα διαθέσιμα σταθερά τιμολόγια διαμορφώνεται σήμερα στα 9,90 λεπτά τον μήνα, που για μια μέση κατανάλωση νοικοκυριού αυξάνει το κόστος ανά κιλοβατώρα κατά περίπου 1 έως 2 λεπτά. Πολύ προσεκτικά θα πρέπει να αξιολογήσει ο καταναλωτής τις ρήτρες πρόωρης αποχώρησης των συμβάσεων προμήθειας σταθερών τιμολογίων, οι οποίες διαφοροποιούνται από πάροχο σε πάροχο αλλά και από τιμολόγιο σε τιμολόγιο, με κλιμακούμενο συνήθως κόστος ανάλογα με τον μήνα αποχώρησης, το οποίο βαίνει μειούμενο όσο πιο κοντά στη λήξη της σύμβασης αποχωρήσει ο πελάτης.

Για τους προμηθευτές τα σταθερά τιμολόγια αποτελούν τους τελευταίους μήνες και κυρίως από το καλοκαίρι και μετά, με την εκτόξευση των χονδρεμπορικών τιμών, την προμετωπίδα του ανταγωνισμού στη μάχη για την αύξηση των μεριδίων. Μέσω των σταθερών τιμολογίων οι προμηθευτές μπορούν να διατηρήσουν σταθερό το πελατολόγιό τους, να προβλέψουν με μεγαλύτερη ακρίβεια την κατανάλωσή τους και να διαχειριστούν με αποτελεσματικότερο τρόπο της αγοραπωλησίες στις προθεσμιακές αγορές. Εξάλλου, αυτό που διαπιστώθηκε μέσα στη χρονιά με την υποχρεωτική μετάπτωση από τις αρχές του έτους της πλειοψηφίας των καταναλωτών στο πράσινο τιμολόγιο είναι ο περιορισμένος αριθμός μετακίνησης πελατών και η στασιμότητα πάνω-κάτω των μεριδίων.

Την τάση μετακίνησης των οικιακών καταναλωτών προς τα μπλε τιμολόγια ενισχύει και η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, με στόχο την αποδέσμευση των καταναλωτών από τις διακυμάνσεις της χονδρεμπορικής αγοράς. «Από το 2025 θα κινηθούμε προς δύο κατευθύνσεις. Στα σταθερά τιμολόγια για τους οικιακούς καταναλωτές που δεν έχει νόημα να κυνηγούν τη διαφορά του ενός ευρώ στις χρεώσεις και στα δυναμικά πορτοκαλί τιμολόγια για επιχειρήσεις και καταναλωτές με μεγάλες καταναλώσεις που διαθέτουν έξυπνο μετρητή», τονίζεται. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα σταθερά συμβόλαια προμήθειας ρεύματος αποτελούν εδώ και χρόνια τον κανόνα στις ώριμες ευρωπαϊκές αγορές, όπου οι λιανικές τιμές ρεύματος ελάχιστα επηρεάζονται από τις χρηματιστηριακές τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς.

Στα σταθερά τιμολόγια 12μηνης διάρκειας κατευθύνει και η Ε.Ε. τα κράτη-μέλη μέσω οδηγίας που θα πρέπει να ενσωματώσει το αργότερο έως τις 17 Ιανουαρίου και η Ελλάδα. Η άποψη που επικρατεί και στο ΥΠΕΝ είναι ότι με τα εξάμηνης διάρκειας τιμολόγια οι καταναλωτές δεν επωφελούνται από την εποχικότητα των τιμών, δηλαδή τις χαμηλές τιμές που διαμορφώνονται την άνοιξη ή το φθινόπωρο με την πτώση της ζήτησης. Αντίθετα, τα 12μηνης διάρκειας σταθερά τιμολόγια περικλείουν όλες τις εποχικές διακυμάνσεις και παρέχουν πραγματική προστασία στον καταναλωτή.